Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

1008. J. Greshoff aan Uitgeverij A.A.M. Stols (J.-P. Barth), 19 maart 1955

Zaterdag.

Beste Barth,

Wil zoo vriendelijk zijn mij p.o. de brieven van Slauerhoff toe te zenden?¹ Hoe gaat het? Nog steeds op aanbiedingsreis? En ben je tevreden? Je werkt hard en

1 Arthur Lehning, Brieven van Slauerhoff.

[p. 188]

dus verdien je succes. Is er geen roman dit voorjaar? Ik schreef over Pandorra, dat véél goeds bevat. Loopt zoo'n boek nu een beetje?² Was de voorverkoop van ‘De Oudste Zoon’ bevredigend?³

Ik ben vergeten wanneer je op reis gaat. Via Parijs? Ik leef in gedachten met je mede. Van hier valt niets te vermelden. s Ochtens werken, s middags uitgaan, s avonds lezen: juist als in Kaapstad! Maar in een andere omgeving! En hoè anders. Ik verwacht iedere dag Opus xi van Goris.⁴ En ben zeer benieuwd naar Zevenster, een boek van veel breedere opzet. Kreeg juist vanmorgen een [:op]gewekte brief van hem. Na een paar sombere!⁵

Ik ben dezer dagen weinig op dreef. Want anders had je de laatste blz. over M.G. al ontvangen.⁶ Ik herlas Er gebeurt nooit iets met veel plezier en ik zie de oude heer Lusch, in werkelijkheid Busch, vóór mijn oogen. Ik heb hem heel veel bij M.G. gezien, als hij zijn stookronde deed.⁷ Als ik Opus xi tijdig ontvang, neem ik het nog in mijn overzicht op met de vermelding ‘nog te verschijnen’. Dan veroudert het werkje iets minder snel!⁸ Laat zoodra je er rustig de tijd voor hebt eens iets hooren op de bovenstaande vragen, over jezelf, je vrouw, je moeder, je kat; over je plannen persoonlijk (ben je in Aug. in Nederland?) en als uitgever.

Met veel hartelijks en goeds, steeds geheel je

Gr.

19 Maart 1955

7 rue Méchain Paris 14^me

2 Zie br.1005 n.6.

3 Op 2 maart had Barth aan Stols geschreven: ‘U weet dus de aanbieding. Ik zal U per boek mijn bevindingen geven. Oudste Zoon. Liet daarvan een extra-aantal drukproeven maken en die aan mijn vrindjes-boekhandelaren en critici lezen. Het valt gelukkig erg mee, op een enkele uitzondering vindt iedereen het beter dan de Lange Nacht zij het ook geen meesterwerk. Ik verkoop het dan ook aardig. Tot nu toe ben ik er 301 kwijt, wat het vermoeden wettigt dat ik wel de 700 zal halen. Waarschijnlijk zal de Boer, die het ook goed doet, dit getal ook zeker wel halen, gezien zijn veel groter rayon met verschillende goede Gijsen-klanten.’ (Stadsbibliotheek Haarlem, archief-Stols, omslag J.-P. Barth ii/1955-I970.)

4 Ter wille van Leentje.

5 Zie br.1003 n.3 voor dit Opus xi van Marnix Gijsen.

6 Het gedeelte over Er gebeurt nooit iets voor Greshoffs bijdrage aan René Goris en J. Greshoff, Marnix Gijsen. (Zie br.1007, p. 186.)

7 Over Busch die model zou hebben gestaan voor Anthony Lusch, de hoofdpersoon in Er gebeurt nooit iets van Marnix Gijsen, zijn geen nadere gegevens achterhaald. In zijn bespreking van Gijsens roman schreef Greshoff: ‘Ik heb de oude heer Lusch gekend. Zijn ware naam verschilde maar één letter van die welke zijn herschepper hem toedichtte. En als ik even de ogen sluit, zie ik hem, des avonds om zeven uur, binnenkomen om de kachel te stoken. [...] Zijn voorkomen was geheel zoals Gijsen dit beschrijft en zo waren zijn habitus en zijn spaarzame woorden. Maar wat ik van mijnheer Lusch in zijn oerbeeld terugvond, is niet anders dan een uiterlijke schijn.’ (Zie br.1043 n.13.)

8 In Marnix Gijsen zou Greshoff schrijven: ‘Het is niet mogelijk te besluiten met een samenvatting, omdat de schrijver zich nog midden in een tijdperk van voortbrenging bevindt. Reeds werd de elfde roman voltooid en voorlopig “Opus xi” gedoopt. Terwijl de grondslagen gelegd werden voor een breder opgezette roman, waarin de verdere levensloop verteld wordt van zeven meisjes die tesamen een dansklasje vormden. Ik gaf hier, in mijn briefwisseling met Gijsen, de naam “Zevenster” aan.’ (p. 166).