Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

[p. 215]

801. A.A.M. Stols aan A. Greshoff, 26 september 1949

Den Haag, 26 Sept. 1949

Beste Atie,

Heb ik goed onthouden dat je in het bestuur of een commissie zit van het Stedelijk Orkest van Kaapstad? Of dat je er goede relaties mee onderhoudt? In dat geval zou je mijn vriend Georges C. de Rosa,¹ cellist, een grote dienst kunnen bewijzen door hem te steunen, bij Jorda,² in zijn sollicitatie als cellist bij dat orkest.

De Rosa is laatstelijk eerste cellist geweest bij het Philharmonisch Orkest te Batavia. Hij heeft moeten bedanken omdat hij niet tegen het klimaat in Batavia kan.

In Februari schreef de Rosa een brief naar Jorda, die hem 17 Maart verwees naar de Londensche agent van zijn orkest, Davis & Soper.³

13 April kreeg De Rosa van Davis & Soper bericht, dat er wel een vacature als cellist zou komen en dat het salaris zou bedragen: Principals: £600 per annum rising by annual increments of £24 to a maximum of £696 per annum Others: £516 per annum ... ... to a maximum of £612 p.a. plus: cost of living allowance about £78 for a married man (de Rosa is getrouwd). The Capetown City Council are willing to advance the amount of passage of the Musician, the same to be repaid monthly £5, all tot be returned to the Musician on completion of five years satisfactory service (de Rosa is bereid zijn eigen passage te betalen!).

Op 19 Sept. schreven Davis & Soper dat ze De Rosa's application per luchtpost naar Kaapstad hadden gezonden (City of Cape Town, Municipal Orchestra, City Hall, The Business Manager = die Besigheids-bestuurder).

Nu is het dus zaak, te trachten iets voor De Rosa te doen, te trachten hem de baan als cellist te bezorgen. Ik ken De Rosa al lang; hij is, als alle Portugeese Joden, zeer beweeglijk, en als alle Joden zeer muzikaal (reproducerend). Hij zal zeker geen slechte kracht zijn, hij is ijverig en toegewijd.

Wat zal ik meer zeggen? De Rosa verdient dit baantje. Hier wordt het voor hem honger en ellende, en hij vertikt het om in strijkjes te spelen. Wellicht kan hij desnoods nog bijverdienen met lessen.

Ik hoop van harte, dat je iets voor hem kunt doen!

Na mijn laatste brief aan Jan valt er niet veel nieuws te vertellen. Ik zit midden in de aanbieding Herfst. Jo Boer verkoopt vrij goed,⁴ de prozabundel van Jacques matig,⁵ het boekje van Terborgh over Slauerhoff moeilijk,⁶ Keuls èrg moeilijk,⁷ Roelants niets mee te doen,⁸ de Pomiane (3^e druk) goed.⁹ Ik verwacht dat mijn wagentje eind van de maand geleverd wordt; dat zal mij het

1 C.G. de Rosa was tot augustus 1942 reiziger voor Stols geweest; hij was vervolgens opgenomen in de Valeriuskliniek en gedurende de oorlog financieel door Stols ondersteund. Op dit moment was hij verbonden aan het orkest te Batavia. Op 29 januari had hij Stols geschreven: ‘Mijn vrouw vertelde mij, dat ze met U over werkmogelijkheden voor mij in het orkest in Kaapstad gesproken had en dat U wellicht door bemiddeling van Mevr. Greshoff, iets voor mij in die richting zou kunnen doen.’ (Stadsbibliotheek Haarlem, archief-Stols, omslag C.G. de Rosa.)

2 Enrique Jordà was van augustus 1947 tot januari 1951 dirigent van het Kaapstadse Stadsorkes. Zijn mede-dirigent was Geoffrey Miller.

3 Nadere gegevens over het impressariaat Davis & Soper te Londen zijn niet achterhaald.

4 Een zachtmoedige.

5 Verzamelde beschouwingen.

6 Slauerhoff. Herinneringen en brieven.

7 In den stroom/De dansende lamp en Om de stilte.

8 De lof der liefde.

9 Koken in tien minuten.

[p. 216]

reizen makkelijker maken. Greet en ik nemen om beurten les voor ons rijbewijs!

Sander loopt nog steeds in Leiden groen. Zijn haar is er voor de 2^e maal af, en zal Vrijdag, voor hij geïnaugureerd wordt, nog een derde maal er af moeten. Van Eva krijgen we erge plezierige berichten uit Washington. Ze moet hard werken (en Mevr. van Foreest werkt nog harder mee) maar ze heeft ook erg veel verzetjes, autotochten, country clubs, concerten enz. Er zijn nog al wat hollandse meisjes en jonge vrouwen; eenzaam voelt ze zich dus niet. Verleden week werd ze 20 jaar!

Frans Jan is opgewekt voor de 2^e maal aan de vierde klas begonnen. Hij mocht over naar de 5^e, maar we vonden het beter dat hij doubleerde.

Greet is zeer goed uitgerust van Loire en Cher teruggekeerd. Het is nu stil thuis, met nog maar één jongen.

Werk heb ik genoeg. De verkoop is matig maar niet onbevredigend. Volgend jaar wil ik alleen romans en wetenschappelijke boeken uitgeven. Poëzie (behalve van de grootsten - maar die produceren niet meer) is vrijwel onverkoopbaar. Uitzondering: Michel van der Plas. Gelukkig duikt er dus nu en dan nog wel een jong talent op. Van de jonge romanciers ga ik uitgeven Rico Bulthuis¹⁰ en Ferdinand Langen.¹¹

De nieuwe reorganisatie van m'n uitgeverij geeft niet meer vrije tijd (ik moet enorm veel, bijna alles, zelf doen) maar wel minder zorgen. En dat is al heel veel waard.

Wanneer komt van Wijk Louw hier? Ik moet hem terstond na aankomst dringend spreken: ik kan hem wellicht een zeer goede bijverdienste bezorgen in verband met een groot plan (in het Afrikaans) waarbij ook ik in belangrijke mate ben betrokken, en waarbij v. Wijk en ik dan ook andere Afrikaners kunnen betrekken.¹² Mocht jullie hem nog zien, spoor hem dan aan, direct contact met mij te zoeken.

Ken jij de gezant Bosman?¹³ Vertellen jullie mij eens uitvoerig over hem. Mijn nieuwe boeken (vertalingen Capote,¹⁴ Skouen,¹⁵ Rilke,¹⁶ Schwob¹⁷) verschijnen deze week. Helaas niets voor Jan! Gijsen volgt later, zodra gereed.¹⁸

Heel veel groeten, mede van Greet, ook voor Jan, voor je lieftallige schoondochters en je zonen. Ik hoop jullie allen, als het ‘grote project’ doorgaat, nog eens in Kaapstad, zij het helaas dan veel korter dan verleden jaar, te zien!

Je

Sander

10 Edmond de Wilde en de werkelijkheid van Rico Johannes Bulthuis (geb. 1911) zou in oktober verschijnen bij A.A.M. Stols, Uitgever te 's-Gravenhage. Het boek werd gedrukt door Boosten & Stols en gebonden bij J. Giltay & Zn. te Dordrecht. J.F. Doeve maakte de omslagtekening.

11 Een rood paardje van Ferdinand Langen (ps. van Egbertus Pannekoek, geb. 1918) is noch bij Stols noch elders verschenen. Stols zou de roman aanbieden in zijn prospectus ‘Voorjaar 1950’. Er is in het archief van uitgeverij Stols een gecorrigeerde drukproef van 16 bladen (tot hoofdstuk 4) en een schone proef van het eerste katern (tot hoofdstuk 3) bewaard gebleven, en bovendien een omslagontwerp van H. Salden. (Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum, collectie-Langen, sign. l 2080 d 1.)

12 Nadere gegevens over dit plan ontbreken. (Zie ook br.807.)

13 De taalkundige Daniël Brink Bosman (1888-1960) was sinds september buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister voor Zuid-Afrika in Nederland, als opvolger van de in mei 1948 benoemde Otto du Plessis die vanwege zijn nazi-sympathieën tijdens de oorlog voor de Nederlandse regering onaanvaardbaar was. Bosman was hoofd van het Departement Nederlands en Afrikaans van de Universiteit van Kaapstad, en dus de superieur van D.J. Opperman. N.P. van Wyk Louw had door bemiddeling van Opperman geprobeerd de post van ambassadeur in Nederland te bemachtigen.

14 De herfst van een jeugd.

15 Feest op Réunion.

16 De derde druk van de vertaling door Victor E. van Vriesland van Het lied van liefde en dood van den cornet Christoffel Rilke van Rainer Maria Rilke zou in november bij A.A.M. Stols, Uitgever te 's-Gravenhage verschijnen. Het boekje werd gedrukt bij de Firma Boosten & Stols. De bandtekening was van Piet Worm. (Zie ill. p. 223.)

17 De derde druk van de vertaling door Victor E. van Vriesland van De kinderkruistocht van Marcel Schwob zou in november bij A.A.M. Stols, Uitgever te 's-Gravenhage verschijnen. Het boekje werd gedrukt bij de Firma Boosten & Stols. De bandtekening was van Piet Worm.

18 De man van overmorgen.