Frijende kikkerts

[p. 79]

Sulver poetse


‘Doe’t ik by dy weikaam… kinst mei gjin pinne beskriuwe hoe’t ik my fielde, rotfint hiest tsjin my sein en datst my hatest, dy wurden hammeren my mar troch de kop om. Hoe’t ik thúskommen bin, ik wit it net mear. It mei in wûnder hjitte, dat ik it sûnder ûngemakken rêden ha. Foar itselde…’


‘Cecile, tocht ik, dêr gean ik hinne. En se wie thús. Se is net faak fuort, hast noait, haw ik begrepen, it koar woansdeitejûns en se moat geregeld nei de kapper en de pedikuere. Dêr hat se in abonnemint, omdat se net sokke maklike fuotten hat. Ik wit net krekt wat der oan mankeart, har teannen groeie krom of sa. Se hat it my wol ferteld.’


‘Martha, se hat my ferskriklik goed opheind, geweldich en it klikte sa wûnderbaarlike goed tusken ús. Sa echt en oprjocht en earlik. Ik kaam út dy hel… ik sis it mar sa as it op my oerkaam. Wolst dochs net beweare datst sa oansjitsk wiest en bliid datst my seachst? Ut dy hel by dy wei yn ’e himel by har. Har waarme kreas oprêden keamer, alles glom en stie op syn plak en se hie hjir en dêr in kears delsetten en op it dressoir stie in skaal mei bananen. Allinnich, se hat in hûn. Freegje my net fan hok merk as dat beest is, ien mei lang hier en earen, dy’t oer syn eagen hinne slingerje. Doe’t sij de hûn útliet, bin ik nei hûs ta gongen. Wolst, dat ik earlik bin. Ik tocht, ik hie har meinimme moatten, hjirhinne. In frou, dy’t wat yn

[p. 80]

my sjocht, dy’t belangstelling foar my hat. Se is fiif- enfjirtich jier, mar dochs net sa âld­fammich ast miskien tinke soest. Se is allinnich mar leaf, Cecile, en goed en hertlik, it is wat je neame: in goede frou, dat is se. Se wenne by har mem, of har mem by har, dat is my net rjocht dúdlik wurden. En se hat har mem fersoarge oant dy deagong. Sa’n twa jier lyn. Har heit is al folle langer dea. Se is noait oan in man takommen. Al jierren wurket se op ’e sekretary. Miskien kenst har wol, ast se sjochst, seist: ‘o dy.’ En noch net sa lang lyn stie se yn ’e krante, siet se 25 jier op it stedhûs. Se hat my de foto’s sjen litten, tusken de blommen, kenst dat wol.’


‘De oare jûns hat se by my iten. Se naam blommen mei en in mona-toetje, mokka, leau ik, dat it wie. Ik hie woarteltsjes tamakke, mar sy die it iten. Dat woe se. En se die it mei sa’n soarch, Martha, oandwaanlik. Tegearre dienen wy de ôfwask, ik droege ôf, en doe seagen wy nei de televyzje. Op ’e bank. En se bleau hiel stil nêst my sitten, net sa as do, iderkear wer oerein om wit ik wat te dwaan. Nee, rêstich stil sitte. As hienen wy altyd al sa sitten, al jierren. Sa fielden wy ús thús by elkoar. Datselde gefoel hie sy, fynst it net wûnderbaarlik?’ ‘En doe’t sij nei hûs ta woe - om dy hûn fansels - frege ik oft se net by my bliuwe woe. “Goed,” sei se, mar dan moast se noch wol even har nachtguod ophelje en wy nei har hûs. Se pakte har spullen yn en ik liet de hûn út yn dy tuskentiid.’


‘Dat is in hiel gekloai, hear Martha, sa’n beest bliuwt oeral mar stean. Op ’e gekste plakken moast er rûke en moatst yn ’e gaten hâlde oft der ek oare hûnen yn

[p. 81]

’e buert binne. Mar ik ha myn goede wil toand, dat wol. Se woe de hûn mei hawwe. Ik seach der ynienen tsjinoan. Ik gong wer allinnich nei hûs ta.’


‘Dy oare deis kaam se hiel betiid, hie se in frije middei nommen en it hûnebeest útbestege. By in f­reondin, leau ik. En Martha, sa as se hjir yn ’e hûs omskarrelt en wat om my hinne omdindert. Se hat in folle grouwer gat as dy. En altyd panty’s oan, grize, sa’n moalkleur. Dy mei ik net sa graach lije, mar har steane se goed. Ik kin der tiden nei sitte te sjen. En dan strykt se my wer oer ’e holle, ik hoech der net iens om te freegjen. Rêstich giet se har eigen gonkje en sa no en dan borduert se ris in stek. Wy draaie in plaat. Ik tocht, dat se fan dy lûde rotmuzyk hâlde, mar doe, nei “de kikkerts”, hie in oar foar de muzyk soarge. En se hat ús sulver poetst, dat haw ik dy noch noait dwaan sjoen, en it gatsje fan it sâltpotsje hat se skjin makke. Der kaam gjin grissel sâlt mear út. Soks docht se. Mei in leafde, Martha, sa oandwaanlik. It rekket my oant yn myn herte.’


‘Se fynt my in geweldige man, se fynt my grappich en geastich en se bewûndert my, poetst myn skuon en sjocht myn klean nei. Der is fansels wol ris wat stikken gien yn de tiid, datsto fuort bist. En ik wit net, oft it dy opfallen is, mar ast ús finsterbank sjochst, hoe’t de blommen der by steane, se laitsje… As sij se wetter jout, dan docht se dat mei sa’n ynmoed… do jitst der gewoan in bats wetter op, klear. En dat is gjin ferwyt, Martha, it is sa’n ferskil. It binne allegearre fan dy lytse dinkjes. De boarden op ’e tafel sette, de lekkens opteare. By har komt dat hiel krekt en presiis en se leit in hân op myn knibbel as ik yn ’e krante sit te

[p. 82]

lêzen. Ik sei it al, lytse dinkjes. En se doart alles mei my oan. Dat seit se, se mient it en it is sa.’


‘Se hat myn auto himmele, dat die se út harsels. Oeren hat se dêr mei dwaande west en se hat giele blomkes yn ’e tún setten, alderleafste blomkes, mar de namme is my no even ûntsketten. Der moat in papierke op ’e skoarstienmantel lizze, dêr stiet it op. Se ferdjippet har yn my, gjin ferwyt, hear Martha, alwer, sjoch it net sa, mar sa as sij nei my sit te harkjen, holle in bytsje skean. Dan giet se yn my op. En ik reitsje mar net útpraat. Silst it net leauwe, mar it is sa. Wy kinne trouwens ek tiden niks sizze, dan kinst de kameraadskip snije.’


‘De hûn haw ik hjir ek hân, dy sliept by har, nêst it bêd. As ik har jûns noch even nachtsis - dat moat ik dy earlik sizze - dan fiel ik my net op myn gemak. Ik stek noch gjin poat út, dan bromt er al. As wy him op ’e oerloop dogge, springt er by de doarren op en dy haw ik ferline jier krekt ferve. Blaft er, huzen fier, midden yn ’e nacht. Dy hûn is myn probleem, fierders sit alles goed. En sij is sa wiis mei him. Ik kin, yn dit stadium, ek noch net fan har freegje om him fan ’e hân te dwaan. Noch net. Hy stjonkt ek noch.’


‘Se bringt my tee op bêd. Ik drink noait tee moarns, mar no wol. Ik wol net sneu dwaan. Mar tee op ’e nochteren mage, ik krij der it soer sa fan, dat witst. Dan hat se de hûn ûnder yn ’e keamer. En sa as do en ik hjir no lizze, sa lis ik hjir dan mei har te praten. Fertel ik har fan myn dreamen en nachtmerjes, dy’t ik ha. As ik it yn myn rêch ha, wriuwt se my yn mei Sjinese oalje. Ik leau teminsten, dat dat stjonkguod dêr wei komt. Se brûkt it sels foar har earmen.’


[p. 83]

‘Martha, en se rûkt nei frou. Se hat in hiel oare geur as dy om har hinne hingjen. Gjin parfumtroep of sa, allinnich frou, ik kin it net oars sizze. Net, datsto ûnder de parfum sitst, mar sa hiel oars. Molke en huning, hoe gek ast it ek fine silst. Moatst der om laitsje? Mar dêr moat ik oan tinke by har. Wat skokst raar, Martha. Gûlst?’


‘Martha, ik kin tiden, sûnder wat oars te dwaan, nei har sitte te sjen. Cecile. Om de útstrieling, de rêst en de tagedienens, dy’t der fan har útgiet, te ûndergean. Soms krij ik der triennen fan yn ’e eagen, Martha. Ik jou ta, dat it wat in ûngelokkige gearrin is fan ’e dingen. Do krekt thús, mar soks hat in minske net yn ’e hân. Mar, sa as se dat sulver poetste, op in âlde krante die se dat, mei gummywanten oan - wienen dy fan dy of wienen dat har eigen? - en it gatsje fan it sâltpotsje behimmele. Begrypst it?’