Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

[p. 17]

670. J. Greshoff aan A.A.M. Stols, 10 december 1945

[Kaapstad] 10 Dec. 45

Beste Sander,

Je telegram heeft mij een paar ellendige dagen bezorgd. Je hebt mij, op zijn onverwachtst, een stevige tik op het hoofd gegeven en ik ben er nòg een beetje duizelig van. Ik vind het geval [?] op zich zelf èrg vervelend, maar ik vind het nog véél vervelender om zoo behandeld te worden door iemand die ik als vriend beschouwde.

En ik vraag mij nog steeds af: wàt je bezield heeft? Het behoort tot de meest elementaire eischen van het fatsoen, dat men een schrijver toch raadpleegt over het herdrukken van zijn boeken. Te méér waar [:het] hier een bijzonder geval betrof. Jij hebt n.l. in 38, Ikaros in een ‘eenmalige’, ‘demiluxe’ editie gebracht en omtrent een herdruk bestond of bestaat er geenerlei schriftelijke of mondelinge afspraak.¹

In zóó'n geval moet men toch zéker in overleg met den schrijver treden.

Er zijn tal van mogelijkheden

1.	de schrijver kan zijn gedicht in die 8 jaar herzien en verbeterd hebben en dan natuurlijk die verbeterde uitgave willen doen drukken
2	de schrijver kan in die 8 jaar tot het inzicht gekomen zijn dat zijn werk niet deugt en het daarom aan zijn reputatie verplicht zijn het ding niet meer te herdrukken
3.	de schrijver kan zijn werk in een groter geheel dat later voltooid werd, willen opnemen.

Hoe dat ook zij: de schrijver moet beslissen òf hij een herdruk wenscht, hoe hij die herdruk wenscht en welke text hij wenscht te herdrukken. En werkelijk het gaat niet aan dat een uitgever geheel eigenmachtig over het werk van een schrijver beschikt.

Ik herhaal, Sander, ik begrijp niet waar je die onheusche vrijmoedigheid vandaan haalt. Ik ben geen onmondig kind! Ik wil gaarne zelf en alleen uitmaken wat ik uitgeef en hoe ik het uitgeef.

En dan, Sander, waaròm deed je dit????? Is het zoo moeilijk een telegram te zenden????? Dan ware iedere moeilijkheid voorkomen

Zoo iets is mij nog nooit overkomen.

Wat te doen?

Ik wil die herdruk niet en wil geen enkele andere herdruk ook niet van de Gedichten Het spijt mij verdomd als je daar een strop aan hebt, maar à qui la faute? Jìj hebt iets gedaan dat [+je] in géén geval doen mocht en moet daar dan de [:gev]olgen maar van dragen. Dat is werkelijk mijn schuld niet.

1 Op 29 september 1937 (br.504) had Greshoff aan Stols geschreven: ‘Ik zal je precies zeggen hoe de vork in de steel zit. Ik heb 3 aanbiedingen gekregen, op een aankondiging in de krant dat ik er mee bezig was. Eén uitgever valt àf, omdat ik er niets voor voel. De andere laat de voorwaarden aan mij over, de derde biedt 250 gld voor 1000 ex. bij inlevering der kopij. Het spreekt vanzelf, dat jìj voorgaat en ik wil met jou ook niet onderhandelen als met een vréémde uitgever; maar je zult wel begrijpen, dat ik mijn kopij niet geheel gratis kan afstaan. f 250 is te véél; dat is dit bundeltje niet waard en dit hon. wordt dan ook alléén geboden om mij te “hèbben”. Verdienen is daarbij niet mogelijk. Ik biedt jou aan. luxe ed. en gewone ed. samen niet meer dan 1000 exx. duizend part. prijs ing. f 1.50 gew. editie (geb. 240) hiervan voor den auteur 20 cts, d.i. nog geen 15% met een on terugvorderbaar voorschot over ¼ der oplage; zijnde f 50 te voldoen in 2 termijnen van f 25 bij het inleveren der kopij, en bij het verschijnen. Ook voor de luxe exx ontv. ik slechts 20 cts.’

[p. 18]

Ik zou het afschuwelijk vinden indien ik gedwongen werd tegen een oude vriend met een advocaat te moeten optreden. Dat moet tot elke prijs voorkomen worden! Maar als je je plan tegen mijn wil doorzet, dan zal ik mij tot mijn vriend Boon moeten wenden, hoe beroerd ik het ook vinden moge.

Trek dus je plan, als ze in Brussel [:ze]ggen en meldt mij p.o. tot mijn groote verluchting dat de ongeautoriseerde herdruk van Ikaros niet doorgaat.

Met veel liefs van huis tot huis

geheel je

Jan