Chroniek der stad Weert van 1784 tot 1802

[p. 370]

1787.

Nu komt alhier nog een placcaet dat kwam aen te raeken het houwelyk en dat was: als jemand getroudt was, ten dien konden gescheyden worden en trouwen weeder met een ander. En den heer pastoor Janssens en heeft het niet afgelesen, om dat het een H. Sacrament kwam te raeken en hy is daer door overgedraegen aen het hof van Ruremonde en hy is daerom gesupprimeert of afgesteldt den 29 Januarius. Gans de stadt met de buitenyen was bedroeft nu zy van hunnen herder berooft zyn.

Den bisschop komt eenen Deservitor te stueren die de plaets kwam te bedienen, maer het volk begeeft zig tot het gebedt en de schoolmeesters die gaen met de kinders naer de kerk, om Godt te bidden om hunnen herder weder te krygen; maer in weerwil van de veel moeiten de welken men komt te doen en de voorspraek die men gebruikte, het was te vergeefs; maer ten laetsten zoo gaet men rond by elken huysman, die hem gerne tot hunnen pastoor weder hadden die moesten teekenen. Soo waren in de stadt en op de buyteny dertien die niet geteekent en hadden; dit kwam door te dringen en den 26 Mey komt den hofboden en brogt de tyding als dat hy weeder pastoor was. Gans de stadt en buyteny die was verblyd als dat zy hunnen herder terug hadden; men trok de klockken in alle de kerken, men was vorblydt, men maekte victorie, den borger staek syn pistool door het venster uyt en schoot victorie, het was al vreugden dat men sag. Den pastoor vertrock den selven dag nog naer Ruremonde naer den Bisschop en keerde terug des anderen daegs, wesende Sinxendag en hy is ingehaeld met begroetingen en de schutterey en de musicanten; men maekte een ark aen syn huys en men plandte twee reyen dennenboomen van syn huys tot aen de kerk. Sommigo borgers gaeven polfer om te schieten en men schoot schrikkelyk; men brande savons peektonnen; en hetwelk feest negen dagen geduert heeft.

De staeten van Brabandt doen syn Maejesteyt tegenstant om geen klooster meer uytteroyen en geen niewe wetten meer te stellen besonderlyk van de kerk; en de staeten vertrekken met den Aertsbisschop van Mechelen naer Weenen om syn Maeyesteyt te spreken en syn daer seer vrindeleyk onthaelt en zy krygen een ackoort met syn

[p. 371]

Maeyesteyt en hy komt de staeten te prysen, als dat zy zeer wel hebben gedaen, als dat zy tot hem zyn gekomen. En hy zegt dat dit alles gedaen was buyten synen weeten en legt de schuldt op zyne heeren en men sou denken als dat de heeren dit niet en zouden derven doen, in soo gewigtigen saeken. En den keyzer die zoo menigen schoon klooster en kerk gesupprimeert heeft dat het onuytsprekelyk is, den dien komt zig nu nog te verontschuldigen. En hy heeft gesteld een nieuw Seminarie tot Loven, de oude meesters uytgedreven en heeft aldaer weder nieuwe meesters ingesteld, en dat waeren hoogduytsen en dat waeren getroude lieden. Maer de studenten die vertrocken aenstonts, maer hy komt nu te belooven aen de staeten als dat hy Nederland in zyn oude geregtigheid zal laeten, gelyk syn voorouders het aengeveerdt hebben over twee hondert jaeren en gelyk syn moeder Maria Tresia het hem gelaeten heeft. En de heeren staeten nemen haer afscheydt van syn Mayesteyt en zy vertrecken weder naer Nederland en dat nieuws gaet gans het Land door en komt hier laet in den avond. Men was verblijdt als dat men so nieuwe tydingen hoorde. Den borger maekt al victorie, men schoot en riep al: Vivat de Staeten van Brabant! En by de paters minnebroeders maekte men ook al victorie, en daer leydt ter eenen in den tooren met eenen brandenden flamboy, en sloeg op de klok, en riep: Vivat de Staeten van Brabant! Maer het volk van buyten was seer bevreest, zy dogten als dat den Keyser in de stadt was, als dat hy de stadt zou vernietigen. Maer de regte victorie is in Brabant geweest, op den feestdag van St. Tresia; en hier is zy gehouden agt dagen daer naer den 22 October, en daer werdt een sollemnelen mis gedaen en daer waeren vijftig borger jonkmans, die de eksersisie geleert hebben; desen kwamen te schieten onder de mis dry reysen en men riep al: Vivat de Staeten van Brabant! en op de Muykuyl was een ark gemaekt en één in Hoogstraet, en één op den Uylemerkt, maer naer middag trocken de eckersisiemannen rond door de stadt, en sy trocken alle de cloesters af en aen alle de cloesters kwamen sy te exserseeren en kwamen haer al veel geluk te wensen over de goede overeenkomst van de Staten met syn Maeyesteyt en dronken daer eens, en dan trocken sy weder naer een ander. En savonds hadden desen een gelaeg in het stadhuys en sy sprongen en songen; een ieder een konde daer by komen getroud en ongetroudt, maer een

[p. 372]

half croon moest daer syn. Savons was de ganse stadt verligt; op den midden van den merkt was eenen langen dennenboom geplandt en daer waeren reypen om gedaen en aen elken reyp lanteren gebonden met honderden, en men bond er van onder de lanteren aen en men trock de reypen met een catrol om hoog; en alle de arken waeren ook met honderden lanternen versiert; de lanteren die waeren van pampier gemaekt en de ark op den Uyllenmeerk die was vierkantig gemaekt en van binnen was daer een croon. En in de croon was een levende uyl in, en den merkt hiet den Uyllenmerkt en noe hebben zy hem vernieuwd. En daer was geen een huys in de stadt of daer stonden brandende kerssen voor de glaesen, jae selven tot armen menschen toe, en het was zoo licht op de straeten al of het dag geweest was. Sommige borgers hadden lampen van buyten tegen de muer hangen en den Leeuw en den Adelaer uytgeschildert, en ligten daer onder. En de Penitenten hadden haeren tooren met pampier toegemaekt en daer Licht in gehangen, en de paeters ook lanteren in den toren hangen en in kerk daer hadden sy eenen troon gemaek aldaer den Leeuw en den Adelaer op geschildert stondt, en den Adelaer preserteerden den bal aan den Leeuw en van boven tegen het glaes hadden zy brandende keerssen staen. En alwaer men kwam het was al maer victorie en savons op den merkt brandde een peckton; men song en sprong en schoot en riep: Vivat de Staeten van Brabandt! Maer sommige die en hebben nog een quaed geloof en duenken als dat de Keyser geene man van zijn woord en is en denken dat dit vergeefs sal zyn.