Een land van waan en wijs. Geschiedenis van de Nederlandse jeugdliteratuur

[p. 5]

Dankwoord

Het was enigszins overmoedig om een nieuwe geschiedenis van de Nederlandstalige jeugdliteratuur te willen schrijven, maar toen deze gedachte zich eenmaal in ons hoofd genesteld had, bleek ze onuitroeibaar. De hele Bibelebontse berg verscheen in 1989. In de tussentijd zijn de jeugdliteratuur en de kinder- en jongerencultuur verder geëvolueerd. Tijd dus om met nieuwe ogen achterom te kijken. We blijven onze voorgangers dankbaar omdat ze de weg baanden om jeugdliteratuur en jeugdliteraire geschiedschrijving serieus en wetenschappelijk aan te pakken. Hun voorbeeld was uitdagend, inspireerde en zette ons op weg.

Maar Een land van waan en wijs konden we alleen maar in kaart brengen dankzij de hulp van uitstekende gidsen en verkenners die vertrouwd waren met het veelzijdige terrein van de jeugdliteratuur. We zochten en vonden auteurs die met kennis van zaken konden schrijven over bepaalde genres, thema's of nieuwe media, zoals games en televisieprogramma's, die geënt zijn op jeugdliteratuur. In de eerste plaats verdienen alle auteurs onze bijzondere dank omdat ze bereid waren om mee op weg te gaan en een stukje van die onontgonnen geschiedenis voor hun rekening te nemen. De auteurs zetten niet alleen hun deskundigheid in, ze wilden zich bovendien bij het schrijven aan het vooropgestelde concept, de feedback en het strakke tijdschema houden. Vaak werden schrijversduo's ingezet, zodat Nederland en Vlaanderen op een uitgebalanceerde wijze aan bod zouden komen, en ook dat vergde bijkomende inspanning en overleg. Dank ook aan de deskundigen die wat meer op de achtergrond een belangrijke rol hebben gespeeld. Als raadgevers en referenten hielpen ze bij de aanvang de contouren van het project uit te tekenen en in de loop van het proces lazen ze de teksten na en formuleerden suggesties ter verbetering. Ook al opereerden zij in de schaduw, ze bepaalden mee de kwaliteit van dit boek. Dat geldt evenzeer voor alle instituties op wier faciliteiten we een beroep konden doen. We denken in de eerste plaats aan de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience in Antwerpen, aan Stichting Le-

[p. 6]

zen Nederland en Vlaanderen, het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, en aan de Universiteiten van Antwerpen, Leuven en Tilburg. Een bijzonder woord van dank gaat uit naar Katrien Vloeberghs, voor haar ideeën bij de beginfase van dit project, naar Jant van der Weg, voor haar advies over de Friese jeugdliteratuur, naar Toin Duijx voor de algemene adviezen en de organisatie van de twee studiedagen, en naar Colette Pelt, voor haar feedback en hulp bij de afwerking.

De steun van de Nederlandse Taalunie was onontbeerlijk voor de realisatie van dit boek. We danken in het bijzonder Martijn Nicolaas, Karlijn Waterman en Geert Joris voor hun constructieve feedback en hun vertrouwen in ons project. Verder zijn we de uitgevers en illustratoren erkentelijk die bereid waren om dit project te ondersteunen door illustratiemateriaal ter beschikking te stellen, zodat de lezer van dit boek ook via beelden toegang krijgt tot verdwenen en vergeten kinderboeken. Bijzonder waardevol waren de opmerkingen van onze uitgever Bertram Mourits, die meteen geloofde in het project. Met enthousiasme en opbouwende kritiek werden we onthaald en begeleid.

Een laatste woord van dank richten we tot de lezers, die uitkijken naar dit boek en het nieuwsgierig ter hand nemen om ons te volgen naar dat land van waan en wijs dat jeugdliteratuur heet. De tijd en moeite die zij zich getroosten om in de geschiedenis van de jeugdliteratuur te duiken, opent immers ook toekomstperspectieven. Tussen die vele lezers verschuilt zich reeds een nieuwe generatie schrijvers en onderzoekers, die over enkele decennia onze zoektocht zal voortzetten.