Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

992. J. Greshoff aan Uitgeverij A.A.M. Stols (J.-P. Barth), 29 januari 1955

Zaterdag.

B. Broeder Barth,

Zooals je ziet heb ik voor jou mijn beste kwaliteit postpapier te voorschijn

[p. 168]

gehaald! Laat mij een[+s] gauw hooren hoe je lieve jonge vrouw het maakt. Ik hoop van harte dat er beterschap is ingetreden. Heb jij het overmatig druk nu je weer de geheele firma Stols op je schouders hebt rusten: Atlas met de aardbol tusschen zijn schouderbladen. Ik was echt blij je weer eens gesproken [:te he]bben. Tot mijn spijt heb ik nog niet veel gelezen. Bij de Lyndens in Brussel kwam daar niets van en hier werk ik zooveel dat ik er nog niet aan toe kwam. Maar de dure plicht noodzaakt mij heel spoedig weer met het lezen-van-romans-voor-Het-Vaderland te beginnen.

Die Atlantisreeks ziet er gezellig uit. Is het de bedoeling daarin uitsluitend novellistisch werk te verzamelen.¹ Wanneer dat niet het geval is, kun je een klein bundeltje korte boutades van mij ervoor krijgen.² Als je er wat voor voelt, geef mij dan de gelegenheid het hier te maken, want hier beschik ik over de meeste vrije tijd. Wat mij ook aardig lijkt voor zulk een mooi klein boekje is:

1.	Herinneringen door Annie Salomons (Van Deyssel, Couperus etc.). Ze zijn alleraardigst eenvoudig en menschelijk geschreven. Haar adres weet ik niet.^3
2.	Er bestaat een prachtig sprookje van M. Philips, dat indertijd, lang geleden, (bij Bruna?) verscheen en nooit herdrukt werd voor zoover ik weet. Het heet ‘De Jacht op de Vlinder’ en zou m.i. eminent geschikt zijn voor de reeks.^4 Waar de erven van Mevr. M. Goudeket-Philips wonen weet ik ook niet
3.	herdruk van Mijnheer Teste (Valery) vert. door A.A.M. Stols.^5
4.	een kleine bloemlezing uit de volkomen vergeten gedichten, welke Is.Querido schreef onder de schuilnaam Theo Reeder. 2 bundels, zeker op de k.b. voorhanden. De jongeren beginnen hem als voorlooper te beschouwen. Met een korte inleiding van Rodenko^6

Voorts zie ik véél in kleine boekjes met poëzie en proza van voorheen en thans, geschreven ter eere van 1 Amsterdam, 2 s Gravenhage, 3 Rotterdam, 4 Utrecht.⁷ Men kan daar zeker de verschillende gemeentebesturen warm voor maken. Ik zie een Atlantisje: De Lof van Amsterdam, al voor mijn geestes-oog verschijnen. Ten slotte dit. Ik heb al mijn Gijsens in Kaapstad gelaten. Mijn stuwkracht is niet onbeperkt en mijn koffers zijn niet van rubber! Nu zijn er twee dingen. De drukken in herdrukken in de definitieve uitgave, welke op den duur, door uniforme aankleeding, de verz. werken moeten vormen, heb je mij beloofd. Wil je het geheele stel naar hier doen zenden. En wil je daarbij zenden alle Gijsens (ook de poëzie) welke nog niet in de Uniforme Uitgave verschenen zijn.⁸ Deze laatste zal ik met de uiterste zorg behandelen en ze teruggeven zoodra ik weer in Nederland kom. Het kritisch werk en de reisbeschrijvingen heb ik hier. Met dit alles doe je mij een plezier en bewijs je mij een Groote dienst.

Ik werk ingespannen van 7.30 à 8 uur tot ± 12. Na de siesta storten wij ons onversaagd in de beschaving: tentoonst[ellingen], tooneelvoorstellingen, concerten.

1 De Atlantis-Reeks was in Stols' prospectus ‘Herfstaanbieding 1954’ aangekondigd als een reeks ‘verhalen van Noord- en Zuid-Nederlandse schrijvers’.

2 Al op 31 augustus 1954 (br.983) had Greshoff aan Stols geschreven over een keuze uit zijn boutades. Dit voornemen heeft mogelijk geresulteerd in het in 1957 bij Ad. Donker te Rotterdam verschenen bundeltje Bric à brac.

3 In Maatstaf 2 (1954-1955) 9 (december 1954), p. 602-608 was een eerste, aan Hein Boeken gewijde aflevering van Herinneringen uit den ouden tijd van Annie Salomons verschenen; deze eerste aflevering was in Maatstaf 2 (1954-1955) 10 (januari 1955), p. 670-676 gevolgd door een tweede die over Louis Couperus handelde. In maart 1957 zou een eerste bundeling van haar tot dan verschenen stukken bij Bert Bakker/Daamen n.v. te Den Haag verschijnen.
Anna Maria Francisca Salomons (1885-1980) woonde op dit moment op het adres Johan van Oldenbarneveldtlaan 77 te Den Haag; medio juli zou ze verhuizen naar Alexander Gogelweg 23.

4 De jacht op den vlinder van Marianne Philips was in 1932 bij C.A.J. van Dishoeck te Bussum verschenen. Het is nooit herdrukt. Op 26 januari 1935 had Greshoff in de Arnhemsche Courant geschreven: ‘Dit sprookje werd mij en Jan van Nijlen door Frans Coenen voorgedragen. Hij deed dit op een zachte indringende wijze. Het werkje maakte een diepen indruk op me. Deze handhaafde zich bij de lezing.’
Samuel Goudeket, de echtgenoot van Marianne Philips (1886-1951), was na haar overlijden in 1951 op het adres Händellaan 41 te Naarden blijven wonen.

5 Stols' vertaling van De avond met den heer Teste van Paul Valéry was in 1939 door hem uitgegeven in een oplage van 150 exemplaren. Een herdruk van deze vertaling is niet verschenen.

6 Israël Querido had de bundels Verzen (1893) en Gedichten (1894) gepubliceerd onder het pseudoniem Théo Reeder.
In oktober 1954 was de door Paul Rodenko samengestelde bloemlezing uit de poëzie der avantgarde Nieuwe griffels schone leien. Van Gorter tot Lucebert van Gezelle tot Hugo Claus bij Daamen n.v. te Den Haag en De Sikkel te Antwerpen verschenen. In deze bloemlezing waren vier gedichten van Querido opgenomen.

7 Dit plan is niet gerealiseerd, al zou Barth in zijn brief van 12 februari (br.997) ideeën ontvouwen voor een apart van de Atlantis-Reeks te verschijnen reeks De Lof der Steden.

8 In de Uniforme Uitgave van het Werk van Marnix Gijsen waren in 1954 als eerste drie delen De lange nacht, Telemachus in het dorp en Klaaglied om Agnes verschenen. In 1955 zou Het boek van Joachim van Babylon, De man van overmorgen, De oudste zoon, en De kat in den boom in deze reeks verschijnen.

[p. 169]

Heb jij als halve Italiaan de Voyage du Condottiere door André Suarès weleens gelezen?⁹ Dit was in mijn prille jeugd je-van-hèt. Het boek bleef een veertig jaren uitverkocht en is nu pas, netjes, herdrukt door de oorspronkelijke uitgever Emile Paul. De ‘men’ in wie ik eenig vertrouwen heb, beschouwen Le Passage door Jean Reverzy als de belangrijkste roman van 1954 en, ook in het algemeen, een bijzonder goed, bijzonder èn goed, boek.¹⁰

Met mijn respecten aan je Moeder, met veel liefs voor jullie beide en de Kat, steeds geheel je

Greshoff

29 Januari 1955

7 rue Méchain

Paris xiv.¹¹

9 In januari 1954 was bij Éditions Émile-Paul te Parijs een herdruk van Voyage du condottière van André Suarès (1868-1948) verschenen. In 1910 was het eerste deel, Vers Venise, bij Émile Paul verschenen; in 1932 waren het tweede en derde deel verschenen, resp. Fiorenza en Sienne, la bien aimée.

10 Le passage. Roman van Jean Reverzy (1914-1959) was najaar 1954 bij René Julliard te Parijs verschenen.

11 Op de brief is waarschijnlijk door Barth bijgeschreven: ‘H. Martin.’