| |
| |
| |
Ludwina.
Aloude zedenschets.
I.
De lichaemsoefening.
Op eenen heuvel, aen de oevers van den Dender, niet ver van de plaets alwaer Ninove zyne spitse dakken ten hemel verheft, stond er ten tyde dat ons land eerst door de Belgen bevolkt werd, en dus nog vóór onze jaertelling, eene kleine hut. Deszelfs dak was bedekt met lang stroo, waerop de stralen eener warme middagzon, eene glinsterende goudgele tint wierpen, ten einde aldus door de pracht der natuer, eenigen luister aen 's menschens onbeduidend werk by te zetten. Want armzalig hadden wy die hut genoemd. Uit slechts sperren bestaende, die met kleiaerde bestreken waren, had zy maer ééne opening, slechts hoog en breed genoeg om eenen mensch doorgang te laten. Men bemerkte er noch venster, noch schouw aen en zy had den vorm van een onregelmatig en hoekig eirond.
| |
| |
Geen enkele steen was tot het bouwen derzelve gebruikt geweest, zelfs niet tot het leggen van eenen vloer.
En nogtans hoe armzalig die hut ook scheen, waren de menschen welke haer bewoonden gelukkig, want in hunne eenvoudigheid had men hen niet kunnen doen gelooven, dat men slechts in marmeren paleizen, een genoegelyk leven kan doorbrengen.
Het waren twee bejaerde echtgenooten, eene dochter en een slaef. Van Duitschland met hunne stamgenooten, de Belgen, herwaerts afgekomen, hadden zy zich in deze streek nedergezet, alwaer zy die hut bouwden en in den landbouw en de veeteelt genoegzame middelen van bestaen vonden.
De vader des huisgezins was een kloekgespierd man, van een veertigtal jaren oud; hy droeg een dik bruinen baerd en had voor alle kleeding eene dierenhuid om de leden geknoopt. De zon had zyn wezen en zyn lichaem verschroeid; zyn blik was ernstig en doordringend.
De moeder, van byna gelyke jaren als haer echtgenoot, was van ryzige gestalte en droeg lange haren, die in tressen op den rug hingen; hare kleeding bestond, als ook die harer dochter, uit een lang grof linnen, dat hare leden ongedwongen omsloot.
De dochter was een meisje, die een twintigtal jaren oud kon zyn: hare blonde hairlokken waren bevallig in den nek samengebonden. Helder blauwe oogen blikten haer in het hoofd; haer mondje was klein en opende zich enkel om tusschen het zuiverrood zyner lippen, sneeuwwitte tanden te laten bewonderen. Haer neus was regtlynig en scherp en hare wangen door geene zon verschroeid, maer nog zoo frisch als de kleur eener pas ontlokene roos; schoon was zy als de meeste dochters van het Noorden.
De slaef die het huisgezin volledigde, was ook nog in
| |
| |
den bloei der jaren, doch reeds een weinig stram en gebogen; gevolgen van eenen langen nooit onderbroken arbeid.
Zy zaten allen in eenen kring op den grond, en hielden zich nu juist onledig met het middagmael te nemen, toen een jongeling de hut binnentrad, en de aenwezigen met een glimlach groette.
Zyn oog viel eerst op het meisje, dat hem teeder aenschouwde en zachtjes: ‘Clodwig’ stamelde.
- Ludwina, - sprak de jongeling, en zette zich op den grond nevens het meisje neder.
- Goed zoo, myn zoon, - sprak de vader des huisgezins, - eet met ons, gy zyt in ons midden altyd welkom.
De slaef reikte op een wenk zyns meesters den jongeling een aen het spit gebraden stuk vleesch en eenen hoorn met een afkooksel van geerst gevuld.
- In naem van Alfadur - sprak de jongeling, terwyl hy den gevulden hoorn met geerstennat aen de lippen bragt.
- En op de gelukkige toekomst myner dochter, - voegde de vader er by, terwyl hy insgelyks eenen hoorn geerstennat ledigde.
By die woorden vestigde de jongeling zyne blikken op het nevens hem zittende meisje en sprak:
- Ludwina, de toekomende lentezon zal onze vereeniging zien zegenen, ziet gy dien stond met geen genoegen te gemoet? - Alle dagen bid ik de Goden voor ons aenstaende geluk.
- En ik bid de Goden, opdat zy Clodwig edeler gevoelens zouden instorten, - sprak Ludwina, terwyl zy een misnoegden blik op de dierenhuid wierp, die des jongelings leden omgorde.
Die woorden en die blik joegen een vurigen bloos op zyne wangen.
- Heb ik Ludwina in iets bedroefd? - hernam hy.
| |
| |
- Wat heeft Clodwig met zyne wolvenhuid gedaen? - vroeg het meisje.
Clodwig antwoordde niet.
- Uw zwygen bevestigt myn vermoeden, Clodwig.
- En liegen in de tegenwoordigheid van Ludwina zou ik niet kunnen, - sprak de jongeling weemoedig, terwyl hy zyne blikken ter aerde sloeg.
Ludwina staerde hem aen en zuchtte.
De vader en de moeder hadden die woorden nieuwsgierig afgeluisterd; niet wetende wat zy wilden beduiden, vroeg de vader:
- Gy hebt dan iets misdreven, Clodwig?
- Vader, - antwoordde de jongeling, - Ludwina had my als onderpand harer liefde, eene wolvenhuid ten geschenke gegeven; daermede zag zy my by voorkeur gaerne getooid. Ik heb het ongeluk gehad ze met dobbelen te verspelen. Dit is het schelmstuk waermede Ludwina my beschuldigen wil.
By het hooren dier woorden begonnen de vader en de slaef luidkeels te schateren.
- Wel hoe, - sprak de vader, - zouden de vrouwen dan den mannen willen verbieden zich met spelen te vermaken? Is het der Belgen aerd niet zich aen het spel over te geven? Ha, ha, Ludwina, gy zoudet uwen man het spelen willen ontwenden! Weet gy dan niet, kind, dat het werk der vrye Belgen in tyd van vrede, slechts uit spelen, te paerd ryden, jagen en andere oefeningen mag bestaen, en in tyd van oorlog uit het vergieten van 's vyands bloed en het bevryden van den vaderlandschen grond?
- Ja, - hernam Ludwina - terwyl de vrouwen en de slaven het werk van den landbouw verrigten, mag de man de vruchten van hunnen arbeid gaen verspelen, tot zelfs zyn eigendom en zyne vryheid, - terwyl de vrouw
| |
| |
by eene heete middagzon in het zweet haers aenschyns zwoegt, mag hy slapen, en terwyl zy hare kinderen aen heuren boezem laeft, mag hy geerstennat drinken tot hy zwymeldronken is. Dit alles wordt by de mannen voor geene schande gehouden.
- Alfadur heeft gezegd dat de vrouw de slave van den man moet zyn; dat de man het edelste wezen der schepping is, - sprak de vader terwyl hy nog eenen hoorn met geerstennat ledigde.
Ludwina antwoordde niet meer en wendde zich tot hare moeder.
- Myn kind, - sprak deze, terwyl zy haer tegen de borst drukte, - gy zyt eene vrouw, gedraeg u in uw lot.
Het meisje schudde het blonde hoofd en twee tranen vielen op den schoot harer moeder.
Clodwig zyne geliefde zoo treurig ziende, werd innig bewogen en wilde haer gemoed weder opbeuren; hy nam 's meisjes handen in de zyne en sprak:
- Ludwina, gelooft gy dat uw Clodwig u zou willen verdrukken? Moet ik u dan nog herhalen hoe vurig ik u bemin! Geloof my, geliefde, ik zal alles aenwenden om u het leven aengenaem te maken, ik zal met u werken en u den arbeid verligten; ik zal alle middelen aenwenden om my van het spel afkeerig te maken, want het spel is myn ongeluk, ik weet het, Ludwina. Wanneer ik aen het spelen ben, zou ik er alles aen wagen, tot zelfs myne vryheid. Maer Alfadur zy gedankt, tot heden heeft uw aendenken my van die verregaende neiging bevryd, want zelfs wanneer ik speel, Ludwina, denk ik aen u.
- Clodwig, spreekt gy waerheid? - zei Ludwina hem met hoop aenstarende.
- Heb ik wel ooit gelogen Ludwina? - vroeg de jongeling.
| |
| |
- Ik schenk u vergiffenis, Clodwig, - hernam 's meisjes teedere stem, en zy reikte Clodwig de hand.
- Vrede en geluk - sprak de vader, die dit tooneel met genoegen aenschouwde.
Nu nam het middagmael een einde: de vader verliet de hut, daelde den heuvel af, en legde zich op het gras te slapen, de moeder ging het hoornvee verzorgen en de slaef wat geerst inoogsten. Toen sprak Clodwig:
- Ludwina, ik ga my by myne makkers vervoegen, wy gaen aen het bosch over de zwaerden springen; vergezelt ge my?
Het meisje gaf een toestemmend antwoord.
Clodwig nam haer by den arm, en dansend en springend, liepen de beide gelieven tot by de plaets aen het bosch, alwaer eene menigte jongelingen vereenigd waren. Zoo haest deze Clodwig zagen aenkomen, hieven zy een luid vreugdegeschreeuw aen: zyne komst was voor allen eene blyde verrassing.
Want was Clodwig een driftige speler, in de lichaemsoefeningen muntte hy uit, en kon hem niemand in behendigheid evenaren. Niemand kon ook beter dan hy een ros temmen; in het werpen van de speer, miste hy zelden het beoogde doel; geenen konden rasser dan hy een water overzwemmen of in de diepten duiken. Ook was hy de behendigste jager dien men in het ronde aentrof.
Nu weder wilde Clodwig zyne behendigheid laten bewonderen; de toebereidselen waren reeds vaerdig om een spel te gaen aenvangen.
Op een naekt veld stonden talryke speren en zwaerden overeind, met hunne scherpe punten naer de hoogte gerigt; de kunst was om onbezeerd over en tusschen deze menigte zwaerden en speren te springen, zonder een derzelver punten aen te raken.
| |
| |
Talryke jongelingen waegden dit; byna allen slaegden met meer of min behendigheid in hunne poogingen; enkelen, min ervaren, troffen eenige punten en bezeerden zich.
Menige aenschouwers woonden dit schouwspel by, en hieven een woest getier aen, telkens dat een der springers een anderen in behendigheid overtrof. Dit geschreeuw was het eenige loon, dat zy voor hunne roekeloosheid ontvingen.
Een der springers vooral werd algemeen toegejuicht: het was Clodwig.
Met verzekerden stap was hy toegeloopen, en zoo behendig en zoo vlug over en tusschen de zwaerden en speren gesprongen, dat men moeite had om hem met het oog op te volgen.
Fier over zynen zegeprael zweefde een te vreden glimlach om zyne lippen, en aldra wendde hy het oog om hem heen, en scheen iets te zoeken.
Welhaest merkte hy Ludwina op, die juist een teederen blik op hem wierp en glimlachte, terwyl hare wangen als van innig genoegen bloosden. Zy bevond zich te midden eenige meisjes, die haer allen met belangstelling aenschouwden, en haer het geluk schenen te benyden van door Clodwig bemind te zyn.
Zoo haest deze in de oogen zyner beminde het rein genoegen had zien glimmen, dat zyne behendigheid haer veroorzaekte, scheen zyn geluk ten top gestegen. Een blik, een enkele glimlach van Ludwina was hem meer waerd, dan al de luidruchtige en herhaelde toejuichingen, die men ter zyner eer, langs alle zyden door de lucht weergalmen deed.
Door de liefderyke blikken van Ludwina aengemoedigd, die hem bevestigden dat zy hem weder hare liefde en vertrouwen waerdig achtte, waegde hy nog verscheidene
| |
| |
malen met de springers te kampen, en telkens zag men hem onbezeerd en onvermoeid de anderen in behendigheid overtreffen.
De avondschemeringen, die eene vale kleur over de velden spreiden, konden alleen dit schouwspel doen eindigen. De grysaerds, die zich door dit spel dat hen hunne jeugd herinnerde verlustigd hadden, beklommen de terpen, op welke hunne hutten opgeslagen waren, terwyl de jongelingen, voor aleer zich ter rust te begeven, zich in het water gingen baden.
Zoo ook deed Clodwig, terwyl Ludwina met hare gezellen, zich naer hunne woonst begaven.
Eindelyk werd alles stil, en men hoorde slechts by wylen het geruisch der boombladeren, door den wind in beweging gebragt, of het geloei eener hoornbeest, die nog door den slaep tot de algemeene rust niet gestemd was.
|
|