Adamus exul

Vox Dei.

Adamvs. Eva

Iambici Trimetri, & Trochaici Tetrametri.

ADame, quas nunc te in latebras proripis?
Quae te recondit umbra? cernentem omnia,
Praesentem ubíque, cuncta cuî rerum patent,
Huîc delitescis? Ipse te appello Deus,
Quem rapidus aether trepidat, & Tellus gravis
lustae potentem judicem sententiae.
Ego te creavi, te creatum maximis
Muneribus auxi. Natus ausculta patri,
Cliens patrono, nunc hero servus tuo.
Fugitive prodi.

Ad.

Pareo: audivi truces,
Metuende rector, per nemus sacrum sonos;
Venti severum murmur aptum gaudijs
Commovit hortum. membra concussit pavor,
Tremuique totus: illa majestas tui
Insueta vultus me fugavit territum.
Ingenuus istis, & verecundus pudor
Accessit: ecce nudus iudus obscoenos malè

[p. 70]

 

Velatus artus ad forum sistor tuum.

 

Talem creâsti.

 

Vox.

 

Nuditatis conscius

 

Per quem fuisti? nullus in terris fuit

 

Qui te doceret. Sed pudor crimen sequi

 

Solet, & malorum conscio habitat pectore.

 

Fatere veram judici caussam tuo.

 

Defensiones, ne tuum crimen gravent,

 

Omitte vanas. Nónne pomum ex arbore

 

Vetitâ comedere es ausus, & legem meam,

 

Poenámque mortis spernere, infidum caput?

 

Ad.

 

Mea culpa non est. Crimen hujus feminae est,

 

Quam mihi dedisti fortis auxilium meae,

 

Pellace quae me voce, & exemplo suo

 

Cepit: comedi.

 

Vox.

 

Conjugi conjux nocens

 

Dic, causa tantae quae fuit dementiae?

 

Ev.

 

Serpens, Crestor, dexterâ fictus tuâ

 

Astu fefellit simplicem, atque insons ego,

 

Quam sexus ipse perviam fecit dolis,

 

Seduct pomum gutturi admovi meo,

 

V.

 

Fraudibus nimis apte Serpens, quem creatrix dextera

 

Vsui hominum destinârat, quos iniquè subdolê

 

Sceleris infandi minister perdidisti machinâ,

 

Bestijs invisus alijs ibis, atque animantia

 

Cuncta fugies, & fugabis: virus horrendum vomes,

 

Triste spirabis venenum mortis atrae nuntium,

 

Signa divinae notanda praeferens sententiae:

 

Praeque jumentis, ferisque, paena queîs instat gravis,

 

Poena te gravior manebit: ista per se insontia

[p. 71]

 

Sentient luctus heriles: Fraude tu meritas tuâ

 

Semper aerumnas dolebis: útque te mentem duce

 

Haec homo ad terrena flexit rebus à coelestibus,

 

Tu quoque in summâ natabis terrâ, & infixus solo

 

Ventre serpes, non rapaci subriges corpus pede.

 

Tanta victus comparandi difficultas te preniet,

 

Vt tenebrosâ cavatae conditus terrae specu

 

Pulvere hibernas per horas pauperem pellas famem:

 

Dum tibi reciprocantem vita ducet spiritum

 

Commode nullus voracem pascet esuriem dies.

 

Tu ferox homicîda Sathan, angue qui tectus latens

 

Perfidis effascinâsti feminam mendacijs,

 

Non vice hâc unârebellis, sed priori crimine

 

AEtheris damnatus exul ultimas poenas pati,

 

Iam malo crudeliori non reliquisti locum.

 

Spes tamen te vana fallet: non enim voto tuo

 

Inferi Regis dominio mancipabo feminam,

 

Que licet mereatur illud, tu mereri non potes

 

Cujus infido est subactus sequior sexus dolo.

 

Lucis antiquae favillam, quae salutis praevia est,

 

Mente in humanâ fovebo, nec sinam cinere obrui.

 

Bella, sempiterna bella mulier, & tu perpetim

 

Mutuis odijs geretis: ipse succendam faces:

 

Ipse cordi feminino, cujus una est indoles

 

Mente conceptum tenaci gravius odium prosequi,

 

Inseram hostiles furores, & simultates dabo

 

Quas datas alat impotenter, nec sinat frigescere.

 

Proferam certamen istud cuncta latè in saecula,

[p. 72]

 

Illius proles ut armet se genus contra tuum,

 

Invicémque bella vexent posterorum posteros.

 

Ipse veniet, ipse carnem fumet humanam Deus,

 

Non viro genitus, sed uno feminino ex semine,

 

Virginali natus alvo, generis humani Salus,

 

Qui Triumphator superbum conteret tibi verticem,

 

Et feri victor veneni tempus utrunque opprimet.

 

Illius ductu piorum caetus armatâ manu

 

Spolia referet saepè opima, vímque superabit tuam.

 

Non tibi tutò licebit Marte aperto cernere,

 

Non in os prodire contrà. semper aversos petes,

 

Ausus inflixisse tantum caeca calci vulnera.

 

Proditrix mulier mariti, quae dolosis vocibus

 

Te nimis facilem dedisti, multa te expectant mala.

 

Mille te novi dolores mille cruciabunt modis,

 

Cúmque maternâ sub alvo conditum faetum geres

 

AEgra languebis, nec ipsis imperabis sensibus

 

Passa varios appetitus sana quos mens respuat,

 

Vsque dum te terminatis praestitutis mensibus

 

Onere maturo levatam solvat immitis dolor.

 

Te manent uteri labores, te puer perium grave,

 

Téque sobolis educandae cura praesertim premit,

 

Quam reges licentiosâ mollis indulgentiâ:

 

Pressáq. aerumnis ad unum misera te vertes virum.

 

Ille erit tibi refugium, spésque praesidium, & salus,

 

Ille, quem tu perdidisti subdita illius juga

 

Iussibus parêre disces, ille te imperio reget.

 

Cape tuas, Adame poenas, quem ducem, non asseclam

[p. 73]

 

Esse oportuërat maritae, quiq́ue culpam feminae

 

Praepedire debuisti masculâ prudentiâ,

 

Non inire perpetrati criminis consortium,

 

Quiq́ue muliébri lepóri posthabens legem meam

 

Vetita persuasus profanâ poma violasti gulâ.

 

Terra propter te dolebit sterilis, effoeta, arida:

 

Sponte lolium, sponte tribulos, sponte progignet rubos,

 

Non nisi compulsa fruges. Insativis fructibus

 

Fervidam pasces orexim. Panis aerumnis tibi

 

Plurimis constabit emptus: opere defessos gravi

 

Defluet sudor per artus testis aegri corporis:

 

Solis & quoties per orbem lumen orietur novum

 

Multa perpesso renatus alter exsurget dolor,

 

Vsque dum lethalis hora reddat Adamum solo.

 

Nam suum sese resolvet corpus in primordium,

 

Cúmque sis pulvis, necesse est te reverti in pulverem.

 

Poteram repente crimen infandum intuens

 

Vtrunque mortis impetu prosternere,

 

Animásque vestras procul ad infernos specus

 

Deprimere poteram: praetuli clementiam

 

Iuris rigori, nec malis solatium

 

Tantis negavi, vos sacro sub foedere

 

In spem salutis erigens: vitae quoque

 

Proferre volui spatia, & humanum genus,

 

Quod omne vestris inditum memoris latet,

 

Servare: nomen indet uxori suae

 

Adamus Evae: prima nam mortalibus

 

Parens & altrix illa victuris erit,

[p. 74]

 

Similésque sorte gignet. & formâ sibi.

 

Sed ut pudori Consulam vestro simul,

 

Et sanitati corpori tegmen dabo,

 

Quod induatis, pinguis exuvias ovis,

 

Ne gravibus auris, atque coeli injuriá

 

Superatus animae fomes intereat calor.

 

Ad.

 

O dura sors! ô poena peccati minax!

 

O longa misero vita, languenti gravis!

 

Ah quàm dolenda multa vivendo diu

 

Semper redibunt! quàm malum est tardè mori!

 

Quàm dura res cum miferiis fieri senem!

 

Scelerate Sathan, gentis humanae lues,

 

Quo nos tulisti! quod nefas commisimus!

 

Ex corde culpae conscio suspiria

 

Mihi jam trahantur: tristis hos vultus gravet

 

Imber, fluantque turbidis lachrymae genis.

 

Nec flere satis est, nec licet: durus malis

 

Lacrymare nescit oculus. ipsum non levi

 

Feriatur ictu pectus, & planctu sonet,

 

Pronaeq́ue ab omni capite lacerentur comae.

 

Heu jure quanti sceleris actus sum reus,

 

Meóque vidi crimine iratum Deum.

 

Vox.

 

Adamus ecce (qui prius speraverat

 

Boni malíque gnarus aequalis mihi

 

Futurus esse, similis aeterno Deo)

 

Nunc qualis astat? nunc quis in vultu est color?

 

Majora quaerens pristina amisit bona.

 

Sed jam videndum est ne suâ carpens manu.

[p. 75]

 

Vitale pomum, Nemore sub medio sita

 

Quod peperit arbos, speret indictam sibi

 

Effugere mortem, luce & aeternâ frui.

 

Vos ergo Cherubi coelites, mihi quos ego

 

Legi ministros, ite, & horto pellite

 

Par istud hominum: sacra delicijs loca

 

Miseri relinquant, alia Telluris sola,

 

Glebásque quaerant, & parentem exerceant.

 

Vos state in aditu nemoris, Ortivam ad plagam,

 

Et impedite flammeo versatilis

 

Mucrone teli, ne quis infigat pedem.

 

Ev.

 

Quis subitus ardor iste, quae lux emicat?

 

Corripuit hortum flamma, & excelsae arbores

 

Ardent sine igne, fervidumq́ue incendium

 

Trepidè vagatur, qualibus coelum nitet

 

Illustre facibus: integrum flagrat nemus.

 

Haec digna thalamis taeda praelucet meis:

 

Hominum propago patriam hâc discet notà.

 

Ad.

 

Fugiamus aestus: ista divinae manus

 

Sunt opera, quae nos ire in exilium jubet.

 

O magne rector, ô gubernator Poli

 

Non jam resisto. volo, volo discedere:

 

Suffulta pigris membra sed genibus labant,

 

Retróque, quoties gradior, abreptus feror.

 

Quò miser abibo? quem locum profugus petam?

 

Vbi morabor, quámque tellurem excolam?

 

Monstra latebram quaeso longinquam, abditam,

 

Vbi nulla signa pristini restent boni,

[p. 76]

 

Vbi nîl in animum per ditam Hedenem mihi,

 

Pomósque revocet, cum meis mergar malis,

 

Nemus beatum, vérque perpetuum loci,

 

Felíxque regio, cujus heu frustrà mihi

 

Concessus usus tempore interijt brevi,

 

Arbórque vitae, cujus effectu frui

 

Vetat altera arbor luridae pestis parens,

 

Valete; tuq́ue quae quatergemino alveo

 

Alluere tellus, dulcia Euphratis vada

 

Felicitatis conscia, atqui animi mei

 

Quem saepe vobis cantico prompsi sacro,

 

Et quicquid hortus iste servavit boni

 

Nunquam videndum rursus, aeternúm vale:

 

Hoc vos supremum tueor. En fugio, exeo:

 

Mortifera vitia, dira morborum lues,

 

Languor caducus, horridus febrium tremor,

 

Labor, dolorque, & cumulus instantis mali

 

Vos ite mecum tristis exilij duces.

ΤΟΙΟΝΔ' ΑΠΕΒΗ ΤΟΑΕ ΠΡΑΓΜΑ.