Chroniek der stad Weert van 1784 tot 1802

[p. 365]

Chroniek der stad Weert van 1784 tot 1802, geschreven door den ooggetuige
Lambertus Goofers.

Over de geschiedenis van Weert kennen wij twee Chronieken. De Wel Eerw. Heer C. Creemers, thans pastoor te Heel, gaf in het jaar 1875 eene Chroniek dier stad in het licht, opgesteld door jofvrouw Maria Luyten, kloosterzuster in het convent van Maria-Wyngaert der congregatie van Windesheim, hetwelk in 1797 door de Franschen werd afgeschaft. Deze Chroniek loopt van 1442 tot 1587; de voornaamste gebeurtenissen, daarin vermeld, had de schrijfster gezien, gehoord en beleefd.

Eene tweede Chroniek over Weert werd door ons uitgegeven in: De Godsdienstvriend van wijlen J.G. Le Sage ten Broeck, deel LXXXV p. 193-195, 237-239 en 241-243. Deze verhaalt eenige bizonderheden uit den tijd van Keizer Joseph II en dien der Fransche Revolutie en loopt van 1784 tot 1793.

Het handschrift, dat hier het licht ziet, behandelt dezelfde jaren als het laatstgemelde, maar is veel vollediger en uitvoeriger; het eindigt in 1802. De schrijver, Lambertus Goofers, een fatsoenlijke burger der stad Weert, woonde naast het klooster der Paters Minderbroeders, op de Biest en is in het begin dezer eeuw aldaar overleden.

Hij had aan zijn werk den volgenden titel gegeven: Een kort verhael of beschryvinge ten tyde van Keyser Joseph den tweede en van de Brabanse Patriotten, beschreven door Lambertus Goofers. En daarachter schreef hij: Datum Weert den 10 April 1790, daardoor wellicht te kennen gevende, dat hij toen zijne aanteekeningen heeft begonnen te registreeren, zoodat hij het verhaal der gebeurtenissen uit de vroegere jaren uit zijn geheugen heeft moeten putten of aan vroegere opteekeningen

[p. 366]

ontleende, terwijl hij de volgende heeft opgeteekend naar gelang zy voorvielen. Wat er ook van zij, hij schreef over Weert al hetgeen hij zag of vernam; waarheidsliefde en eene eerlijke denkwijze kenmerken zijn verhaal. Goofers spreekt maar zelden van zijn eigen persoon en wij zien hem maar een enkel maal handelend optreden. Hij was een van de 630 Weertenaren, die den 28 December 1789 naar Roermond trokken om de Heeren van den Souvereinen raad van Gelderland, Joseph Bernard Stuers momber, Willem Joseph Luytgens kanselier, en Hendrik Antoon Van der Renne griffier, op te lichten en gevangen naar Weert te voeren⁽¹⁾. Deze hooge magistraatspersonen waren bij de Weertenaren in ongenade gevallen, omdat zij van oordeel waren geweest, dat de uitgestrekte heidevelden die de stad Weert omgaven, aan den heer dier plaats en niet aan de gemeente behoorden. Ook was Goofers een der 75 mannen geweest, die te paard, de koets, waarin de gevangenen naar Brussel werden gevoerd, omgaven. Deze ongehoorde oplichting van leden eener rechtbank, kan alleen in eene Revolutie, zooals die der Belgen in 1789, hare verklaring vinden. Het was dan ook niet zonder rede dat de momber Stuers, na de herstelling van den vrede, in 1792, hondert tachtig duizend gulden tot herstelling hunner eer vroeg.

Wij verkregen een goed afschrift van dit handschrift van onzen vriend, den Wel Eerw. Heer J.L. Frische, kapellaan te Weert, waarvoor wij hem hier openlijk onzen dank betuigen. Dit stuk kon niet gedrukt worden zoo als het voor ons lag. Goofers schreef, in der haast en zonder zorg, zijne bemerkingen op het papier; zijne volzinnen zijn vaak onvolledig, zijne wendingen duister, de juiste punctuatie ontbreekt dikwijls; wij hebben getracht dit alles zooveel mogelijk te verhelpen, zonder evenwel iets te ontnemen aan het eigenaardige van zijn verhaal. Zijn werk geven wij zoo als het is.

Maastricht, 19 Maart 1889.

Jos. HABETS.

(1) In 1780 was de souvereine raad zamengesteld als volgt: Kanselier Luytgens. Raadsheeren van den korten tabbaart: de baron de Merwick de Kessel en de Heerma de Holwinde. Raadsheeren van den langen tabbaart: Van der Vekene, Van den Berg, Timmermans, Beaumont. Mambourg: Stuers. Griffier: Ramaeckers. Secretaris: Van Dunghen. Ontvanger der exploiten: Cox.