Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

[p. 235]

819. A.A.M. Stols aan J. Greshoff, 20 maart 1950¹

['s-Gravenhage,] 20-3-1950

Beste Jan,

Inderdaad, ik ben wel zéér achter met mijn correspondentie! En al is het leven op kantoor door de reorganisatie nu veel eenvoudiger geworden, minder druk is het niet. Ik doe zelf een deel van de aanbieding - zeer tijdrovend - en moet toch alles fabriceren, waarbij ik geen hulp heb. In 1949 leed ik weer verlies, gelukkig minder dan in 1948.² Ik hoop dat dit jaar me uit de put helpt. Daartoe is nodig dat ik alleen romans + wetensch. werken uitgeef. Het aanbod van goede poëzie is trouwens nihil.

Er moeten zendingen zijn weggeraakt of vertraagd. Daarom zend ik vandaag nog eens opnieuw: Keuls i en ii,³ Roelants,⁴ Terborgh⁵ en Gijsen.⁶ Jo Boer komt in herdruk.⁷ Geen ex op magazijn.

Zeer bedankt voor het goede stuk van Terborgh in de N.Ct.⁸ Wanneer komt dat over Gijsen?⁹ Of is het mij ontgaan? De luxe-ex van Gijsen zijn nog steeds niet gereed. Proeven van Van Deyssel zal ik trachten je vooruit te zenden.¹⁰ Het pseudoniem van Esther de Raad mag ik nog niet verklappen.

29 Maart ga ik met prof. Bosman kennis maken. Ik zal hem mijn Eybers-uitgaafjes¹¹ + de plannen laten zien.

Verder dank ik je zéér voor je hartelijke en uitvoerige brief bij mijn 50^ste verjaardag. Jij bent een van de weinig[+e] mensen die begrijpen hoe ik nu al 28 jaar vecht om het goede boek, en hoe weinig welstand me dit heeft gebracht. Nog steeds zit ik in grote moeilijkheden en nog steeds hoop ik met een zeker optimisme, daar uit te geraken, ditmaal met zakelijke adviezen die ik vroeger nagenoeg ontbeerde. Je begrijpt dat ik van officieele zijde niet anders dan enkele kulbriefjes mocht ontvangen. Maar ook daaraan ben ik al gewoon geraakt. De kleine eretentoonstelling, die Hein had ingericht, was aardig en goedbedoeld.¹² Helaas mag ik op 50-jarige leeftijd nog niet in het Gemeentemuseum exposeren, ik moet nog 10 jaar wachten!¹³ Toch zou nú een retrospectieve tentoonstelling waarde en nut kunnen hebben gehad. Over 10 jaar zal ik misschien toch wel iets hebben ingeboet en verouderd zijn...

Wat je schrijft over Gomperts en Sierksma is juist. Ik ben nu zover, dat al dat geschrijf me niet meer interesseert. Word ik er te oud voor, moet men jong zijn om nog aan dit literaire leven te geloven? Ik lees nu alleen nog maar voor mijn genoegen.

Deze week hoop ik ook eindelijk contact met Wijk te kunnen opnemen. Er is nog niet[+s] van gekomen. Jany heeft hem ook nog niet gezien. We hebben Jany vaak te gast gehad, de laatste maanden. Hij is altijd erg gezellig. 14 dagen

1 Geschreven op briefpapier waarvan het Nederlandstalige briefhoofd is afgeknipt en alleen de voorbedrukte plaatsnaam is gehandhaafd.

2 Winst- en verliesrekeningen van Stols' uitgeverij over 1948 en 1949 zijn niet bewaard gebleven.

3 In den stroom/De dansende lamp resp. Om de stilte.

4 De lof der liefde.

5 Slauerhoff. Herinneringen en bescheiden.

6 De man van overmorgen.

7 In oktober zou de derde druk van Kruis of munt verschijnen.

8 Zie br.795 n.3 voor Greshoffs bespreking van Slauerhoff. Herinneringen en brieven van F.C. Terborgh.

9 Zie br.787 n.7 voor Greshoffs bespreking van De man van overmorgen.

10 Aanteekeningen bij lectuur.

11 Stols doelde waarschijnlijk op de door hem in 1948 gedrukte bloemlezing The quiet adventure en op de in 1949 door hem gedrukte derde druk van Die vrou en ander verse.

12 Zie br.815 n.1.

13 In het Haags Gemeentemuseum is nooit een tentoonstelling van Stols' publikaties gehouden.

[p. 236]

geleden waren Greet, Jany en ik in Brussel. We spraken er Jan v. Nijlen, Vriamont en Norge.¹⁴ Ik ging daarna 4 dagen naar Parijs. Zo'n week afwezigheid brengt naderhand dubbel werk...

Dank je zeer voor het bericht van Albert Wessels. Men begint nu bij Elsevier weer belangstelling voor de Afr. uitgave van de kl. encyclopaedie te krijgen. Doch ik vrees dat de reis naar Havinga dan niet door mij, doch door een van de directeuren wordt gemaakt...

Gijsen beloofde me zijn nieuwe boek.¹⁵ Verder is er een Journal van Gide via Nijhoff op weg naar jou voor Kees. Gide zond mij juist zijn vervolg op het Journal 1942-1949.¹⁶

Met Greet en de jongens gaat alles naar wens. Van Eva blijven we opgewekte berichten uit Washington ontvangen.

Parijs was heerlijk als steeds, doch vermoeiend (geen metro of bus). De existentialisten en wie er zich voor uitgeven zijn veel vrolijker dan hun lectuur en het leven in St Germain des Prés is als vroeger Montparnasse.

Over enkele minuten verwacht ik een schim uit het verleden: Theo van Ameyde. Hij komt me een bundel ter lezing aanbieden...¹⁷

Ik stop nu dus. Later meer.

Hartelijke groeten aan Aty, de jongens + hunne gaden.

Steeds geheel je

Sander

14 Géo Norge (1898-1990, ps. van Georges Mogin). Van Norge zou in 1950 de bundel Famines bij A.A.M. Stols te La Haye verschijnen. De bundel werd gedrukt bij Boosten & Stols in een oplage van 250 exemplaren op getint Hollands van Pannekoek.

15 Op 26 januari had Gijsen aan Stols geschreven: ‘Ik weet niet wat ik u kan beloven betreffende mijn laatste werk. Het is wel af, maar ik herlees het nu terwijl ik het voor mijn genoegen in het Frans vertaal. Zo zie ik eventuele gaten veel beter. Dat vraagt echter tijd en het is nog niet afgetypt van het manuscript. Dat kan einde volgende maand. Ik weet niet eens of het goed is. En zou graag het oordeel van Jan [Greshoff] kennen voor ik het uitgeef. Ik heb er geen oordeel over, want het staat te dicht bij me. Daarbij heeft het ook geen naam, want ik ben zo ontmoedigd door die naamsverwisselingen dat ik het ding maar opus 4 heb genaamd. Soms heet het Goed en kwaad, soms heet het De kruik. Ik zal mijn best doen het u tijdig te laten geworden, maar u moet mij niet opjagen.’ (Geciteerd naar C. van Dijk, Alexandre A.M. Stols en Marnix Gijsen, in Ons Erfdeel 34 (1991) 3, p. 391-392.)

16 Journal 1942-1949 van André Gide, dat in februari in de Collection Blanche bij Gallimard te Parijs was verschenen.

17 Aarde en hemel. Een gedicht van Th. van Ameide (ps. van J.H. Labberton) zou in november bij A.A.M. Stols, Uitgever te 's-Gravenhage verschijnen. De bundel werd in de herfst in een oplage van 500 exemplaren gedrukt bij de Ando-Pers te Den Haag. De typografie was van F. Tamminga.