|
| |
| |
| |
III.
Gevolg.
Het was zeven-en-vyftig jaren vóór onze tydrekening; Julius Cesar, de overwinnaer van Gallië, naderde ook België. Langs eenen weg van zegepralen tot hier gerukt, dacht hy hier ook weinig tegenstand te ontmoeten. Hem scheen het slechts een spel, eene vlek lands, zoo als België, met zyne uitgelezene en in de krygskunst geoefende keurbenden onder zyn beheer te brengen. Hoe bedroog hy zich! Zyne geduchte magt kon den Belgen noch vrees, noch afschrik in het hart jagen: hun moed bleef onwankelbaer. Nooit, zoo bekent Cesar zelf, had hy dapperder volk te bestryden.
Maer kon een volk nog half onbeschaefd, in de krygskunst ongeoefend, lang een heir weêrstand bieden, uit legioenen bestaende, in de fynste krygslisten ervaren; een heir dat reeds in al de deelen der toen bekende wereld, met wapenen en krygstuigen aen andere volken onbekend, den oorlog had gevoerd?
Toch boden de Belgen, slechts door hunnen moed en vaderlandsliefde bezield, hardnekkigen weêrstand; doch eindelyk moesten zy het opgeven en voor grootere magt onderdoen.
Na reeds de andere belgische volksstammen te hebben overwonnen, naderde Cesar de Morienen en Menapiers, die Vlaenderen bewoonden. Deze lieten zich ook niet afschrikken, zy weken diep in hunne bosschen en moerassen en weerden zich dapper. Lang leverden zy Cesar werk; eindelyk waren zy gedwongen naer een verdrag te luisteren.
| |
| |
Een der dapperste onder hen was Clodwig; talryke wonden als zoo vele bewyzen zyner dapperheid, bedekten zyn lichaem; zyne speren hadden menig Romein doodelyk getroffen, en zyn zwaerd was met hun bloed geverfd, toen men gedwongen was zich te onderwerpen. Hy keerde dan met Ludwina, wier bystand in het verzorgen zyner wonden hem zoo dierbaer geweest was, naer zyne haerdstede terug.
De Romeinen, die men eerst als vyanden bestreden had, was men nu gedwongen vertrouwelyker te behandelen; welhaest namen zy deel aen de spelen en vergaderingen der Belgen. Nu nam Clodwig zyne vorige levenswys weder aen, en Ludwina liet hem, zonder thans zyne neiging tegen te streven, vry zynen wil volgen. Want nu was zy op Clodwig fier, en achtte zy zich zelf nog gelukkig hem als slavin te mogen dienen. Zy had zyne dapperheid in den oorlog kunnen bewonderen, zy had gezien hoe hy alle mannen in moed en onverschrokkenheid overtrof, zy had de talryke vyanden geteld, dien hy doodelyk ter aerde geveld had, en nu twyfelde zy niet meer of haer echtgenoot toefde in Walhalla, te midden der gestorvene helden het grootste geluk, en hy zou daer bier mogen drinken, hem door de Goden in de schedels zyner verslagene vyanden geschonken.
Vurig haekte zy nu ook naer den stond, op welken zy haer echtgenoot met een telg van zyn bloed zou verryken.
Helaes! al haer ingebeeld geluk moest in wezenlyk onheil veranderen!
Eens kwam Clodwig te huis en had zyn paerd met dobbelen verloren; nu kon Ludwina niet nalaten hem eene zachte berisping toe te sturen; hy beloofde haer nogmaels zich het spelen af te wenden, maer die drift was magtiger dan zyn wil; hy kiemde in zyn hart als een onkruid, dat de goede planten het voedsel ontneemt, en die doet kwynen. Weinigen tyd nadien, zich in een kamp der Romeinen be- | |
| |
vindende, daegden eenigen hunner hem uit om een dobbelspel met hen aen te gaen. Clodwig weigerde, doch eindelyk door het geerstennat bedwelmd, dat men hem gedurig inschonk, nam hy hunne uitdaging aen.
Het spel begon en Clodwig verloor. Hy had zyne twee ossen tegen eenige Romeinsche kleinooden, waervan hy zelfs de waerde niet kende, op het spel gezet.
Bevreesd dat Ludwina hem nu over zyn verlies hevig zou berispen, hoopte hy de tweede mael gelukkiger te zyn, en zyne ossen weêr te winnen: hy zette dan zynen vergaderden oogst tegen de ossen op, en herbegon het spel.
Helaes! de ongelukkige bemerkte niet, hoe de listige Romeinen hem door fyne kunstgrepen bedrogen; hy zag niet dat zy hem mismaekte dobbelsteenen in de hand gestoken hadden! Het vermogen van den drank werkte reeds met te veel kracht op zyne zintuigen. Hoe het lot hem ook wilde begunstigen, de list der Romeinen verydelde alle hoop: hy moest onfeilbaer verliezen!
Nu bevond Clodwig zich van alles beroofd: hy bezat niets meer. Razend verliet hy het spel, maer nu dacht hy weder aen Ludwina: hoe zal zy bedroefd zyn, wanneer zy zich van alles zal beroofd zien! Hoe zal zy den bewerker harer armoede, haren ellendigen echtgenoot verachten! Hem zyne misstappen verwyten!... Zulke gedachten hielden hem stilstaen.
- Ik ben verloren, voor eeuwig verloren, - knarstande hy, en sloeg zich met de vuisten; stampvoetend liep hy heen en weder. De Romeinen aenschouwden hem en lachten.
- Ha, zy lachen, - hernam hy woedend, - en ik, ik zou my van wanhoop kunnen gaen verdrinken. - Ho, kon ik myne ossen en mynen oogst maer weêr winnen; - doch te laet, alle hoop is verloren: ik heb niets meer te wagen.
| |
| |
Een der Romeinen had die woorden verstaen; hy naderde Clodwig.
- Belg, - sprak hy, - gy bezit nog uwe vryheid, wilt gy die in het spel wagen? Wy stellen er uwe ossen en uwen oogst te samen tegen op.
- Myne vryheid, - stamelde Clodwig, - wat baet my nu nog myne vryheid, wanneer Ludwina my verachten zal..
- Door uwe vryheid in het spel te verpanden, - hernam de Romein - kunt gy alles in eens wederwinnen, uwe ossen en uwen oogst.
Meer moest de Romein niet zeggen; de drift tot het spel, de kracht van den drank, de hoop op weêrwinst, alles werkte ten verderve van den ongelukkige: zonder aerzelen noch beramen riep hy uit:
- Ja ik stem toe: myne vryheid tegen myne ossen en mynen oogst, - toch niet altyd zal het lot my ongunstig zyn.
Een gejuich der Romeinen begroette die woorden: ware Clodwig min door den drank bedwelmd geweest, hy had hen zelfs in hunne vuisten zien lachen, want zy wisten voorop dat de winst hun niet kon ontsnappen.
Voor aleer het spel aen te gaen, gaf men Clodwig nogmaels te drinken; men wilde den armen Belg voor eene wyl ongevoelig maken aen het ongeluk dat hem ging treffen.
Dan gaf men hem weêr de mismaekte dobbelsteenen in handen; hy wierp, de Romeinen na hem, en - het lot van den Belg was beslist: hy was hun slaef!
Hoe zwymeldronken hy ook was, werkte die slag treffend op zyn gemoed: hy rolde zich in het zand, brulde dat het schuim hem op den mond kwam, en sloeg zich blauwe en roode vlekken op het lyf, terwyl de Romeinen de blydschap over hunne eerlooze winst den teugel vierden, door in eenen kring rondom hem te dansen.
| |
| |
Dit duerde zoo reeds een uer, wanneer de vermoeijenis gepaerd met de kracht van den drank, Clodwig aen den slaep overleverden. Toen hy ontwaekte was de nacht verdwenen, en de zon blonk reeds in het Oosten.
Slechts nu kon hy eerst ernstig over zynen toestand nadenken. De voorvallen van den vorigen dag kwamen hem verward voor den geest; hy dacht eerst dat alles enkel een droom was, doch de Romeinen, die hem bewaekt hadden, verzekerden hem welhaest van de wezenlykheid. Groot was nu zyne wanhoop; hy weende en beefde, niet uit vrees voor hem, maer voor het lot dat nu Ludwina te wachten stond. Hy vervloekte nu het spel, dat zyn ongeluk had bewerkt, doch te laet. De Romeinen, kwamen hem welhaest melden dat hy aen Cesar, hun opperhoofd verkocht was, wien hy als krygsman zou moeten volgen. Een dag vryheid word hem nog toegestaen, ten einde hy zyne vrouw met het haer treffende lot zou kunnen bekend maken. Zyne ossen en zynen oogst zouden zy zelf komen afhalen.
In die gesteltenis begaf de ongelukkige zich huiswaerts. Ludwina over zyne lange afwezigheid beangst, wachtte zyne komst met ongeduld af. Toen zy hem zoo neêrslagtig en ontroerd zag naderen, beklom eene plotselinge vrees haer hart; zy besefte een ongeluk, doch zoo groot niet als de wezenlykheid wel was. Clodwig staerde haer aen, doch dorst niet spreken: hy beefde en krampachtige trillingen maekten zich van hem meester: maer ook de arme vrouw was niet in staet de stilzwygendheid te onderbreken: de hevige kloppingen haers boezems benamen haar de spraek. Eindelyk barste Clodwig in een tranenvloed los, en met onderbrokene stem snikte hy:
- Ludwina, ach, ik moet u verlaten, - niets behoort ons meer toe, ik heb alles verspeeld en verloren, alles... onzen oogst, onze ossen...
| |
| |
- Clodwig... - onderbrak Ludwina.
- Noem my ellendige, den naem van Clodwig ben ik onwaerdig,.. Ach! Ludwina, ik heb uwen raed miskend, mynen pligt verzaekt; ik heb ons beider ongeluk bewerkt... Ach! ellendige...
En zoo sprekende, dook hy het aengezicht in zyne handen, en viel, overstelpt van droefheid voor Ludwina ter aerde.
De vrouw was innig aengedaen; zy had altoos haren echtgenoot bemind, en nu zy zag hoe welgemeend zyn berouw was, hoe hy zyn ongeluk beweende, behield hare liefde de overhand, en haer gevoelig hart zegde dat zy hem vergeven moest; zy sprak:
- Clodwig, het ongeluk dat gy bewerkt hebt, is groot; maer nu ik zie hoe gy u over uwe misstappen berouwt, wil ik het voorgevallene vergeten... Clodwig, verlaet voor altyd het spel, werk met my, en wy zullen nog gelukkig zyn. - Sta op, kom in myne armen, ik vergeef u alles - ik bemin u nog!
Maer hoe teeder ook die woorden waren, Clodwig bleef op den grond liggen, met gedoken aengezicht, en dorst zelfs zyne echtgenoote niet aenschouwen.
Ludwina dit ziende, hernam:
- Ach! Clodwig, zie my aen, en zeg dat gy u beteren zult, binnen korten tyd moet er u een kind worden geboren: gy zult het als vader lief hebben, niet waer? Ach! Clodwig, geef my hoop voor de toekomst, gun my een enkel woord.
Nu ligtte Clodwig het hoofd op, zag Ludwina teeder aen, en sprak:
- Ach vrouw, heb medelyden met my; de Goden hebben onzen echt met nydige oogen aenzien en my gedoemd. Hebt gy het geloei onzer ossen, het gebriesch van ons
| |
| |
paerd, en het naer gekras der vogelen niet gehoord, vóór dat de priester onze vereeniging zegende? Dit waren ongeluksvoorspellende teekenen; van dan af, geloofde ik ons tot onheil geboren, en nu begin ik de waerheid dier voorzeggingen te ondervinden.
- Myn echtgenoot, de Goden zyn regtvaerdig; zy hebben gezien hoe vele vyanden, hoe vele Romeinen gy in den kryg gedood hebt: zy hebben uwe dapperheid moeten bewonderen, zy kunnen slechts uw geluk beoogen.
- De Romeinen - zuchtte Clodwig, - die hebben myn geluk verwoest!
- Clodwig, indien gy de barbaren vreest, wy zullen van hier vlugten en ons in de bosschen verbergen; de kruiden der aerde zullen ons voedsel zyn, en onze liefde ons geluk. Die kan ons immers niemand ontnemen?
Doch hoe meer Ludwina sprak, hoe meer Clodwig in tranen losbarste; eindelyk toch moest hy de arme vrouw, met de gansche afgryselykheid van zyn lot bekend maken; daertoe verzamelde hy al zyne krachten en sprak:
- Ludwina, nooit zal myn kind de bron zyns levens mogen aenschouwen; het zal den naem van zynen vader maer alleen kennen om hem te doemen. Ludwina, vlugten kan ik niet, ik heb ook myne vryheid verspeeld - ik moet Cesar, het opperhoofd der Romeinen volgen, want - ik ben zyn slaef!
Zyn slaef! Dit was een donderslag die Ludwina verpletterde; zy viel, bleek als een lyk, magteloos op den grond.
Clodwig viel nevens haer op de kniën, vatte hare handen, en terwyl hy beurtelings de oogen op het bleek lydende wezen en op den zwangeren schoot zyner echtgenoote wierp, stamelde hy:
- Ongelukkige, waer heeft het spel my gebragt! Nooit
| |
| |
zal ik my met den zoeten naem van vader hooren noemen, nooit...
Nu, plotseling een besluit nemende, rigtte hy zich op, boog zich over het wezen zyner vrouw, en riep:
- Ludwina, leef, niet voor my, maer voor ons kind, en dat het nooit zynen vader gelyke...
Deze woorden uitgesproken hebbende, kuste hy haer, en verdween.
|
|
Auteursrechtvrij