Verliefdheid is een raar gevoel

[p. 7]

Verliefdheid

Sommige dingen waarover wij spreken, kunnen wij niet proeven of vastpakken. Toch weten wij waarover het gaat ak ze genoemd worden. We zeggen dan dat we het over abstracte dingen hebben.

Abstract staat tegenover concreet: dingen die wij ons in een bepaalde gedaante, vorm kunnen voorstellen, en die wij kunnen vastpakken. Een tafel is een concreet ding. Wij kunnen er omheen lopen en ons er lelijk aan bezeren. Als ik de tafel zou moeten beschrijven die ik eens bij een familielid zag staan, dan zou ik schrijven: hij is rond en heeft vier poten die onderaan uitlopen in klauwen.

Om abstracte dingen kunnen wij niet heen lopen en aanraken gaat ook moeilijk. Als ik een paar voorbeelden geef van die abstracte begrippen, zoals ze genoemd worden, dan wordt meteen duidelijk wat ik bedoel: liefde, verdriet, verliefdheid, haat.

Het is moeilijk om deze begrippen in woorden weer te geven. Je kunt er in ieder geval niet van zeggen: het is rond, met rubber pootjes en het miauwt. Daarom moet zo'n begrip omschreven worden. Degene die dat doet moet bij voorbeeld iets proberen te verzinnen dat verdriet weergeeft.

Laten we het eens wat vrolijker bekijken en proberen het begrip ‘verliefdheid’ te omschrijven. Wat voelt iemand als hij verliefd is? Een onderwijzer die ik ken vroeg eens aan de kinderen in zijn klas om dat op te schrijven. En toen kreeg hij antwoorden binnen als:

-	verliefd zijn is een raar gevoel;
-	als ik verliefd ben voel ik vlinders in mijn buik;
-	verliefd zijn is als je altijd bij die ander wilt zijn.

Die antwoorden verschillen nogal van elkaar. Natuurlijk zullen

[p. 8]

beschrijvingen van een en dezelfde tafel ook niet allemaal hetzelfde zijn, maar ze zullen vaak wel in grote trekken overeenkomen. In ieder geval zullen de belangrijke kenmerken (rond, vier poten, klauwen) er wel in voorkomen. Maar de beschrijver ziet zo'n tafel dan ook voor zich staan. En die verliefdheid kunnen wij uitsluitend voelen.

Het is niet gemakkelijk om te beschrijven wat je voelt. ‘Verliefdheid is een raar gevoel.’ Nou en of; maar daar kom je niet ver mee.

‘Als ik verliefd ben voel ik vlinders in mijn buik.’ Ja, dat is natuurlijk ook een zeer merkwaardig gevoel, maar wie zich kan voorstellen hoe vlinders in z'n buik voelen, zegt misschien wel: zó voelt verliefdheid nou ook.

‘Verliefd zijn is als je altijd bij die ander wilt zijn.’ Dat is inderdaad heel concreet. Daarmee weet je waar je aan toe bent. Waarschijnlijk is verliefdheid nog wel meer, maar toch zullen veel mensen toegeven dat het verlangen naar de ander een belangrijk kenmerk van verliefdheid is. (Alleen een beetje vervelend dat je dat vaak niet aan die ander durft te zeggen.) Het is allemaal niet eenvoudig. Niemand voelt hetzelfde. Misschien is dat niet helemaal waar. Misschien lijken onze gevoelens een heleboel op elkaar. Maar uit de ontelbare mogelijkheden om woorden te vinden voor wat we zonder woorden voelen, kiest iedereen andere woorden. Soms kiest iemand zodanige woorden dat wij zeggen: ja, dat is een goeie omschrijving, zo voelen wij dat ook. Dat betekent dan dat een ander onze gevoelens onder woorden heeft gebracht. Maar voor hetzelfde geld zegt iemand: die omschrijving vind ik maar niks. Zo voel ik dat helemaal niet.

Veel mensen stellen zich tevreden met het verwoorden van hun gevoelens in clichés, vastgeroeste uitdrukkingen. Terwijl het toch zo aardig van taal is dat hij ons de gelegenheid biedt verrassend uit de bus te komen, zodat anderen zeggen: ‘Zo had ik er nooit over gedacht.’ Op die manier worden de mensen tenminste nog eens wat wijzer.