Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

872. A.A.M. Stols aan J. Greshoff, 22 februari 1952

Quito, 22-2-1952

Beste Jan,

Hartelijk dank voor je brief van 13 Februari. Wij zitten hier momenteel in grote droefenis: Greet's vader is Maandag overleden.¹ We hoorden het pas Dinsdagavond: de familie had aan John Soeters, alhier, getelegrafeerd om ons te waarschuwen. Het is voor Greet, die èrg op haar vader gesteld was, een heel harde slag, en hoewel ze het heeft zien aankomen (mijn schoonvader is in Januari ziek geworden) is het voor haar erg, dat ze hem niet meer heeft teruggezien. We zitten om bericht te popelen, weten niet hoe het met mijn schoonmoeder zal gaan, hoe zij financieel achterblijft, enz. Ze zal zeker niet in het mooie flat met de dure dienstbode kunnen blijven wonen. Heb je er enig idee van, hoe je moeder het had in pension Bosch aan de Gr. H.[ertoginne] Laan? Had ze twee kamers, en wat betaalde ze? Misschien kunnen we dan van hier uit dit adres suggereren. Ze kan dan een behoorlijk deel van haar mooie meubels

1 F.J. Kroesen was op 11 februari overleden.

[p. 12]

houden en krijgt ruime kamers (als ze er nog zijn...).

Zeer bedankt voor je uitvoerige brief over Gijsen. ‘Telemachus’ was, eindelijk, na jaren uitverkocht, en ik durfde niet goed te herdrukken omdat dit boek (evenals ‘De Man van Overmorgen’, en ‘Goed en Kwaad’) zo langzaam ging. Toen ik enkele weken geleden het bericht ‘uitverkocht’ kreeg, en ik via Barth reeds wist, dat je voor de Omnibus niets voelde, heb ik opdracht tot een kleine herdruk gegeven.²

Wat het formaat van Telemachus, De Man v.O., Goed en Kwaad en Agnes betreft: je zult kunnen constateren, dat deze van alle vier gelijk is. Ik zie geen kans om Joachim en Het Huis op dat formaat te brengen; vooral Joachim is nù al erg ruim gezet, en zou nog duurder worden dan nu, wat de nog steeds bevredigende omzet zou remmen.³

Ik voel wel voor het uniforme binden volgens je idee, en ik zal me met Salden in verbinding stellen over banden en stofomslagen der herdrukken, voorzover deze voor en na komen. Helaas zal het juist voor Telemachus en Agnes nù al te laat zijn.⁴

Blij te horen dat Dubois nu vast bij Het Vaderland zit: dit zal deze krant zeker erg ten goede komen.

Ik hoorde van Barth dat ook het bundeltje Atonaal geheel uitverkocht is: zelf heb ik het nooit gezien, mijn ex is bij de post weggeraakt. Ik zal het laten herdrukken, lijkt me nodig, nu deze jonge knapen succes blijken te hebben. Het is een meevallertje: had gedacht er jàren over te moeten verkopen.⁵

De bundel van Lucebert schijnt ook behoorlijk te gaan; een tweede verschijnt dit voorjaar.⁶

Stuur je me gauw de eerste hoofdstukken van ‘De Vetpotten’?⁷ Ik kan dan de tekst verder geheel persklaar maken en het reisexemplaar laten vervaardigen. Dit krijgt dan reeds het uiterlijk van de nieuwe reeks.

Van Goris wel een briefje, maar nog geen bericht over de Essays.⁸

Hoe denk je te kunnen doen met je boekje over Goris?⁹ Ik zou het graag in de Herfst a.s. uitgeven. Zie je kans het in Capri in orde te maken? Het zou heerlijk zijn.

We hebben hier sinds een week weer het verrukkelijkste zonnige weer, geheel tegen de gang van het seizoen in. We genieten er van.

Met mijn werk gaat het ook goed. De drukkerij van het Colegio Central Técnico is nu vrijwel klaar, met alle oude machines nog, behalve van de clichéafdeling, die een nieuwe installatie heeft. Als alles draait, kan ik de professoren gaan wegwijs maken, om later de wijsheid weer op de alumni over te dragen. Intussen heb ik ook de drukkerij van het Ministerie van Onderwijs onderhanden, en ik heb mijn rapport in klad klaar, om te wijzen op de meer dan povere toestand, waarin deze drukkerij verkeert. Dan volgt nog een groot een

2 De vierde druk van Telemachus in het dorp was in 1949 verschenen. (Zie br.868 n.3 voor de vijfde druk.)

3 De genoemde titels van Marnix Gijsen hadden een formaat van 15 × 23 cm. Het boek van Joachim van Babylon en Het huis hadden een formaat van 13 × 19,5 cm.

4 Telemachus in het dorp zou pas vanaf de in 1954 te verschijnen zesde druk deel uitmaken van de Uniforme Uitgave; Klaaglied om Agnes vanaf de in datzelfde jaar te verschijnen achtste druk. In 1952 verscheen de vijfde resp. de derde t/m zevende druk van deze romans.

5 De door Simon Vinkenoog samengestelde en ingeleide bloemlezing Atonaal uit de gedichten van Hans Andreus, Remco Campert, Hugo Claus, Jan G. Elburg, Jan Hanlo, Gerrit Kouwenaar, Hans Lodeizen, Lucebert, Paul Rodenko, Koos Schuur en hemzelf was in 1951 bij A.A.M. Stols, Uitgever te 's-Gravenhage verschenen in een oplage van 500 exemplaren. De bloemlezing was gedrukt bij Ando te 's-Gravenhage. Het omslag was van Jan Roëde. De bloemlezing was geïllustreerd door Karel Appel en Corneille (ps. van Corneille Guillaume van Beverloo). In december zou een tweede druk in een oplage van 1000 exemplaren verschijnen. (Zie over de samenstelling en het succes van Atonaal en Stols' rol hierbij: Redbad Fokkema, Het komplot der Vijftigers. Een literair-historische documentaire, Amsterdam 1979, p. 115-170.)

6 Triangel in de jungle, gevolgd door De dieren der democratie van Lucebert was in december 1951 bij A.A.M. Stols, Uitgever te 's-Gravenhage verschenen. De bundel was gedrukt bij Ando. Het omslag was van Lucebert zelf. Lucebert (ps. van Lubertus Jacobus Swaanswijk, geb. 1924) zou pas in de tweede helft van de jaren vijftig schilderijen gaan maken; voor die tijd maakte hij voornamelijk tekeningen. Hij behoorde tot de Cobra-groep (1948-1951), maar voornamelijk als dichter. Pas in 1958 zou hij als beeldend kunstenaar zijn eerste tentoonstelling krijgen. Triangel in de jungle was zijn debuutbundel.

7 Marnix Gijsen, De vleespotten van Egypte.

8 Er staat geschreven.....

9 René Goris en J. Greshoff, Marnix Gijsen.

[p. 13]

moeilijk werk: het opstellen van een budget voor een vernieuwing der installatie.

Verder werk ik in gelijken trant voor de drukkerij der Universiteit, die van een groot pharmaceutisch laboratorium en die van de Topografische Militaire Dienst in Quito.

Op het programma staat dan nog het geven van esthetische adviezen aan de drukkerij en uitgeverij van de Casa de la Cultura, de beste hier ter stede. Aan werk ontbreekt het niet: ik wil ook nog een tentoonstelling van een 100-tal mijner uitgaven in genoemde Casa houden.¹⁰

Wat hier erg vervelend is, is dat de gelden van Unesco, en vooral de regering hier, zo traag binnen vloeien. Als auto afbetaling en huur er af zijn, hebben we nauwelijks genoeg om in dit dure land te leven, en ik heb hier al een kleine schuld, die afbetaald moet worden. Eerst als in Augustus de Nash betaald is, zijn wij wat beter eraan toe.

Maar met dat al vind ik het een heerlijke onderbreking van mijn slavenarbeid in Europa. Ecuador is misschien niet hèt ideale Zuid-Amerikaanse land, qua afstand tot Europa of qua algemene beschaving, maar ik kan het er best uithouden. Voor Greet, die nog eenzaam is, zolang Eva er nog niet is, is het minder prettig.

Greet zal jullie wel weer eens schrijven als ze wat over de schok heen is.¹¹ Schrijf weer eens gauw; stuur krantenknipsels en kleine boekjes: hier is niets. Met hartelijke groeten van ons beiden, vooral ook voor Aty en de Malan's,

je

Sander

10 Gegevens over een dergelijke tentoonstelling zijn niet achterhaald.

11 Greet Stols zou op 23 februari een brief aan Aty en Jan Greshoff sturen.