Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols

[p. 303]

447. A.A.M. Stols aan J. Greshoff, 23 maart 1937

23-3-37

Beste Jan,

Vanmorgen bereikte me in Bussum, waar ik op aanbieding was, je brief geopend door Haentjens Dekker. Hij voegde er een ex van de Gedichten bij en ik heb dit terstond met de door jou aangegeven bewoordingen aan Pom¹ gezonden.

Je artikel in het Vaderland dat zooveel stof deed opwerpen over de aanbieding zal nu ook in het Nieuwsblad v.d. Bh. van morgen behandeld worden.²

Ik ben tot Woensdagavond op reis (verkoop vrijwel nihil). Ben je bereid (maar ditmaal ook werkelijk doen, en me niet in den steek laten zooals bij de teekeningen van Levigne's Leven van Jezus!)³ om de afgedrukte vellen te lezen van Bruyn-Ouwehand's roman: ‘Dokter Helderings groote conflict’ en er een redelijke critiek op te schrijven?⁴ Ik meen nog steeds dat het boek dit waard is. En de tactiek v.d. boekhandel tegenover nieuwe auteurs is nu: eerst kijken wat de critiek zegt, en dan koopen we 't. Dit boek moet erin gaan; het heeft alle kenmerken van een boek voor het groote publiek zonder dat het beroerd is. In elk geval (zij het dan technisch nog niet zoo knap) is het veel beter dan Szekely-Lulofs⁵ en Kuller.⁶ Waarom zou dit toch niet eens een succesje kunnen worden? In Parijs zou dit boek best de Prix Femina⁷ kunnen krijgen!

M.h.gr. t.t.

Sander

Engelman⁸ en v.Duinkerken⁹ beloofden mij ook de critiek vooraf klaar te hebben. Laten we elkaar helpen!

1 Martinus Nijhoff was sinds 1934 lid van de Commissie voor Schoone Letteren van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden die de C.W. van der Hoogtprijs toekende. Tijdens de commissievergadering van 11 maart had Nijhoff te kennen gegeven ontslag te nemen uit de commissie. Er is geen brief van Stols aan hem over de kandidatuur van Greshoff voor de Van der Hoogtprijs bewaard gebleven.

2 In Het Vaderland van 27 februari had Greshoff gereageerd op een anonieme bijdrage in het Nieuwsblad voor den Boekhandel van 17 februari waarin een klacht van een uitgever werd doorgegeven over de geringe moeite die boekverkopers voor goedverzorgde, maar traag verkopende boeken wilden doen. In zijn artikel bepleitte Greshoff als oplossing het uitsluitend zenden van boeken in commissie, waardoor de boekhandel er geen belang meer bij zou hebben het ene boek meer te steunen dan het andere. In het Nieuwsblad voor den Boekhandel van 24 maart werd vervolgens betoogd dat Greshoffs voorstel een vervlakking van de boekhandel zou inhouden omdat dit niet stimulerend voor de boekverkoper zou zijn.

3 Zie br.419 n.8.

4 De roman Dokter Heldring's groote conflict van Maria Albertina Bruyn-Ouwehand (1901-1968) zou in maart bij A.A.M. Stols' Uitgevers-Maatschappij te Maastricht verschijnen. Besprekingen door Greshoff in het Hollandsch Weekblad en de Sumatra Post zijn niet achterhaald.

5 Madelon Székely-Lulofs (1899-1958) had vooral faam verworven met haar in Nederlands-Indië spelende roman Rubber (1931). (Zie over haar succes: J. Goedegebuure, Rubber, een bestseller uit de jaren dertig, in Literatuur 1 (1984) 1, p. 22-27.)

6 Johanna van Ammers-Küller (1884-1966) had vooral naam gemaakt met haar roman De opstandigen (1925), waarin zij de geschiedenis van de vrouwenemancipatie verbeeld had. Sinds het verschijnen van dit boek hield zij overal lezingen over haar boek. Tot 1940 werden er 45.000 exemplaren van haar boek verkocht. (Zie Ludy Giebels, De opgewekte secretaresse van de geschiedenis. Jo van Ammers-Küller en haar roman ‘De Opstandigen’, in Bzzlletin 134 (maart 1986), p. 63-67.)

7 De Prix Femina is in 1904 ingesteld door de tijdschriften Femina en Vie Heureuse. De prijs wordt jaarlijks in december toegekend aan de beste roman uit dat jaar. De jury bestaat uitsluitend uit vrouwelijke letterkundigen.

8 Een bespreking in De Nieuwe Eeuw door Jan Engelman van Dokter Heldring's groote conflict van Mia Bruyn-Ouwehand is niet achterhaald.

9 Een bespreking door Anton van Duinkerken van Dokter Heldring's groote conflict van Mia Bruyn-Ouwehand in De Tijd is niet achterhaald.