buiting der goedgelovigheid en eveneens een heelal samenstelt, hetwelk met het nuchtere bedrijf der mensen slechts enkele punten en een vage schijn gemeen heeft. Deze overeenkomst bezit een hechte grondslag: dwingelandijen en dagbladen kunnen niet bestaan zonder bijval. En succes bereikt men alleen wanneer men doet of men de massa uit zijn machteloosheid bevrijdt, wanneer men zijn wensdromen tot werkelijkheid verklaart. De voordeligste krant is de domste en de brutaalste, omdat daarin de meeste middelmatigen zich terugvinden met om de slapen de stralenkrans welke nu eenmaal de drukkunst verleent. En het tegengif, het énige, de humor, blijft boven het bereik der burgerij.
De journalisten buiten hun bediening zijn in enkele gunstige gevallen voor rede vatbaar; alleen valt het hun dan moeilijk het persoonlijk inzicht met het behoud van hun betrekking te verenigen. We zijn het er hier, onder ons, over eens, dat de armelijkheid der berichtgeving in geen enkele verhouding staat tot de door tam-tam gewekte belangstelling der lezers. De vaklieden zijn hierheen getrokken in de verwachting dat er grote verslaggeverij te verrichten zou zijn. Doch ter plaatse bemerkten zij, dat zij zich met enkele, kleine, toevallige relletjes vergenoegen moesten. De wereld heeft zich voorbereid op gewelddadigheden, maar de zeshonderdvijftigduizend stemgerechtigden zijn door de leurders en de leugenmeesters zo murw gemaakt, dat zij er niet meer aan denken zich op welke wijze ook te verzetten. In al die suffe hoofden en dorre harten heeft men stelselmatig de wil om te begrijpen, de begeerte naar een persoonlijk oordeel gedoofd en koeig dringen zij straks om het papiertje met het goede merk in de bus te werpen. Die daad, buiten hun wezen om verricht, verlost hen plotseling van hun bevangenheid en zij barsten los in een hysterische rondedans. Zij dansen op het graf van hun vrijheid, van hun rijkdom, van hun waardigheid. Zo werpen, na dagen lang door preek en gebed buiten zichzelf ge-
Auteursrecht onbekend