Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

704. J. en A. Greshoff aan A.A.M. en G. Stols, 6 juni 1947

a/b Boschfontein 6 Juni 47

Lieve Greet, Beste Sander,

Nadat jullie vertrokken zijn bleven wij nog twee volle dagen te Antwerpen, in de snikhitte, liggen. Zaterdagavond laat vertrokken wij. Daarna bleven wij een heele dag op de reede van Southampton liggen uit hoofde van herstelwerken aan het mekaniek. Nu varen wij voorspoedig. De golf van Biskaje was vrijwel spiegelglad. Nu zijn wij op de hoogte van Gibraltar. Morgen zijn wij in Teneriffe, vanwaar ik deze brief verzenden zal.

Aty en ik weten niet hoe wij jullie beiden danken moeten, voor al wat je voor ons gedaan hebt en meer nog voor al wat jullie voor ons geweest zijt. Want hoe heerlijk wij ook bij jullie logeerden en hoe goed je voor ons gezorgd heb[+t], méér dan al het materieele, werden wij getroffen door jullie hartelijke vriendschap. Dit samenzijn heeft bewezen, hoe boven alle meenigsverschillen, de vriendschap uìtgaat; hoe alle moeilijkheden, alle misverstanden in het niet verzinken bij een eenvoudige oprechte genegenheid. Wij meenden dat wij ons over malkanderen te beklagen hadden, maar toen wij elkaar terug zagen verdwenen in de ontroering van het weerzien, alle wederzijdsche bezwaren als

[p. 79]

sneeuw voor de zon. Dat was een heerlijke ervaring.

Wij hebben innig genoten van jullie hartelijkheid, van jullie gezelligheid en jullie gulheid. Daar komt nog bij dat er in jullie huis zulk een prettige atmosfeer heerscht, zoodat wij ons er gehéél thuis gevoelden. -

Wat was het aangenaam jullie in België voor het laatst te zien.

Na jullie vertrek gingen wij het onheilig avondmaal bij Ary Delen nuttigen. ZEd was, in zijn rol van Julius Pruttelman-Brommeyer, vermakelijk als altijd. Den volgende dag bezocht ik Pelkmans van de Nederl Boekhandel eerst in zijn bedrijf daarna in zijn wooning.¹ Hij schonk mij tallooze uitgaven van zijne firma, waarvan er enkele keurig uitgevoerd zijn. Deze pokdalige persoon woont in een kasteel-van-een-wooning met veel smaak ingericht, het geheel onbelgisch fraai. Zijne gade leek ons aanminnig. Ken jij deze Pelkmans?

Wij hebben, temidden van een onwaarschijnlijke verzameling barbaren, een alleraardigste tafel, gepresideerd door den kapitein. Daar zitten verder aan: Karnebeek, benoemd tot legatieraad te Pretoria (die ik uit n.y. kende),²

Keuning de dir van de Nederl Bank van ZAfr (die wij uit Pretoria kenden), Jan Schilthuis, lid van de Tweede Kamer der St.G. met zijne gade³ en wij tweeën. Er wordt veel gelachen, Karnebeek is hoogst amusant en Schilthuis wordt duchtig geplaagd met het feit dat hij (waarom begrijp niemand!) tot de P.v.d. Arbeid behoort!

Dan zijn er nog drie menschen en aan boord waarmede men spreken kan v.d. Hoojen[?], dir. van een Levensverzekering[?], Mauwen[?], Kapitein en suikerplanter en Uljée gepens. secr. v.d. Volksraad.⁴ De andere aanwezigen ± 130 spreken Hooghaarlemmerdijksch en er is geen tolk aan boord zoodat het niet mogelijk is met hen in nadere verbinding te treden.

Onder de Barbaren bevindt zich ook een Canadees op leeftijd, die tegelijk doof en lap⁵ is en die gisteren avond in de rooksalon zijn broek vol waterde zoodat het stoelleder geheel geel uitgebeten was. Onze lieve Heer heeft rare eersteklassepassagiers!

Ik werk het boek van W.L.M.E.v Leeuwen ‘Drie vrienden’ door om er mijn eerste kroniek in De N. Courant aan te wijden.⁶ Verder las ik betrekkelijk weinig.

Stuur mij wat knipsels over de receptie op de Nieuwe Uitleg⁷ en herinner Jean v.d V.⁸ aan de photo's!!

Ons adres is voorloopig

‘De Driehoek’

Kloofnekweg

Kaapstad kp.

Met nogmaals onze innigste, warmste, oprechtste dank en mateloos veel liefs, ook voor de jeugd,

van geheel je

Aty en Jan

1 Albert Julius Johannes Maria Pelckmans (geb. 1910) was van 1934-1973 directeur van De Nederlandsche Boekhandel te Antwerpen. De Nederlandsche Boekhandel was in 1910 door onder meer Max Rooses en S. Warendorf Jr. (van de Amsterdamse uitgeversfirma Van Holkema & Warendorf) opgericht. De firma was vooral een import-boekhandel, maar had daarnaast een uitgeverijafdeling, die van groot belang was voor het niveau van de boekverzorging in Vlaanderen. De uitgeverij was gevestigd op het adres Sint Jacobsmarkt 50 te Antwerpen; Pelckmans woonde Alphons Schneiderlaan 164 te Deurne.

2 Jhr. Jan Derck van Karnebeek (1905-1991) was van 1947-1950 gezantschapsraad in Pretoria. Van 1940 tot 1945 was hij gestationeerd geweest te Parijs, Vichy, Madrid, Londen, Ottawa en Bern; van 1945 tot 1947 was hij werkzaam te Bern.

3 Jan Schilthuis (1882-1965) was in 1933 lid van de Tweede Kamer geworden voor de Vrijzinnig Democratische Bond. Na de oorlog werd hij namens de toen zojuist opgerichte Partij van de Arbeid lid van de Tweede Kamer; hij zou tot 1956 kamerlid blijven. Hij was in 1929 gehuwd met Johanna Jacoba Kuyters. Sedert 1922 was Schilthuis handelscommissaris voor de Unie van Zuid-Afrika geweest; in 1939 werd hij consul-generaal. In 1947 maakte hij op uitnodiging van de Zuidafrikaanse regering een reis van vier maanden door het land om de emigratiemogelijkheden te bestuderen.

4 De vier andere mede-passagiers van Greshoff (Keuning, v.d. Hoojen[?], Mauwen[?] en Uljé) zijn niet nader geïdentificeerd.

5 Waarschijnlijk in de betekenis van: dronkaard, dronkelap.

6 Drie vrienden. Studies over en herinneringen aan Menno ter Braak, H. Marsman, E. du Perron van W.L.M.E. van Leeuwen was in augustus verschenen bij Uitgeversmaatschappij W. de Haan n.v. te Utrecht.
Greshoff zou Drie vrienden de Nieuwe Courant van 1 november bespreken. Hij schreef daarin onder meer: ‘Het is mij, na jaren, nog niet mogelijk om persoonlijke herinneringen aan deze Drie Vrienden, die de mijne waren, met de gewenste onbevangenheid te lezen en te beoordelen. Terwijl ik Van Leeuwen volg, en ik heb zijn boek méér dan éénmaal doorgenomen, vermengen mijn eigen herinneringen zich zo innig met de zijne, dat ik op het laatst niet meer onderscheiden kan wat zijn, wat mijn aandeel was. Maar ik moet zeggen, dat, zeker voor zover het Ter Braak en Marsman betreft, zijn beeld in hoofdzaak overeenstemt met wat ik bewaard heb en altijd bewaren zal.’

7 Op 30 april was bij de Service Française d'Information van de Franse ambassade op de Nieuwe Uitleg 10 te Den Haag een tentoonstelling van geïllustreerde boeken uitgegeven door Stols en Mouton & Co geopend. De tentoonstelling was daar tot 6 mei te zien geweest. Aanleiding voor de tentoonstelling waren de door Louis Favre geïllustreerde edities van Une saison en enfer door Arthur Rimbaud en Le corbeau van E.A. Poe.

8 Jean-Harold van der Vlugt (1920-1947) was als adjunct-persattaché verbonden aan de Franse ambassade te Den Haag.