Sjouke Sjaerdema (onder pseudoniem Jan Jagersma)

[p. 249]

Besluit

Natuurlijk heeft de lezer, die tot dusver ons verhaal heeft gevolgd, het recht te weten, hoe het de zoon van jonkvrouw Maaike en ook hoe het de dochter der Sjaerdema's verder in den vreemde is gegaan.

Gezien de weinige bladzijden, die ons in dit boek nog resten, zullen we een summier overzicht van hun verdere lotgevallen neerschrijven. Na een nacht varen kwamen ze alle drie behouden te Harderwijk aan, waar men proviandeerde en waar Albert en Sjouke naar de pastoor gingen, die hen trouwde, nadat zij hun penning hadden getoond, die beiden zo naarstig op hun borst hadden gedragen. Albert, gekleed in het kostbaar gewaad, dat de abt hem geschonken had, met de degen op zij, Sjouke in haar schone tooi, waaraan ze een dag gewerkt had om die weer in haar oude glorie te herstellen, gevolgd door Derk Harm, hun knecht, maakten een goede indruk op ieder, die hen zag. Een dergelijk ‘huwelijk op de penning’ was in die dagen niet alleen veel voorkomend, maar ook - mits beide partijen erkenden het aangegaan te zijn - rechtsgeldig. Alleen ter meerdere zekerheid en om Sjouke van alle blaam en tegen mogelijke opspraak te beveiligen, offerde Albert gaarne een van zijn weinige munten om door de pastoor van Harderwijk in de echt te worden verbonden.

Met de trouwbrief in hun bezit begaven ze zich weer naar hun schip, voeren over zee naar de IJselmond en zo door naar Kampen.

Daar wendde Albert Quintijn zich tot de stedelijke overheid en bood zijn diensten aan als molenbouwer en

[p. 250]

waterbouwkundige. Het was ook hier de uitstekende indruk, die hij met zijn rijkgeklede vrouw en flinke knecht maakte, die de overheid deed besluiten hem door het polderbestuur van de laaggelegen Hoekse polder, die tot het rechtsgebied der stede behoorde, zoals men dat toen noemde, te laten examineren.

Albert legde daar voor de heren van de praktijk de werking van de door hem bedachte molen uit. En hoewel men uit zijn tekeningen en uit de daaraan toegevoegde verklaringen niet alles begreep, gaf men hem ‘consent ende middelen, sulc een molen te bouwen ende in werking te stellen.’

IJverig toog hij aan de arbeid, met de hem toegevoegde gezellen van het timmermansgilde. De bouw van de molen trok veel bekijks en toen, na een proefdemonstratie, die zeer goed verliep, de officiële ingebruikneming gevierd werd, kon Albert rekenen, dat hij de gunst der Kampenaren verworven had en bij hen in hoog aanzien stond. Met dit alles ging ruim anderhalf jaar heen. Hem was een woning toegewezen, even buiten de stadspoort. Daar werd op de zevende april van het jaar 1480 een zoon geboren, die de naam van Andreas kreeg, omdat Albert vond, dat broeder Andreas de eerste stoot gegeven had tot het geluk dat hem en Sjouke ten deel was gevallen. Zonder hem, zou Albert nooit in het klooster De Olijfberg terecht zijn gekomen.

Vooral na de geboorte van zijn zoon wilde Albert gaarne de band met de familie van zijn vrouw weer aanknopen. Hij dacht, dat deze de misstap van hun dochter des te gereder zouden willen vergeven, daar het hen zo goed ging. Want de stad Kampen had Albert Quintijn het poorterrecht verleend. Overal verspreid werden zijn

[p. 251]

molens gebouwd en van heinde en ver kwam men zijn raad vragen in waterbouwkundige kwesties. Ook met padre Antonius zou hij graag weer contact opnemen. Vooral om hem vergeving te vragen voor zijn overhaast vertrek, zonder behoorlijk afscheid, en hem te danken voor het vele, dat de geleerde en wijze man voor hem gedaan had.

En dan zijn pleegouders! Hoe beschuldigde hij zich van ondankbaarheid tegen hen, de goede mensen. Waarom hing hij niet meer aan hen?

Daarom bezocht hij Nelis Gerbrandszoon, stadsschrijver van Kampen, en verzocht hem een brief op te stellen over zijn persoon, werk en aanzien, dat hij in de stad genoot, deze brief van de zegelen der stede te doen voorzien en door de burgemeesters mede te doen ondertekenen. Nelis Gerbrandszoon zorgde daar met liefde voor. Aan Derk Harm werd een schriftelijk vrijgeleide verstrekt, waarin burgemeesteren van Kampen een ieder verzochten de jonckman, Derk Harm, knecht van de meester-molenaar Albert Quintijn, overal voort te helpen, hem nergens op te houden en hem te allen tijde ongehinderd naar de stad Kampen terug te laten reizen.

Albert Quintijn zorgde, dat zijn knecht met een welvoorziene beurs kon vertrekken.

Derk Harms bezoek aan Friesland wierp goede vruchten af. Tjerd Sjaerdema was in zijn hart zeer verblijd enig bericht van zijn weggelopen dochter te vernemen. Vooral ook, omdat zijn vrouw maar niet meer tot volle tier was gekomen sinds zij Sjouke miste. Daarom liet de Franeker edelman een brief schrijven, die hij meegaf met de knecht van zijn schoonzoon, waarin hij deze verzocht met vrouw en kind naar Franeker te komen, aangezien hij en

[p. 252]

Sjoukes moeder bezwaarlijk zo'n grote reis konden ondernemen en het hem in zijn grote woning waarschijnlijk beter zou passen gasten te ontvangen, dan Albert Quintijn in de zijne. Vroeger voorgevallen kwesties zouden niet opgerakeld worden.

Padre Antonius schreef zelf een hartelijke brief, waarin hij ook zijn ‘geliefde zoon’ Albert Quintijn ten zeerste uitnodigde hem een bezoek te brengen.

Derk Harm kon pas na enkele maanden in Kampen terug zijn. Dat wist men reeds, toen hij naar Friesland vertrok. Het was eind november, dus ongeveer twee jaar nadat de vlucht op Sint Maarten plaatsvond, dat de jongen gezond en wel in Kampen arriveerde.

Groot was de blijdschap om zijn terugkeer met zulke goede tijdingen en Albert en Sjouke besloten in het volgend voorjaar de terugreis naar Friesland te zullen maken.