Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

1033. J. Greshoff aan A.A.M. Stols, 28 september 1955

Woensdag [New York Sept 28 1955]

Beste Sander. Zoojuist (het is nu 8.50 voormiddag) kreeg ik je lange brief, waarvoor dank. Deze kattebel dient alléén om de goede ontvangst te melden. Op alle min of meer zakelijke punten, zal ik spoedig uitvoerig antwoorden. Wij stonden n.l. op het punt de deur uit te gaan. Ik heb n.l. de beschikking over Ries' kantoren in het Cryslergebouw. op 8 min afstand van mijn hôtel.¹ Deze

1 L.A. Ries beheerde na de oorlog het kantoor van de firma Wm.H. Müller & Co te New York.

[p. 222]

zijn door zijn ziekte verlaten. Het is er doodstil en het geheel rustig en deftig gemeubeld. Ik zit hier iedere dag een aantal uren dood alleen, zalig te knoeien. Gisteravond bij Leentje en Bert. Ik zou haast zeggen: als gewoonlijk. En als gewoonlijk allergezelligst. Wij vinden ny een ware verademing na het vergoorde, verslonsde, verbitterde, verzuurde Parijs. Ik schreef aan iemand (was het niet aan jou?) hetgeen mijn indruk nauwkeurig samenvat: Parijs is een mooie dooie stad, ny een leelijke levende. En de magazijnen! Hier 10× meer keuze, 10x meer zorg voor de kalanten, 10× meer aandacht en zorg voor de uitstalling. Zooals Saks Fifth Ave zijn etalages maakt, maakt niemand ze.² En de andere firma's zijn navenant.- Ik zal je dezer dagen Salinger zenden.³ Aty genoot er zéér van. Met vertalingen is het een wonderlijk geval! Er wordt in Nederland onzinnig veel vertaald. En daarvan is het grootste deel uit het Amerikaansch. Maar... niet één Am. roman van werkelijke beteekenis valt daaronder te ontdekken! Men [lees:Met] een feillooze trefzekerheid kiezen de hh Uitgevers de Snert. Boeken waar hier niemand ooit van hoorde, worden in patria met ophef aangekondigd. En àls iemand nu eens twaalf goede romans uit verschillende talen bracht, zouden die nu net niet verkocht w[:ord]en. De gepieptburgerlijke halfontwikkelden die tegenwoordig overal de toon aangeven, hebben een speciaal orgaan voor het opsporen van boeken die wat lijken en niets zijn. Men bezit tegenwoordig den valsche belezenheid. Dat wil zeggen men verslindt heel wat boeken, maar nooit boeken van werkelijke beteekenis. En je kunt van de v.s. zeggen wat je wilt: daar is het toch mogelijk dat van eersterangs litteratuur van Carson McCullers⁴ 100.000-de exx verkocht worden.

Ik heb nog geen nauwkeurig bericht uit Curaçao.⁵ Zoodra ik dat heb, ga ik naar een bevoegd persoon om inlichtingen in te winnen over een mogelijke omweg over Guatemala. Het is uitsluitend een geval van spie, als g. niet doorgaat, waardoor ons hart zou bloeden, gaan wij ny-Haiti. Haiti-Curacao Curaçao-Suriname Suriname Amsterdam. Dit alles op wiekslag. Nu is alléén de vraag wat kóst de route ny-Guatemala, Haiti-Curacao méér. Dat meerdere kan de bruin alleen maar trekken als Curaçao een tikje royaal is met zijn reisvergoeding. Ik heb gezegd tegen die Curacaoenaars: [‘]Ik behoef aan jullie niets te verdienen, maar jullie mogen me ook niets kosten.[’] Wanneer ik iets weet, schrijf ik je onmiddelijk [:Ik] heb mijn kamer in San C. gehuurd en vooruit betaald tot 6 Jan. 1956.. Als wij dus naar g. komen dan is dit in begin Jan. Wij denken als alles doorgaat ± 1 Mrt weer in Parijs te zijn.

Ik kan mijn geen flauw denkbeeld vormen van het bestaan in Midden Amerika. Alleen is mij van jongsaf bijgebracht dat van alle m.a. Republieken Costa Rica de meest geëvolueerde, verreweg de beschaafdste, de modernste, de rustigste en de meest Europeesche is. Klopt dat bericht met de werkelijkheid?? In elk

2 Saks Fifth Ave is een befaamd warenhuis in New York.

3 The catcher in the rye.

4 Greshoff doelde op The heart is a lonely hunter.

5 Zie br.1025 n.12, en voorts br.1030, 1041, 1044 en 1046.

[p. 223]

V.l.n.r.: M. Bokhorst, E.R. Krenz-Senior, N.A.C. Slotemaker de Bruïne, Aty en Jan Greshoff, en de schilder A.F.F. Krenz, Kaapstad, 4 december 1954.

J.-P. Barth bij de aanbieding van het eerste exemplaar van Gevleugeld woord aan I.A. Aler, de presidentdirecteur van de klm, Den Haag, 1955.

V.l.n.r.: Max Tak, Jo Spier, G.J. van Heuven Goedhart en Greshoff, New York, herfst 1955.

[p. 224]

geval weet ik dat over het algemeen de kostariekers meer dan hun buren voor vòl worden aangezien. Uit Panama zag ik in het Mus. te Philadelphia (indertijd) prachtige kleine beeldjes in goud en zilver, alsmede het mooiste precolombiaansch dat ik ooit zag.

- Om op die vertalingen terug te komen: er heeft zich na de oorlog een nieuwe internationale gevormd, de zesde, die van de Kitsch. Nergens verschijnt iets waar je van achterover slaat. Zelfs in Fr. niet. Ik ben dol op Perret, maar dat kan men moeilijk gróot noemen! (J.P.: Bâtons dans la Roues, Cheveux sur la Soupe.).⁶ Hier verscheen onlangs een nieuwe Robert Penn Warren,⁷ dat is altijd een gebeurtenis. Maar verder zie ik niets uitdagends.

Werk je thuis of heeft de Unesco je een met goudbrokaatgetapisseerd bureau aangeboden?

Met veel liefs voor beide van beide

als steeds geheel je

Jan

tot spoedig dus.⁸

6 Bâtons dans les roues van Jacques Perret was in 1953 bij Gallimard te Parijs verschenen in de Collection Blanche. In 1954 was bij dezelfde uitgever in dezelfde reeks Cheveux sur la soupe verschenen.

7 In 1955 verscheen bij Random House te New York de roman Band of angels van de Amerikaanse schrijver Robert Penn Warren (1905-1989), die Greshoff gedurende zijn verblijf in New York tijdens de oorlog had leren kennen.

8 Op de brief is door Stols bijgeschreven: ‘28 Sept.’