|
| |
W
| [Waal, 271; verkeerde lezing, het handschrift heeft duidelijk wael]. |
| Wachden, imperfect van wachten, 552. |
| Wachte, waakzaamheid: up onse hoede ende - sijn, op zijne hoede zijn en zich ter weer houden, 239; Fr. estre sur nostre garde et deffence, X, 276. |
| Wachten (wachten, wachden, gewacht), waken, bewaken, 92, 161, 267, 493, 552 en var. |
| Wachteren (van der poirten), stadspoortwachter, 49; Fr. les gardes des portes, IX, 197. |
| Waden, waden (door eenen stadsgracht gaan), 511; Fr. passèrent les fossés, XI, 246. |
| Waechschale (wagheschale), weegschaal; overdrachtelijk: hem in die - hangen of setten, zich in gevaar zetten, aan een gevaar blootstellen, 283, 458; Fr. en grant touellement, XI, 186. |
| Waeke, nachtwacht, 424; Fr. le gait, XI, 138; zie wairde. |
| Wael (waell, wail), wel, 2, 3, 127, 251; wael an, wael an! (oorlogskreet), vooruit, vooruit! 177, 384, 478; Fr. avant, avant! X, 226; alons, alons, XI, 105; wael an - up! vooruit, voorwaarts tegen -, 146; Fr. avant à ce -, X, 150; wael heen nu of dan, wael henen, welnu, goed, 235, 293 [waar waelheen moet gescheiden worden], 386, 484, 485; Fr. bien, X, 273; or, XI, 226, 228; [wael, 251; ic wael, hier is het werkwoord weet weggevallen: ic weet wael; Fr. vous savés bien, X, 286]; zeer wail met enen sijn, op goeden voet met iemand staan, gaarne gezien worden door iemand, 3; Fr. fu si très bien dou conte, IX, 160; niet - te, niet gemakkelijk om te, moeilijk te, 1; Fr. que, IX, 158; tis - wairachich, 't is wel juist, 't is oprecht waar, 86. |
| Waeldadich (-man) (-ridder), ondernemend, dapper, 406, 428; Fr. à grand vaillance, XI, 141. |
| Waelgedane(n) (heer), welgemaakt, uiterlijk schoon, 500. |
| |
| |
| Waelgeformeerd(e), wel opgesteld en met beminnelijke bewoordingen, (brief), 223; Fr. lettres moult douces et moult amiables, X, 261. |
| Waelgehart(e) (mannen), manmoedig, onverschrokken, 263. |
| Waelgeleert, goed onderwezen: (hier van een hert) goed afgericht, 219; Fr. bien dotrinés, X, 257; comme bien duis, X, 258. |
| Waelgemind(e), welbemind, 535. |
| Waelgemoet, wel te moede, opgeruimd, 173, 177, 258, 284; Fr. mieux conforté, X, 222. |
| [Waelheen, 293: staat gescheiden in het handschrift; zie wael]. |
| Waelcome, als welkomgroet, 217; zie incomen. |
| Waelvairt, 122, 199; zie welvairt. |
| Waelwillende, genegene personen, 541; Fr. bienvoellant de nostre signeur, XI, 303. |
| Waen, van waar, 13, 204. |
| Waendy, 2o pers.; zie wanen, 345, 358. |
| Waenschifte, toeval: van -, als bij toeval, 400, 425, 476, 482, 503; Fr. tout seulement, XI, 138; d'aventure, XI, 219. |
| Waerachtige, 98; zie wairachtich. |
| Waere, adj., 379; zie wair. |
| Waert = waar het, 520; Fr. là où il, XI, 287. |
| Wagen (wagenen), wagen, en bepaaldelijk oorlogswagen, 37, 152, 153; Fr. cars, X, 205; grant carroi, IX, 187. |
| Wagenaer (wagenaeren, wagenairs), voerman, 454; Fr. careton, XI, 180. |
| Wagenlude(n), voerlieden, 155, 453, 454; Fr. charetons, X, 207. |
| Wagheschale, 283; zie waechschale. |
| Wagentochte, al de wagens, geheel de trein der oorlogswagens, 290; Fr. le charroi, XI, 25. |
| Wail, 1, 86; zie wael en wairachtich. |
| Wailsprekende (mannen), welsprekend, 20; Fr. endotrinés de parleure, IX, 172. |
| Wailvaert, 55; zie welvairt. |
| Wair, imperf. van wesen, z.a., 92, 114, 297, 345 en twaere. |
| Wair (waere), adj., 1o waar, zeker, 4, 316; Fr. bien (savoient), XI, 44; 2o juist, 379. |
| Wair, bijw., waarts: te lande - inne, buiten de stad weg, te lande waarts, 308; Fr. hors d'Ippre, XI, 38. |
| Wair (twaere, twair), subst., waarheid: - seggen, waarheid spreken, 170; twaere, twair, het ware, het juiste, 312; int wair geseyt, om de waarheid le zeggen, 54, 57; Fr. au voir dire, IX, 200. - Cfr. blz. 57: ter waerheyt te spreken. |
| Wairachtich (waarachtige), 1o waar, oprecht, juist, 19, 212, 356, 542; Fr. il dist voir, IX, 17; les tint à véritables, XI, 84; - tijding, juiste inlichting, 245; Fr. le vrai, X, 281; - redenen, juiste, gezonde redenen, 463; Fr. raisons raisonnables et vérités, XI, 190; tis wail -, 't is zeer juist, 't is oprecht waar, 86; Fr. bien est vérités, X, 51; 2o rechtschapen, vertrouwbaar, 98; Fr. hommes aidables, X, 61. |
| Wairachtelijck (wairachtelijken), als waar, juist zijnde, waarlijk, op juiste wijze, getrouw, in waarheid, met verzekering, 11, 51, 66, 286, 321; Fr. voirement, X, 286. |
| Wairaf, waarmede, 264. |
| Waird(e), adj., waardig: onse - lieve Moeder Goids, Onze Lieve Vrouw, 279; Fr. Nostre Dame, XI, 17. |
| Wairde, subst., 1o waarde, hoedanigheid, 123, 196; 2o geldwaarde, 23; 3o waardigheid, 221, 361, 362, 544; Fr. rechut à grant joie, XI, 88; zie ere en prelate. |
| Wairde (wairden), subst., wacht, nachtwacht: de personen die waken, of het waken, 48, 49, 120, 285, 414, 421, 494; Fr. faissoient bon gais, IX, 196; les gardes, IX, 197; XI, 135; die - hebben of houden, wacht houden, waken, 48, 120; Fr. fait le gait, IX, 120; li gaite de la ville, XI, 130. |
| Wairdelijck, op eene waardige, deftige manier, 498; zie exellentclick. |
| Wairder, verder, 259; zie verder en vorder. |
| Wairderen, prijzen, 196; Fr. extimer, X, 241. |
| |
| |
| Wairdich (wairdighe), 1o waard, geldelijke waarde hebbende, 4, 196, 315, 497; Fr. qui valoit, XI, 236; 2o oprecht, 363. |
| Wairdichede(n), eerebetoon: - doen, eene diepe buiging maken, 64; Fr. faisoient révérence, IX, 214; behoudelijken der -, 't zij met eerbied gezegd, 72; Fr. salve leur grace, IX, 221. |
| Wairdt, subst., meester des huizes: (overdr.) den (die) - thuys vinden, weten met wien men te doen heeft, gereed zijn om wederstand te kunnen bieden, 240, 314, 496; Fr. trouvera l'ost apparilliet (hier dubbele zinspeling; het leger voorbereid vinden), X, 277; nous ne soions pas desgarni, XI, 43. |
| Wairdt = ware het, 126; zie wesen. |
| Wairdt, bijw., waarts, 294; zie wair en wairt. |
| Wairheit(des wairheyts), waarheid, 111, 547; in der -, ter -, - te spreken, om de waarheid te zeggen, 69, 71; Fr. au voir considérer, IX, 218; cf. wair; metter -, heel juist, rechtvaardiglijk, 114; Fr. de voir, X, 73. |
| Wairlijk(er), wereldlijk, 362, 363; - here lf lude wereldlijke personen, 361, 363; wereldlijke priesteren, geestelijken die tot geen bepaald orde toebehooren, 172; vgl. ook 3e Boek, fol. 363: clerck ende doctoir in den wairlijken rechten; Fr. clerc et docteur en lois, Kerv. XIII, 318, - id. fol. 69 vo; wairlijker airtschen heren; Fr. les grans seigneurs terriens, Kerv. XI, 251. |
| Wairna, waarom, 367; Fr. à quelle fin, XI, 91. |
| Wairnemen, waarnemen, 281; zie spel. |
| Wairof, waarvan, 6. |
| Wairomme, 1o waarom, 4, 211; 2o als substantief gebruikt: dat -, a) de reden, 342, 358; b) het inzicht, 505; Fr. [li intencion], XI, 242. |
| (Wairschuwen) wairscuwende, gewairschuwet, 306, 379. |
| Wairschuwing, 372. |
| Wairt, adj., waard, kloek, 274. |
| Wairt, waarts: te lande -, buiten stad, plattelandewaarts, 249; Fr. ou plat païs, X, 285. |
| Wairt (wairdt) = ware het, indien het gebeurde, indien, 126, 424, 509; zie wesen. |
| Wake (waken, waecke), nachtwacht, stadswacht, 49, 71, 424, 425, 510; Fr. le gait, XI, 138; die meyster van der -, de kapitein van de nachtwacht, 49; Fr. chevalier dou gait, IX, 197; dese geselle uuter wake, de gezamenlijke nachtwakers, 313; van wake, door geheel gewacht gewaakt te hebben, 284; zie hoede, wachte en wairde. |
| Waker(s) (wakeren), 424, 426, 510. |
| Wack, vochtig, 259. |
| Wackeren, 1o hem -, wakker worden, 494; 2o zijne aandacht wakker houden op iets, 12; Fr. resvillier, IX, 166. |
| Wal (walle, wallen), 1o oever eener rivier, 273; 2o stadswal, 255, 402; Fr. les dodanes des fossés de la ville, XI, 120. |
| Walsche, de Fransche taal: in -, in het Fransch, 55, 300. |
| Wan, imperf. van winnen, z.a., 406, 419. |
| Wanderen, wandelen, 276; Fr. aloient tout jeuant, XI, 219. |
| (Wanen) waendy, waende, waenden, gewaent, 1o denken te doen, het inzicht hebben, denken, 147, 345, 358, 554; Fr. a l'intencion de, IX, 151; 2o hoopen, zich wanen, 296, 300; Fr. quidèrent, XI, 29, 32. |
| Wanckel, ongestadigheid: sonder enich -, zonder dat te veranderen, getrouw, altijd, 111. |
| Want (wandt), 51, 55. |
| Wantent = want het niet, 473. |
| Wapene (wapenen), 1o wapen: lude van wapene, volk van wapene, krijgslieden, 12, 95, 513 aanvulling; Fr. gens d'armes, IX, 165; X, 58; toutes manières de gens d'armes, XI, 248; 2o kennis, het oefenen der wapenen, 406; besocht in der wapene, zeer behendig in het wapenvoeren, 321; Fr. usé d'armes, XI, 48; 3o wapenteeken, wapens op schild, kleederen, banieren of dekkleeden, 251, 380, 420, 450, 451; oude - ende nuyewere wapene, 420; Fr. anchiennes armes et de celle qu'il porte pour le présent, XI, 134; Fr. les armes de l'Église, XI, 102; zie verwapen. |
| |
| |
| (Wapenen) gewapent: hem -, zich wapenen, zich toerusten, 214; Fr. moi armer, X, 254; zie gewapend, adj. |
| [Wapenkairsen, 451, is eene verkeerde lezing van waskairsen]. |
| Wapenrocke(n), 327, 383; Fr. cote d'armes, XI, 105. |
| Warm(er): metter warmer daet, dadelijk, op 't zelfde oogenblik, 527. |
| Waskairsen, waskarse(n), 450, 451; Fr. candeilles, XI, 164; [zie wapenkairsen]. |
| (Wasschen) gewassen: wasschen, 184. |
| Wassen (wies, wiessen), 1o aangroeien in getal, grootte, gewicht of belang toenemen, 2, 44, 83, 87, 370, 456: Fr. parolles mouteplièrent, IX, 193; s'enfelenia et mouteplia, IX, 229; encroissoit. X, 52; 20 (moed) aanwakkeren, 257, 410; Fr. rencoragier, X. 291: 3o hem -: hem op die handt wassen, onverwachts en onverhoeds ontstaan ten laste van iemand, iemand op den hals vallen, 2; Fr. li sourdirent sur la main, IX, 159. |
| Wasser = waren er, 66; zie wesen. |
| Water (watere, wateren), water, waterplas, kanaal, rivier, stroom of zee, 49, 142, 170, 176, 192, 211, 282, 371; Fr. ce plasquier, X, 226; la mer, XI, 95; te watere ende te lande, 49; Fr. par l'ague et par le tière, IX, 197; te(n) watere, upt water, te schepe, op zee, 190, 192, 385; Fr. par mer. X. 238; sus la marine, XI, 106; te watere varen, varen, 10; te watere wesen, weer kunnen varen, 522; Fr. ravoir le naviage, XI, 287; een stilstaende watere, 170; Fr. grant plachiet plain d'aighe dormant, X, 220; te watere ende te brode houden, op water en brood in 't gevang houden, 211; Fr. estoient au pain et à l'aighe en prisons. X, 251; zie laeuwe; (fig.) twischen twe wateren zwemmen, zich weifelend houden, 78; Fr. enssi nooit il entre deux aiges, IX, 226. |
| Waterganc, vaart, 11; Fr. fossés, IX, 165. |
| Waterijge, onder water staande, 281; zie mersche. |
| Waterkijn(s), water: onreyn -, vuil water, pis, 184; Fr. un pou d'eaue, X, 232. |
| Wech (vech, wechs, weechs, wegen, weghe, weghen), 1o weg (in afstand of lengte): twee mylen weechs, twee mijlen ver, 91; twee roeden weechs, twee roeden lang of ver, 321; Fr. un arpent lonch, XI, 48; ene voet weechs, een voet gronds, 107; Fr. perdu terre, X, 68; felle wech, moeilijke en gevaarlijke weg, 261; in den wege, in den wech, onderweg, 140, 172, 484; Fr. sus le (leur) chemin, X, 146; XI, 227; onder wegen sijn, op weg zijn, 408; ten halven weghe, halfweg, tusschen twee plaatsen, 440; Fr. en chemin de ces deus villes, XI, 154; zie halfwegen; den (sinen) gaen, den (sinen) wech nemen, inkeren of innereizen, gaan langs, trekken door, den weg inslaan naar, 89, 90, 91, 116, 179, 425; Fr. s'en iroient par, X, 53; alons par ce haut chemin, XI, 139; prissent le chemin devers par, X, 75: dien wech berijden, dien wech des weechs toe nemen, dezen weg inslaan, 91, 264; Fr. alons ce chemin, X, 55; des chemins pour passer, XI, 5; onzen wech wedergaen, op zijnen weg terugkeeren, 111; Fr. alons ent nostre chemin, X, 71; sijns weechs riden, elk zijn eigen weg gaan, 237, 490; Fr. ala cascun son chemin, X, 274; XI, 231; hem upten wech (upten wege) setten, slaen of schikken, zich op weg zetten, vertrekken, 153, 248, 408, 436; Fr. se missent au (en) chemin, XI, 150: X, 205; départirent, X, 284; den wech ondergaen, den weg afsluiten, 108, 181; Fr. fu saillis au devant, X, 68; in horen wege vinden, onderweg ontmoeten, 228; wegen maken, de wegen openen, doorgaanbaar, gebruikbaar maken, 265; Fr. anarillier les chemins, XI, 5; figuurlijk: desen wech innewillen, dezen weg inslaan, alzoo handelen, 377; (weder) te wege brengen, ten rechten wege brengen, (weer) orde in iets brengen, weer op goeden voet, tot goeden voorspoed brengen, 128, 521; Fr. recouvrer, X, 84; meteront à bonne voie, XI, 287; 2o kant: bij gener wegen, langs geene kanten, 210; Fr. de nuls costés, X, 251; van onzer beyder wegen, van weerskanten, 7; van
hoire alre wegen, van hunnen kant, in hun aller naam, 228; Fr. pour tous, X, 267; 3o middel, redmiddel, 141, 145; wege updoen, mid- |
| |
| |
| delen aanwijzen, 521; enen wech vinden, een middel vinden, 4: Fr. il i trouva le chemin. IX, 161; enen wech ende middel vinden, een redmiddel vinden, in der minne schikken, 520; Fr. mettre remède et atempérance, XI, 286; met wegen van feyten, door middel van enveldaden, door gewelddadigheden, 537, 538, 542; Fr. par voie de fait, XI, 300; 4o manier, wijze omstandigheid. voorwaarde, reden: bij wat wege, door welke omstandigheid, 90; Fr. par quelle incidensse, X, 54; id., op welke manier, onder welke voorwaarde ook, 141; Fr. à quel meschief, X, 147; met suptijle(n) wege, op eene behendige, sluwe wijze, door kuiperij, 10, 32; Fr. par soutieue voie, IX, 164, 182. |
| Wechbringen, 152, 357. |
| Wechdragende: eens - -, in eens, 361, 468. |
| Wechcomen (wechquam, quam-wech, wechgecomen), ongedeerd kunnen vluchten, zich redden, 91, 182, 191, 256, 358, 385; Fr. se sauvèrent, X. 55; estes vous issus, X, 237; il n'en fust jà piés escapés de ce. XI. 85. |
| (Wechcrigen) wechcreech, wechgecregen: kunnen wegtrekken om te redden, redden, 137, 195; Fr. pour le sauver, X, 143. |
| (Wechloopen) liepen wech: loopen naar, 49; Fr. s'en vinrent à, IX, 197. |
| Wechpijnen (pijnt u wech, pyndy wech): hem -, trachten te vluchten, zich wegpakken, 181, 182; Fr. va t'en ton chemin, X, 230. |
| (Wechriden) rijde wech, 324; Fr. va, XI, 50. |
| Wechsenden, 196. |
| Wechslepen, 289. |
| (Wechvaren) voer wech: vertrekken: sijnre straten -, gaan zwerven, 219; Fr. s'en aloit à l'aventure, X, 257. |
| (Wechverjagen) wechverjaecht, (in ellende), 512. |
| (Wechsteken) wechstaken: hem -, vertrekken van, 276. |
| Wechstelen, hem -, vluchten, 315. |
| (Wechvlien) wechvlooch, wechvloegen: vluchten, 91, 179; Fr. il fuioient, X, 55. |
| (Wechvoeren) wechvoerden, wechgevoert, 196. |
| Wechwerpen (wechwerpende), 177, 182. |
| Wechwijsen (wechwijst), afwijzen, weigeren, 160, 339, 484; Fr. refusés, IX, 211. |
| Wedde, jaargeld: in des coninx - sijn, door den koning eenen jaarlijkschen loon krijgen, 393; Fr. sont à la pencion dou roi, XI, 96. |
| Weder (were), subst., het weder, 227, 259; clairsterrelicht weder, zeer helder weder 's nachts, zeer heldere nacht, 423; in goeden were ende winde. bij goed weer en gunstige wind. 227; Fr. eurent [vent a] volenté, X, 264; quaet weder, slecht weder, 410. |
| Weder, bijw., weder op (uitroep), 14. |
| Wederairselen, achteruittrekken, 496. |
| (Wederantwoirden) antwoird-weder, antwoirden weder: antwoorden, 139, 368. 373; Fr. respondi, XI, 93; respondirent, X, 146; XI, 96. |
| (Wederbegripen begreept weder, begrepen(t weder, 1o weder in voorspoed en aanzien brengen, 128; Fr. il le recouvra, X, 84; 2o weder in gang steken, 354; 3o (eene stad) weder overmeesteren, herinwinnen, 437. |
| (Wederbieden) wederboden: versmaden, 394. |
| (Wederbrengen) wederbrach, 20. |
| Wederdoen, teruggeven, 232. |
| (Wedergaen) ghawij-weder; terugkeeren, 111; Fr. alons ent nostre chemin, X, 71. |
| Wedergeleyden, terugvoeren, 156; Fr. reconvoiïé, X, 207. |
| (Wedergliden) gleden weder: terugkeeren, 259; Fr. retourna, X, 293. |
| Wederhebben, terughebben, 225; Fr. ravoir, X, 262. |
| Wederingaen, herbeginnen, 471. |
| Wederincoomste, terugkomst, 346. |
| (Wederinnemen) wederingenomen: (eene stad), 508. |
| Wederkeren (keerden-weder), hem -, 1o terugkeeren, 15, 45, 86; Fr. re- |
| |
| |
| venrons, X, 50; se retraïssent à, IX, 168; s'en retournèrent, IX, 194; 2o doen terugkomen, 92; 3o als substantief gebruikt: int -, bij hunne terugkomst, 61. |
| Wederkeringe, teruggaaf, 540; vgl. 3o Boek. fol 224: als die tijdingen van der wederkeringe der sloten ende stede des connestables quamen; Fr. et quant les nouvelles de la restitution des chasteauls congnoissance en fut venue, Kerv. XIII, 124. |
| Wedercomen, 518. |
| Wedercoomste, 175, 376. |
| (Wedercrigen) wedercreech: mogen terugkeeren (in eene stad), 4; Fr. ravoir la ville, IX, 160. |
| Wedernemen, ook nemen: den eedt wedernemen, van zijurn kant ook den eed ontvangen van andere personen, 131. |
| (Wedermaken) wedergemaict: hermaken, herstellen, 269, 290. |
| Wederom, van hunnen kant ook, 43. |
| (Wederommekeren) wederommequam, keerde wederomme: terugkeeren, 42, 155, 257; Fr. retourna, IX, 191. |
| Wederommetrecken, terugkeeren, 173. |
| (Wederoverbrengen) bracht weder over: terug overbrengen: - ter andtwoirde, als antwoord overbrengen, 55; Fr. si raporta li abbés au duc - que, IX, 202. |
| (Wederreisen) wederreysden: terugkeeren, 52; Fr. il s'en retournèrent, IX, 199. |
| (Wederriden) reedt weder, wederreet, terugkeeren, 56, 58; Fr. li dus retournoit, IX, 202. |
| Wederroepinge, herroeping van den ban: sonder -, zonder ooit uit het ballingschap te mogen in stad wederkeeren, 77; Fr. sans rapiel, IX, 224. |
| Wedersake, tegenpartij, 360; Fr. ses adversaires, XI, 86. |
| (Wederscriven) wederscreef: schriftelijk antwoorden, 82; Fr. remanda, X, 229. |
| [Wederscutten, 270, is verkeerde lezing voor wederstutten, z.a.] |
| Wederseggen (zeeghden weder, seide weder), 1o antwoorden, 417; Fr. respondirent, XI, 132; 2o beknibbelen, bestrijden, 7, 126; Fr. ne nous contredira nos volentés, IX, 163; ne desdire de cose, IX, 179; 3o als substantief: tegenspraak: sonder yemants -, zonder dat er iemand tegen opkomt, zonder 't minste verzet, 495; Fr. il n'i avoit point de contredit, XI, 234. |
| Wedersetten, terugzetten, weder in 't bezit brengen van iets, 250; Fr. nous vous remettrons en l'iretage de Flandres, X, 286. |
| Wedersettinge, het terugkrijgen, weergaaf van ontnomene rechten, 536; Fr. restitucion de leurs privilèges, XI, 299. |
| Wedersien, slecht gezien worden, iemands genegenheid en gunst verliezen, 10. |
| Wederslachtichede, neerslachtigheid, ontmoediging, 346. |
| (Wederspreken) wedergesproken, verbreken, 347. |
| Wederstaen, 1o weerstaan, 38, 69; 2o als substantief: wederstand, verdediging, 51; Fr. dou deffendre, IX, 198. |
| Wederstaende: des alle niet -, niettegenstaande dat alles, 308. |
| Wederstellen, weer op zijne plaats zetten, 350; Fr. fu remis et assis, XI, 70. |
| Wederstoot(wederstote n)), weerstand, 1 [waar wederscoten verkeerde lezing is] 193, 337; zie ook wederstutten. |
| Wederstutten, tegenstand, hinderpaal, 270 [waar wederscutten verkeerde lezing is]. |
| (Wedertiën) togen weder: terugkeeren, 53; Fr. ralèrent, IX, 200. |
| Wederupheffen, weder oprichten, tot aanzien orengen, 250; Fr. ne poissance de eux reveler ne relever, X, 286. |
| (Wederuutsceiden) wederuutschiet: weder vertrekken, 64. |
| Wedervaren (wedervoer(e)), 1o terugrijden, 222; 2o overkomen: hem -, aan iem. iets overkomen, hem gebeuren, 19, 76, 111, 213, 217, 275, 309; Fr. avenoient, IX, 181; lui estoit avenu, X, 256. |
| Wedervergaderen (wedervergadert), 1o de strijdmachten, de krijgslieden teza- |
| |
| |
| men doen komen, vergaderen, 26, 89 98, 102, 180, 288, 289; 2o hem - (opt velt), zich verzamelen, bijeenloopen (troepen), 177; Fr. prisent les camps, X, 64; rasambla tous ses gens, X, 64. |
| (Wederwinnen) wedergewonnen: heroveren, weer overmeesteren (eene stad), 508; Fr. fu reprise, XI, 244. |
| Wederwrake, 73, 76; Fr. contrevengance, vous estes contrevengiet, IX, 222. |
| Wedemoedigh, bedroefd, 30; Fr. mout piteux, IX, 181. |
| Weduwij, weduwe, 457; Fr. vesve, XI, 186. |
| Weeken (weecten), 1o week maken, 184; 2o afnemen, verminderen (van voorraad), 140; Fr. affoiblissoient durement, X, 146. |
| Weekichede, gebrek aan veerkracht, onverschilligheid, 17. |
| Weeck, 1o flauw, ziekelijk, 408: 2o gebrek lijdende aan: weeck ende cranck werden an, nog weinig bezitten, te kort krijgen, gebrek lijden aan, 124; Fr. affoiblissoit de, X, 81. |
| Weemoedichede, droefnis, 166; Fr. tourment de noisse, X, 216. |
| Weer, 39, 43, 48, 110, 117, 179, 182, 339; zie were. |
| Weert, - waarts, naartoe, 61. |
| Weever(s), zie wever, 87. |
| Wegen, gewicht: een pont -, een pond wegende, 45; Fr. une livre pesant, XI, 164. |
| Weydelant (weydland, weydlanden), weide, 203, 234; Fr. par prés, X, 246. |
| Weygeren. 130. |
| Weinich (weynnich) een, een beetje, lichtelijk, 12, 59, 61, 64, 467; Fr. un petit, IX, 166, 205. |
| Wekemarcte, wekelijksche markt, 204; Fr. marchié tous les samedis, X, 247. |
| Wecken, wakker maken, 50 [waar wrecken, verkeerde iezing is]; Fr. resvillier, IX, 197. |
| Welvairt (waelvairt, wailvairt, 1o voorspoed, geluk, 55 122, 168, 226; Fr. le pourfit, X, 80; gemeen -, het algemeen welzijn, 518, 546; 2o overvloed, 199; Fr. grant fuisson de biens, X, 243. |
| [Were, 264, is verkeerde lezing voor weren, z.a.]. |
| Were, het weder, 227; zie were. |
| Were (weer, weere, weren), 1o verwering, verdediging, tegenstand: ter weere, ter verdediging, 421; grote weer doen, zich tegen een gevaar versterken, 48, en ook manlijke weere doen, zich manhaftig, dapper verdedigen, 329; ter were sijn, ter verwering staan, 50; Fr. estoit à deffense, IX, 198; in die were sijn, in de weer zijn: hier, als een bezetene te werk gaan, 206; Fr. fussent sur le chemin, X, 248; hem ter weer setten, zich ter verwering plaatsen, 117; Fr. se mettoient à deffense, X, 76; were bieden, tegenstand bieden, zich verdedigen, 177; die weer begripen, post vatten om zich te verdedigen, 389, 399; hem up hoire ende were houden, zich op hunne hoede en ter verwering gereed houden, 389; weer doen up, weerstand bieden aan, 43, 137; Fr. 1 fissent d'armes che qu'il peurent, X, 144; geen weer op iets sijn, er geen middel zijn om weerstand te bieden, geen verdediging mogelijk zijn, niets aan te verhelpen zijn, 110, 179, 182; Fr. estoit sans remède, X, 70; ne voit point de recouvrer. X, 228, 230; hem pinen ter weer, zich ter verdediging, ten strijde gereed maken, zich haasten weerstand te bieden. 39; Fr. tos às deffenses, IX, 188; in stilre were onledich sijn, zich in stilte ter verdediging voorbereiden, zonder gerucht te maken, 424; Fr. [coiement et couvertement faisoient leur fait et emprise, XI, 138; 2o verdedigingsmiddel, wapen, 65, 177, 179, 472; Fr. leurs bastons, X, 226; zie harnasse. |
| Werden, 11. 49 (worden, 228, werdt ic, 293, werde, 52, werdt, 143, 494, wart, 51, wert, 1, 6, 43, 51, wertt et), 43, wordt ic. 190. wert ghij, 160 (Fr. je fus, X. 237), wortste, 324, (datstu) vorste, 182. worden, 8, 21, 41. 64, (hadde) geworden, 35, gewoirden, 227. gheworden, 91, 301. |
| Weren (weerdent geweert weerdt u), 1o tegenstand om te verdedigen. 186, 198, 264 (waer were verkeerde lezing is), 372, 409; Fr. deffendroient, X, 242; 2o (wederk.) hem -, zich verdedigen, 390, 430, 554. |
| |
| |
| Werk (werck, wercke, werx, wercx, weerckx, werken, werken), 1o een werk, eene daad, eene onderneming, 51, 59, 281; te wercke setten, uitvoeren, doordrijven, 417; Fr. avés ouvré vostre volonté, 132. |
| Wercx (weerckx), beginnen, beginnen te handelen, aan den gang gaan, 88, 478; sijn werk werken, zijne daad plegen, 554; mitten werken, met de eene of de andere uitvoering (van straf of vervolging), met de daad, 59; Fr. sans autre pugnision, IX, 204; 2o een oorlogstuig, 206; Fr. un engin, X, 248; 3o metalen voorwerpen: sulveren werck ende oic gouden, zilverwerk en goudwerk, hier keuken- en tafelgerief in zilver en goud, 195; Fr. vesselle d'or et d'argent, X, 240. |
| Werken (wrachten, gewracht). werken, verrichten, uitvoeren, vervaardigen, 78, 80, handelen, het aan boord leggen, 86, 209, 298, 438; Fr. esploitiet, IX, 227; il ouvroient dou tout, X, 51; sijn werk -, zijne daad plegen, 554; (overdr) een werk des duvels, 2; Fr. oevre de diable, IX, 159; zie cure. |
| Werclude, 78. 506; Fr. ouvriers, XI, 242; elders pijnres, z.a. |
| Werlt, wereld, 520. |
| (Werpen) warp, worpen, geworpen: 1o slaan, 206, 289 (nepaaldelijk met een wapen): crepel ende lam -, verminken, 53; Fr. les navrés, IX, 200; 2o slingeren, schieten: stenen -, steenen en kogels slingeren of schieten uit de kanonnen, 176; Fr. jetter de canons, X, 226. |
| Werringe, verwikkeling, tweedracht, 60; Fr. convoitoient le hustin, IX, 211, 212. |
| Werven: up iiii werven na, tot viermaal toe, 416; Fr. de quatre fois, XI, 131. |
| Werven (worven, geworven), 1o aanwerven, er iets bij winnen, tot zekeren voordeeligen uitslag geraken, veel winnen, 116, 134, 263, 267; Fr. conquesté, X, 141; exploitièrent au mieux qu'il peurent, XI, 7; 2o buitmaken, 101; zie geworven; Fr. à tout grant butinage, X, 63. |
| Wervics(e) (lakenen), te Werveke vervaardigd, 304; Fr. d[ra]p de Wervi, XI, 35 |
| Wers, afkeerig, vijandig gezind: te wers zijn, vijandig, kwaad zijn, 160 [waar wets, verkeerde lezing is]; Fr. furent plus esbahi que oncques jamais, X, 210. |
| Wes = (van wat), wat, 228, 430. |
| Wes, 182, imperatief van wesen, z.a. |
| Wesen, 1, 19, wair, 7, 114, 297, 345, was, 37, was(t), 21, wasser, 53, wair(t), wair dt, 5. 7, 126, 424, 509, wairen, 4. wairen(s), 42, 63, waren, 4, waeren, 211, waere, 12, twaere, 240, wairdy, 155, wesen sal, 64, 106, wes, imperat. enk., 182, wees, id., 90, weest, imperat. mv., 65, 67, 106; wesende, 1, 244. geweest hadde(n), 1, 15, 42; gheweest, 285, 487 [waar gewees, verkeerde lezing is]; zie syn en wair, twair, twaere, wairt. |
| Wesen, substant., het bestaan: in wesen sijn, bestaan, 422; in - bliven, blijven bestaan, blijven duren, 244; Fr. perséve[r] a, X, 281; wair- - of = of - of. 114, 297, 345; twair = zij, 40; tware, tzij - of of twaere an wien of met wien dat waere, 240; Fr. à qui que ce fust à faire, X, 279; wairt (wairdt) = ware het, indien het indien dat gebeurde dat, 120, 424, 509; Fr. se, XI, 138. |
| Wesweges (wesweghes, wesweechs), langs werken weg, 191, 235, 270, 300, 367, 383, 486, 490. |
| Westwert, westwaarts, 304. |
| Wete, het weten: enen dese wete doen, iets aan iem. mededeelen, laten weten, 528. |
| Weten (wetic, 22, ghij weet, 60, wiste, 24; wisten, 53; gij wistet, 73; wiste(s), 76. wijsten, 112; geweten, 140); te weten doen, laten kennen, laten weten, 326, 376; Fr. segnifiïer, XI, 99. |
| Weten, subst., (wetens): tegens hoiren wille of wetens, tegen wil en dank, 71; Fr. que ce ne consentirent ce fourfait, IX, 221; buyten weten, zonder voorkennis, 77; Fr. sans le scéu, IX, 224. |
| [Wets, 160, verkeerde lezing voor wers, z.a.]. |
| Wette (wetten), 1o wet; uuter wette setten, uut die wetten ende gerech- |
| |
| |
| ten geset sijn, buiten de wet zetten, alle bescherming der wetten verloren hebben en door de rechtbank veroordeeld zijn geweest tot ballingschap, 538, 540; Fr. mis et jugé hors loi, XI, 301; zie gerechte; 2o het gerechtelijke bestuur: die van der (de) wette, de hele wette, die wette: de wethouders, het magistraat, de gezamenlijke schepenen, het stedelijke bestuur, 6, 16, 30, 40, 70-74, 131, 151, 197, 198, 450, 541, 544; Fr. li maïeur et li juret, IX, 221; ceus qui la loi maintenoient, IX, 169; li juret, IX, 220, 222; les maïeurs et les eschievins, X, 86; maïeurs et eschevins et nouvelle loi. X. 241; par loi, XI, 303, 305; zie meyer, scoute, gerechte, scepenen. |
| Wever (wevers, weveren, wevren, weevers), wever, 70, 87, 94, 95, 128, 133; Fr. tisserans, IX, 226. |
| Wichtich, machtig, 108; enen te - sijn; te invloedrijk zijn tegenover iemand, 10; Fr. estoient trop grant, IX, 164. |
| Wichterkijns, wichtjes, kinders, 184; Fr. enfans, X, 232. |
| Wien = wie hem, 242. |
| Wij, wy, 521; wijs = wij des, 19, 121; wijt = wij het, 19, 46. |
| Wijde (wijdt), bijwoord, 1o al -, zeer breed, 94; 2o ver, 395; Fr. si lointain, XI, 115; wijdt ende breedt, wijds en zijds, langs alle kanten (van 't land), 500. |
| Wijdt, adj., breed, 221. |
| Wye (vye, wie, 106, 333, 429. |
| Wyege (wyeghe), 183, 207, 209; Fr. ung repos, X, 232. |
| Wijf (wijff, wijffs), vrouw, 12, 13, 166, 209, 315, 362, 445, 461; zie wive. |
| Wijfkijn (wijfvekijn), vrouwtje, 183, 423. 424; zie vroukijn. |
| Wijk (wijken), schuilplaats, 279; Fr. les refuites, X, 16; zie vertreck. |
| Wijken (weeken, wijkende, geweken), vertrekken, achteruitwijken, de wijk nemen, eene schuilplaats zoeken, vluchten, 109, 136, 178, 357, 385, 394, 409, 596; Fr. se réfugier, XI, 242; des escachiés, X, 143; en eux reculant et cachant, XI, 106. |
| Wijl (wile, wijle, wijlen), wijl, zekere tijd, 548; een ene wijl, zekeren tijd, eene wijl, 39, 60, 211, 235; Fr. une espasse, IX, 204; X, 252; tot dier wijlen, op 't zelfde oogenblik, 53; lange wijlen, langen tijd, 188; ter wijlen dat, terwijl dat, 201; binnen eenre langer wijlen als binnen mans leven, (met ontkenning) nooit, 108; Fr. ne point, X, 68. |
| Wijn (wijnne), 169, 189, 204; zie wine. |
| Wijndaesbogen, 324; zie windaesboge. |
| Wijnvat, 174; gasscoens -, wijnvat van wijn uit Gasconje, 362; Fr. tonnel de Gascongne, XI, 38. |
| Wijs, subst.: in eniger wijs, op welke manier ook, eenigszins, 542; Fr. sur quanques, IX, 304. |
| Wijs, adj., 2; zie wis. |
| Wijselijken (wijslijken, wijsselijken), op eene verstandige manier, 60, 112, 226, 321; Fr. sagement, IX, 216; X, 263; bien, X, 72. |
| Wijsen, 13, 181; zie wisen. |
| Wijsheit (wysheit, wijshede(n)), 1o verstand, schranderheid, 2, 11, 86, 109, 125, 137; Fr. se sens, IX, 159; par sens, X, 51, 143; par ses sens, X, 69, 82; 2o voorzichtigheid, 19; Fr. par grant prudensse, IX, 171; 3o mannen van -, de gezamenlijke verstandige personen, bepaaldelijk degenen die 't bewind in hand hebben, 28, 231; Fr. li signeur de Tournai, X, 270; mout renommés homs et sages tenus. IX, 180; zie rijckdomme an vroede. |
| Wild(e), 1o wild van aard: wilde gesellen, mannen die overal loopen, iandioopers, 182; Fr. routes, X, 230; 2o woest: die wilde zee, onstuimige zee, 505; Fr. la mer, XI, 242. |
| Wildij (wildy) = wilt gij, 6; zie willen. |
| Wile, zie wijl. |
| Wille: in den wille sijn, het inzicht hebben, 4; Fr. eut en pensée, IX, 160; van groten wille sijn, innig verlangen, 53; Fr. de grant volonté, IX, 239; mit sinen gueden wille, vrijwillig, 77; Fr. de son bon gré, IX, 225; hart ende ende wille hebben, zich moedig en manhaf- |
| |
| |
| tig gedragen, 105; te wille, naar believen, naar zijn verlangen. zooveel zij willen, 98, 220, 262, 207; te -, tot wille na hoiren wille. in sinen wille setten, - comen, zich aan iem. onderwerpen, zich ten dienste stellen van, zich overleveren aan den goeden wil van iem., 63, 68, 95, 146; Fr. mis à leur attente, IX, 214; venrai à mon entente, IX, 217; missent à sa vollenté, X, 58; groter hardt ende - hebben, vurig verlangen iets te doen, 105; Fr. la grante volenté il avoit de combattre, X, 66; hoiren wille bedriven, zijnen vrijen wil botvieren, 194, 196; Fr. heurent fait tout leurs bon de la ville de Bruges, X, 241; zie niewichede; met wille, met opzet op schijnheilige wijze. 408; Fr. par faintise, XI, 125; met enen voirsetten wille, met voorbedachten rade, met opzet, 183; tegens hoire wille of wetens, tegen hunnen wil en dank, 71; Fr. que il ne consentirent ce fourfait, IX, 221. |
| Willen, ic wille, 163, ic will, 138, ic wil(t), 11. willic(t), 191 willic, 37, 126, 311, wildi. 110, ghij wilt, 13. du wilste, 242. wil, 131, will, 441; wilde t), 9, wyldi, 142, wildy, 168, 369, wilden(s), 70, wilde, 44, willen = wil hem, 346. ic woude, 215: ghij woudt. 21. sij wouden, 37. 49, hij woud(t), 65, woude(s), 138 wouden = woude hem, 217. woud(s, 139, woud se). 67, wille, 3. 6, wilt (imperat.), 63. wilt u), 160. gewilt, 17, 54, 104; ic wille of en wille, willen of niet, 63; Fr. voelle ou non, IX, 214; wair sij wouden of en wouden, willen of niet, 37; Fr. vossissent ou non, IX, 186. |
| Willen = wil hem, 346; zie willen. |
| Willich, gewillig, gedienstig, 306; Fr. volentrieux, XI, 91; willich maken tot, aansporen tot, 514. |
| Willichlijken, gewillig, 532. |
| Willig(e) (willic), onderdanig, welwillend, genegen, 62, 201. |
| Willige, wilge(boom) 276; zie gecloten. |
| Willic willic(t), wil ik, wil ik het, 37, 126, 191, 311; zie willen. |
| Wimpele(n), (winpelen), oorlogsvaan, 388, 413, 419, 496; Fr. peunons, XI, 109. |
| Windaesboge (windaisbogen; wijndaesbogen). 1o voetboog, 50, 81, 99, 275, 324; 2o boogschutter, 119; Fr. arbalestriers, X, 77, 78. |
| Windaesscutte(r), boogschutter, 202; Fr. arbalestriers, X, 77, 78; zie arbalestrier. |
| Winde, 402; zie wint. |
| Winden, omwinden, 201. |
| Wine (wyne, wijn, winen, wijnne, wijnnen), wijn, 169, 202, 314, 428, 511 [waar wiven verkeerde lezing is]; edele wijnen, voortreffelijke wijnen, 189; - van Gasscongen, 189, 204; Fr. vin de Gascoigne. X, 236, - de France, X, 247; - van Poytou, 189, 204; Fr. vin de Poitou, X, 236, 247; - van Rochelle, 189; Fr. vin de la Rochelle, X, 236; - van den Rijn, 204; Fr. vin de Rin, X, 247. |
| Winket, deurtje (in eene stadspoort, 39; Fr le guichet, IX, 189. |
| Winne, 433; zie winnen. |
| Winnen (winne, won, wonnen), winnen, overwinnen, 101, 134, 234, 287, 406, 419, 433; Fr. avoit conquesté, X, 141; die airde - up, veld winnen op (den vijand), 287; Fr. conqueroient terre sur, XI, 22. |
| Winpelen, 388; zie wimpelen. |
| Winter, 108. |
| Winterdach (winterdages), 346, 349. |
| Wintersch(en), 281. |
| Winssel, overwinning, 310. |
| Wint (winde, windt), 183, 227, 278, 420; Fr. le feu, X, 231; van enen winde, allen te zamen, ineens, 402. 430; Fr. si ouniement, XI, 120; zie were. |
| Wintmolen(en), 81, 291. |
| Wis wijs, wise, wijse, wisen, wijsen, wijsten). 1o verstandig, wijs, 2, 479, 542. 549 en Var.; Fr. sage, IX, 159; wijs ten oirloge, verstandig in het oorlogvoeren, 96; Fr. vaillant hommes sage guerrieur, XI, 235; 2o die wijse, die wijsen, de wijse mannen; van den wijsten: de verstandigste, voornaamste en bezadigste personen eener stad, 2, 17, 20, 22, 34. 66. 69, 141, 149, 243. 515; Fr. les sages, IX, 159; li saige et li paisivle, X, 147, 149, hommes bien
|
| |
| |
| avissés IX, 172; sage et notable homme, IX. 173; les bonnen gens, IX, 184; zie vroede, rijk; 3o des wijs sijn, op de hoogte zijn van iets: waren wijs noch alle wijs, zelfs als wij nog een middel kenden om ons uit 't slag te trekken, 121. |
| Wischer(s), 371: de uitgaaf drukt vischers, doch het handschrift heef wischers; Fr. gens de mer, XI, 95; de vorm wischeren vonden wij ook in 't 3de Boek, fol. 90 vo: doe vernamen sij bij hoire balengieren ende wischeren dat. .; Fr. mais ils sceurent par leurs balleniers et maroniens, que; Kerv. XI. 327. |
| Wisen (wijsen, gewijst, gewesen), aanwijzen, 13, 98, 181, 242, 264; Fr. li enseigna, X, 279; monstrer, IX, 167. |
| Wissel(e), 1o wisselbank, 465; 2o ruiling, verwisseling van bezittingen (steden en goederen) 502, 505, 506; Fr. li escanges, XI, 242. |
| (Wisselen) gewisselt, ruilen, verwisselen, 228. |
| Witte, doel: die sinne ende - weten, zijn inzicht en zijn doelwit kennen, 347. |
| Wive (wyve, wijf. wijff, wijffs, wiven), 1o vrouw, 12, 13, 426; Fr. femme, IX, 135, 166; noch man noch wijff, niemand, 362; Fr. nuls, XI, 88; 2o echtgenoote, 26, 166, 209, 315, 445. [wiven, 511 is verkeerde lezing voor winen; Fr. bons vins, XI, 246], 513 aanvulling; Fr. ma femme, XI, 188; la roïne sa femme, XI, 248; te wive nemen, ten wive truwen, als echtgenoote aannemen, er mede huwen, 191, 480; Fr. avoit espousée, X, 237. |
| Wyvelen, ongerust zijn, vrees koesteren, 518; Fr. à doubter, XI, 285. |
| Woensdage(s), 169; zie woonsdach. |
| Woirt (woirden), 214, 475; zie wort. |
| Woele, misverstand, oneenigheid, 12; Fr. tourble, IX, 166. |
| Woele(n), subst., wol, 304. |
| Wollen, adj., wollen laken, 196. |
| Wollestaple; die meyster van die -, de beheerder van den handel in wol (van Engeland), 466, 467; Fr. maistres de l'estaple des lainnes, XI, 192. |
| Wonde(n), 44; zie derm. |
| Wonder, verwondering: groot - of iets hebben, grootelijks over iets verwonderd zijn, 11, 318, Fr. de quoi i esmervilliet, IX, 165; fu esmerilliés, XI, 46. |
| Wonderlic, zeer groot, 12; Fr. mout grandement, IX, 166. |
| Wone, woonst: metter wone komen, zich ergens komen vestigen, komen wonen, 60. |
| Wonen (woinden), 10 wonen, 352; 2o zijn: in u woont, gij zijt een -, 135; Fr. en vous a un -, X, 141. |
| Woonachtich: - sijn, wonen, 352; Fr. nous demorous, XI, 34. |
| Woonsdach woonsdages, woensdages), 169, 295, 309, 335, 391, 436, 475, 498, 500. |
| Woenstadt (woenstat, woinstadt), woonplaats, verblijf, 48, 61, 62: hoir - houden, wonen, zich vestigen, 48, 54, 61; Fr., là se tenoient, IX, 196. |
| Worden = woorden, 525; zie wort. |
| Worden, werkw., 228; zie werden. |
| Wort: wort ghij, 160; zie werden. |
| Wort (woirt, woirdt, woirds, woirden, worden), woord, 10, 295, 525: met desen woirden, daarop, 145; hoire beyder woirden, hunne samenspraak, 6: Fr. ieur parlemens, IX, 161; gheartijgen woirden, aanmoedigende woorden, die manhaftigheid inboezemen, 251; Fr. par parolles et monitions - de eux encoragier, X, 287; met heymeliken woirden, in eene vertrouwelijke samenspraak, 9; in horen woirden vallen, iemand onderbreken, 214; Fr. se feri en leurs parolles, X, 253; met woirden tegens enen in gescillen comen, door woordwisseling in twist geraken, 3; Fr. pris parolles de déhat à celi, IX, 160; hierof woirde ende sprake hebben, over iets spreken, iets bespreken, 483; Fr. il en avoit parlé, XI, 426; zie sprake; woirden syn van, over iets gesproken worden, 483; Fr. ossi on parloit de XI, 226; woirden hebben voor, twisten over iets. 16; Fr. nous oons de parolles pour, IX, 169; groote woirden crijgen onderlinge, twisten, krakeelen 456; het in(t) woirden bringen iets in woorden overbrengen, van iets beginnen te spreken, 126; Fr.s'aquin- |
| |
| |
| ta de lui de parolles. X, 82; met woirden overlopen werden, grooterijks gelaakt en gehoond worden, 456; Fr. en fu durement blasmé. XI, 182; een hooch wort spreken, uitdagende woorden gebruiken, 262; Fr. dist moult haute parolle, XI, 3; mit zoeten ende saften woirden, op eene bedaarde en minzame wijze, 66; Fr. bellement et douchement, IX, 216, smadyghe woirde, smadelijke woorden. 456; Fr. parolles haïneuses, XI. 182; een oudt voirgesproken woirt, een oud spreekwoord, 193; Fr. proverbes, X, 239; woirden ende arguacien gaen, geredetwist worden, 261; woirde maken, iets zeggen, 25; woirde of iets maken, beslag maken over iets, iets laken, 553; woirden zaeyen, overal iets vertellen, pochen met iets, 411; Fr. missent paroles oultre, XI. 122; behouden uwes woirds, (beleefdheidsformuul), zonder u te willen logenstraffen, zonder u te willen
krenken, met uw verlof, 375; Fr. salve soit vostre grace, XI, 98. |
| Wortele, oorsprong, 3; Fr. la fondacion, IX, 161. |
| [Wouden, 103, r. 8, is verkeerde lezing voor vonden]. |
| Wouden = wilde hem, 229. |
| Wrachten, imperf. van werken, z.a., 86. |
| Wrake: dair wrake af nemen, wrake doen, over iets wraak nemen, 70, 84, 544; Fr. se contrevengièrent, IX, 240; prenderoit vengance, X, 230; il en prengent pugnicion, XI, 306. |
| Wredelijken (wreedelijcken), op eene wreedaardige wijze, 350; Fr. fellement, XI, 70. |
| Wrede(n), wreed, 85; Fr. cruel, IX, 231. |
| Wredichede (wreedichede). boosaardigheid. 1, 37, 167, 370; Fr. felonnie, IX, 187, X, 217; ont au coer felonnie et le mautalent, XI, 94. |
| (Wreken) wrekent, gewroken, 106, 138. |
| [Wrecken, 50, is verkeerde lezing voor wecken, z.a.]; Fr. resvillier, IX, 197. |
| (Wringen) wrongen, - hoir handen, 166; Fr. tordre leurs poins, X, 216. |
| (Wriven) wreef: gedurig in de weer doen zijn om iets uit te voeren, bepaaldelijk: screef ende wreef, gedurig schrijven en weerschrijven, 461; Fr. escripsit et envoioit de l'un à l'autre, XI, 189. |
| (Wroegen) gewroecht: beschuldigen, 133, 503; Fr. accusés (de trahison), X, 140; encoupet de (trahison), XI, 240. |
| (Wroeten) wroete: zich moeite geven, 7. |
| Wuychen, schreeuwen, 254; Fr. huer, X, 289. |
| Wunschen(wunsschende, gewunscht) wenschen, 152, 283, 411, 552; met malkanderen -, dezelfde wenschen koesteren, eensgezind zijn, 152; Fr. sont l'un pour l'autre, X, 204. |
|
|
Auteursrecht onbekend