Jonk bij jonk, en auwt bij auwt. Operakomiek in twie akten
(1861)–G.D. Franquinet– Auteursrechtvrij
[pagina 3]
| |
Jonk bij jonk, en auwt bij auwt.Ierste akt.Den theater stélt de greuntesmert veur van Mastreecht, - 's middags laat es gemeinlik niks mie es mooswiver dao zitten. In de loup van dees akt vélt den aovend al mie en mie in. - Links van de mert is en herberg, woe en taofel mét steul veúr de deur stoon.
| |
Ie scene.De mooswiver zitten of stoon, en hébben körf veur hun met eerdappelen, meuserijen, enz. Bet zit veúraon links en Mei regts.
| |
Introductie.
choeur van mooswiver.
Komt dames, komt hieren!
Ver hébben gooi waor;
Blijft neet te lang zwieren;
Maakt centjes noe klaor.
Te koup, te koup is al eus waor!
Komt dames, komt hieren!
Maakt centjes noe klaor.
(En jufvrouw kump in.)
- Komt hei, jufvrouw, ich héb gooi zaken,
- 'Chéb veerse boter zonder reuk;
- Zeet ins die kröp die zullen smaken;
- 'T is zeker ertjes wat ger zeukt,
- Ich héb spinagie, lekker spruutjes,
- En negenwekes, sélderij,
- Comcommers, untjes, kwakvoorskuutjes,
- En kuul en reuben, mélkerij.
(De jufvrouw geit op Mei aon.)
De jufvrouw.
Zégt, wieveúl vraogt geer veur eur slaoi?
| |
[pagina 4]
| |
Mei.
Viif centjes zal uch neet ruineeren.
De jufvrouw.
Nein, dat is neet in mine gaoi.
Mei.
Men ziel! ich wél niks profiteeren.
De jufvrouw.
Nein, eure priis waos mineschaoi.
zamen.
Mei.
Dan gaot, jufvrouw, en laot uch scheeren.
De jufvrouw.
Die zeet, ze wélt niks profiteeren;
Mê die hêi mich dao schoen goon scheeren.
(De jufvrouw geit op Bet aon.)
Bet.
Bezeet men waor, ze is patent.
De krop, Madam, kost mer drei cent.
De jufvrouw.
Van cure priis bin ich content;
En dao ich neet hiel deks gaon merten,
Zoe geft mich ouch get boter, erten,
Get buuntjes en perselie touw.
(Ze betaolt Bet.)
Ger zeet en raisonnabel vrouw.
Bet.
Geer zeet bedankt, men leef Mevrouw.
(De jufvrouw vertrékt.)
Mei.
Noe huur die ins den honing striiken,
Um kaal Mevrouwen hunne mond.
Bet.
Dan mós ich tich misschiens geliiken,
Dich schéls ze oet, dat is te bont!
| |
[pagina 5]
| |
Mei.
Wat hébste toch van mich te lúllen,
Den lastertong is lang bekind.
Bet.
Zwiig mer, de kaans mich toch neet kúllen,
Den haven loupen open ind.
Mei.
Dat luigst', ich héb nog geld genóg.
Bet.
Al waste hébs dat is mer bóg.
Mei.
De bis e miserabel wicht.
Bet.
De gaanse stad sprikt schan van dich.
Mei.
Doe, spinkop!
Bet.
Doe, ratel!
Mei.
Doe, schinnaos!
Bet.
Doe, sloer!
Mei.
Dê, prik dee zak,
Canailje pak.
(Mei goeit Bet mét ene leege zak nao heúre kop.)
Bet.
Dê, preuf die pêi,
Doe voul klappêi.
(Bet gieft Mei en ongenutige peuter.)
Mei.
Dat is gemein,
Mê'ch krijg dich klein.
| |
[pagina 6]
| |
Bet.
Es' tich weer geit,
Ich bin gereid.
zamen.
Mei en Bet.
Dat dol geraos
Van zoe' schinnaos,
Zoe'n waterblaos,
Dat geit mich tegen.
Me blood dat kookt;
Ich wél dat spook,
Jeneverlook,
De mantel vegen.
De mooswiver.
Wat dol geraos!
Die koppel raost;
Dat geit noe haost
Van peuterswegen.
Hun blood dat kookt,
Hun gift die spookt;
Wie eine vlook,
Goon zij zich tegen.
(De mooswiver lagchen hun oet, pakken hun körf bejein, en goon aof. Mei geit mét.)
| |
IIe scene.BET allein.
Wat meint tie wel! Ich geluif, men ziel, dat ze zich inbeeldt dat ich bang veur heúr bin. Dan kint ze Bet Schoonmeijer nog neet, die liet zich heúre kies neet nummen. Mene maan zaoliger dee wist dat wel, dee spraok mich noets tegen en luusterde nao mich wie en vink. Ich héb van het begin aof gezörgd dat ich de brook aon kraog, en ich moot et de gooije maan nao geven, her heet ze mich goods moods laoten nummen. En es ich mich noets héb laoten met de neus leijen door mene maan, - dee dan toch ene maan waos, - dan zou ich mich laoten euverduvelen door ze zuster, door die Mei Proesmans, zoe'n ierste luut, die koelk en dúbbeltje in heúr tes heet, of het moot de keel aof. Niks devan! Al ziin ver ouch zwiegersen, toch wél ich heúr de woerheid verdutsen, en, es het moot ziin, heúr de Mastreechter staar lieren kinnen. Dan kaan ze goon klaogen, es ze wélt. Ze wint er toch niks bij; want de leste kier, wie ver ouch het stadhoes op mósten, zag de jus: ‘Voel mets, voul boter; schrieuwt neet wie de mager verkes; de sop is toch de breui neet weerd.’ - Noe, dat ze deit wat ze wélt. Ich héb heúr daostrak heúr nudige poortie gegeven. - Ich bekin het, ich waos get te driftig, en zij waos het neet minder. Mer zoe geit het; veer, moosmakken, hébben eus tong get te laank gesnojen, en daobij eus hand get | |
[pagina 7]
| |
te kort bij de mond. Ouch es us de kwint springt, dan krievelen us de viif gebojen, en dan is der duvel loos. - Mene maan, zaoliger, es dat speul begós, dee pótste altiid de plaat. Ich geluif et wel, er hêi misschiens in de roemelerij en rababbel van zen eigen vrouw konnen oploupen. En dao waos er neet nui veur. Dee gooije maan! 't waos enen iersten lummel, mer en braaf ziel, ene gaodsblok,... dee zen vrouw van alles meister leet. - En noe, och erm! bin ich allein, met me Kaatje, dat ingelke, dat nog zoe onnuzel is es e mélkscheúpke. Ich slaof mich aof veur heúr get fatsoenlik in de wereld te doen oetkommen. (Stél aon 't publiek.) Ze is in de oogen geschoten van den auwen Loerjas, dee is stabel gek nao heúr. Es ze dee kon aonsloon, dan is heúr fortuin gemaakt, want dee heet mieten! Ongelúkkigerwijs dinkt ze nog aon heúr neef, dee verloupen Pieter, dee zich euver veer jaor, mét e stúk in zene kraag, veur den Oost geangageerd heet. Ich moot heúr dat oet heúr hersens driven. Ze kúmpt zoegeliik van heúre winkel aof. Ich zal heúr dat wel verdutsen. (Wélt e weeg goon, mê zuut Kaatje kommen.) Mer dao kump ze zelfs. | |
IIIe scene.BET en KAATJE.
Kaatje.
Dag, mooijer leef.
Bet.
Zoe, menen ingel, de kaoms mich zeker hei opzeuken.
Kaatje.
Jao, mooijer. Ger wét het misschiens nog neet; mer ich bin dao Taant Mei tegengekommen. Ze waos opgenommen tegen uch, en ze zag mich, es het neet waos veur mich die ze zoe leef had, ze zou uch noets mie wéllen bezien. (Bet trékt heúr schouwers op.) Ze heet mich vertéld es dat heúre Pieter binnen korts terúk kump, want ze had ene breef van hem gekregen boe dat veúl compleminten veur mich in stonten. Ze zag mich ouch es dat Pieter nog altiid aon mich dacht.
Bet.
Jus, van dee Pieter gesproken, héb ich e weurdje mét tich te deilen. De wéts, ich héb al gedoon veur dich wat ich kós. Ich héb tich laoten lieren lezen en schriiven; de kins den | |
[pagina 8]
| |
veer regels; ich héb tich van de merret aofgehauwen, en dich op e bendjesfabriek gezat.
Kaatje.
Ich dank uch ouch, mooijer, veur al eur meuite.
Bet.
En dan meinste dat ich tich zou geven aon enen aofgedankte soldaot? Das de kat!
Kaatje.
Mê mooijer, ger wét toch dat ich Pieter leef héb.
Bet.
Och! das en kaverleefde, die mooste mer vergeten. Num dich liever Menhier Loerjas.
Kaatje.
Komp der mich noe weer mét deen auwen aon?
Bet.
Jao, want ich zou dich geere gelúkkig zien.
Kaatje.
Mêr ich héb deen auwe neet leef, en ich veul dat ich heúm noets zal konnen leef krigen.
Bet.
Preútjes! De leefde kump nao den trouw. Menhier Loerjas is e good gezeten maan; er heet veúl geld. Dan leefste op den rinten. Geluif mich; het geld is alwijl wat ene mins schoen en leef maakt. Het spreekwoord heet wel geliik: Biste schelm, of biste deef,
Hébste geld, ich héb tich leef.
Kaatje.
Nein, mooijer, ich zék het uch. Ich wél aon men ierste leefde getrouw bliven; want ich weet het, Pieter dinkt wie ich. Dao, mooijer, ich wél noch liever, wie't geer, moos en greuntes verkoupen en met Pieter trouwen, es met deen auwe me leven op slöfkes te versliten.
Bet.
Biste stabel, moosmak weerden! Wétste wel dat tao geine ongelúkkiger stiel is es den euse. | |
[pagina 9]
| |
Gei centjen is mie op te loupen;
De boer dee bringt zen waor aon 't hoes;
En die bij us nog kommen koupen,
Die ziin der duvel veúls te loes;
Die laoten zich neet euvervraogen,
Wie vreuger jaoren woort gedoon;
Mer es ver téllen of ver waogen,
Ze létten wie eus vingers goon.
De keukenmeeg, die konnen leegen,
Die peiglen aof, dat is geweld!
En goon Madam dan nog bedreegen,
En reek'nen heúr het volle geld.
Ziin dat neet miserabel tijen?
De spaorspot weurt mer ingeteerd.
Den handel heet wel veül te lijen,
Mer euse stiel is niks mie weerd.
Bliif tich stélkes aon 't bentjes nêijen; dat is mie honorabel.
Kaatje.
Dat kaan allemaol woer ziin, mooijer. Mer ich blijf debij; ich wél deen auwen Loerjas neet.
Bet.
En boeveur neet? Wat hébste tegen em? Veuriers er heet geld, en dat is alles in de wereld; want dao speúlt de speulman veur; twiedens is het nog ene flókse vent. Er heet wel e bitteke griis haor, mê dao tegen weegt op daste alles van em erven zuls es er stúrf.
Kaatje.
Fooi, mooijer! men hart vraogt gein riikdommen. Pieter kaan erm ziin, daorum te ieder blijf ich em trouw.
Bet.
Mer, zég mich ins, boeveur hélste zoe aon de neef Pieter?
Kaatje.
romance.
Eeder meidske heet zoe geere,
Dat heúr hart geit kloppenteere;
Want 't geveulen is gegeven,
Um in vreúgde saam te leven.
| |
[pagina 10]
| |
Zou ich men leefde laoten loupen,
Veur mooijersdwaank of vrijersgeld,
Men hart is veur gei goud te koupen,
En neet te leijen mét geweld.
Dat andren zich te béste geven,
Verblind door 's werelds vaalse schiin;
Ich wél 't gelúk van gaans me leven,
Neet aon de blink geofferd zien.
zamen.
Kaatje.
Eeder meidske heet zoe geere,
Dat heúr hart geit kloppenteere;
Want 't geveulen is gegeven,
Um in vreúgde saam te leven.
Bet.
Veur het geldje zeen ich geere,
Dat het hart geit kloppenteere;
Want de centjes ziin gegeven,
Um in vreúgde saam te leven.
Kaatje.
Nein, nein, ich laot mich neet bekoren,
Door 's werelds schatten, nog zoe groet;
Men hart heet ins heúm trouw gezworen,
En hélt deen eid tot aon de doed.
Dat andren zich te béste geven,
Verblind door 's werelds vaalse schiin;
Ich wél 't gelúk van gaans me leven,
Neet aon de blink geofferd zien.
zamen.
Kaatje.
Eeder meidske, enz.
Bet.
Veur het geldje, enz.
Bet.
Noe, het is wie het is. De zúls mich met den auwen trouwen. Met Pieter waor ermooi trouf in het hoes; en boe biste daan met den groete leefde. Weet dat boe den ermooi de deur in kump, de leefde de vinster oetvluigt. - En ich wil neet daste ermooi leis, huurste. Ich zeen dich liever frisch gekleid, in volle fleur, mét geld in den tes. En dan bin ich gerúst, want dan weet ich daste altiid get in de mélk zuls te brokkelen hébben.
Kaatje.
Mer, mooijer, mét Pieter......... | |
[pagina 11]
| |
Bet.
Das noe genóg. Ich wél het zoe. Ich gaon nao hoes touw. Geiste mét?
Kaatje.
Laot mich nog e minuutje wandelen, mooijer. Ich bin te zier bedreufd.
Bet.
Das good, mer bedreuf tich neet te lang. (Bet geit aof.)
| |
IVe scene.KAATJE
allein.
Och! wat bin ich toch ongelúkkig? Tegen wél en dank met zoe'nen lieleken auwen grompot te moten trouwen. En Pieter, wat zal dee zéggen es er terúkkump. - En ich weet et, er moot ein van dees daog terúkkommen. Nein, ich zal doen wat ich kaan, um neet aon deen iisbeer gekoppeld te weerden. Ich weer mich mét haand en voot de tegen. - Wat! met zoe get trouwen, eine dee zoe auwd is dat er twiemaol me vajer kós ziin, dat doon ich neet, al waos er met goud behangen van onderen tot boven. Dee zou mich dan wéllen punen! - Aoh! 't riizelt mich door me liif es ich traon dink. Ich weet neet, mer es er dat riskeerde ich kretsde em ze gezicht zoe in stúkken dat er ieder op ene schuimlepel es op ene mins geleek. - Mer nein; zoe wiit zal et neet kommen. Es Pieter terúk is, zullen ver us wel zamen euverléggen wat te doen vilt.
(Ze wélt e weggoon.)
| |
Ve scene.KAATJE, LOERJAS.
Kaatje, zuut Loerjas.
God bewaort mich! dao is dee vent.
Loerjas.
Dag, Kaatje! - Mich tochs wel dat geer het waort, die zeker hei mét den aovend nao mooijer ins kaompt umzien.
Kaatje.
Mooijer is nao hoes tougegangen, en ich gaon ouch. Adieu, Menhier Loerjas. | |
[pagina 12]
| |
Loerjas.
Nein, gaot neet e weg, Kaatje. - Ich héb uch get te vraogen.
Kaatje.
Sprékt op, mer spooit uch.
Loerjas.
Wét geer, Kaatje, wat dat is ene mins dee op heile kolen steit. Begrept geer dee zen torminten? - Nein! dat wét geer neet. Neet woer, dat wét geer neet?
Kaatje.
Nein, en dat geit mich ouch neet aon.
Loerjas.
Dat geit uch neet aon? - Zoe sprikt de onschúld. - Jao wél, Kaatje, dat geit uch wel aon; want dee mins, dat bin ich.
Kaatje.
Geer! Ah, ah, ah, (Ze lacht hel op.)
en noe?
Loerjas.
Wie? en noe.
Kaatje.
Jê, ger staot op heite kolen; en noe?
Loerjas.
(A paart.) Wat is dat? Zou mich dat onnuzel wicht veur de gek hauwen. Mer nein, ze is veúls te zeut daoveur.
(Hel op.)
Kaatje, ich begriip uch neet. Wét geer dan neet dat ich eure maan weer.
Kaatje.
Geer, mene maan? Weerder gek?
Loerjas.
Gek, jao stabel gek, weer ich nog, menen ingel, este mich neet gauw belaofs men vrouw te weerden.
Kaatje.
Eur vrouw? Ich geluif werechtig dat der et in eur bovenkamer krijgt. Ger zeet zestig. | |
[pagina 13]
| |
Loerjas
Nein, mer twie en viiftig, Kaatje; mer nog vol vuur.
Kaatje.
Meint ger dan of ich mét het húltje loup veur mét uch te wéllen trouwen. Goddank nein, zoe wiit ziin ver nog neet.
Loerjas.
(A paart.) En heúr mooijer die zag mich: ze waos dao mét content. Die auw heet mich gekúld.
(Hel op.)
Huurt, Kaatje, ich zeen wel dat eur mooijer uch neet alles gezagd heet. - Heet uch die gooi ziel neet gezagd dat ich uch dol leef had?
Kaatje.
Jaowel.
Loerjas.
Dat ich alle daog heúr kom vraogen wie'tger het maakt, en of der good geslaopen hébt.
Kaatje.
Jaowel.
Loerjas.
Dat ich daag en nacht van uch druim, dat eur leef gezichtje mich altiid veur de ougen spiegelt, dat geer mét eur zeut proememuilke noets men gedachten verlaot en dat men hart zoe vol van uch is dat het haost beersten moot. Heet ze uch dat ouch gezagd?
Kaatje.
Nein, dao heet ze mich niks van gezagd?
Loerjas.
Noe, dan zég ich uch dat. - Ich gaon uch nog mie zéggen. Geer allein zeet diegenige die ich weerdig acht um vrouw Loerjas zaoliger heúr plaots in te nummen. Geer allein zeet diegenige aon wee ich de sleutels van men hoes, van men deuren, van men kasten, van men kisten, van men laoijen wél touvertrouwen. Aon uch allein zal deier toukommen, Kaatje, van Loerjas weer op nuits in het groet broederschap te doen kommen.
Kaatje.
Ich dank uch veur die ier, Menhier Loerjas; mê ich bin der gaar neet nui veur eur vrouw zaoliger te remplaceeren. | |
[pagina 14]
| |
Loerjas
(weurd koed.)
Ha, ich zeen wel wat te doen is. Geer weigert mich; ger lacht mich debij misschiens nog get oet. Aoh! ich bin valselik bedrogen gewoorden. En eur mooijer ouch, ich gelaif noe dat die mich get heet laoten schélderen; die heet mich veur de baggeroelen laoten loupen. - Das good, jufvrouw Kaatje, ich weet wat mich te doen steit.
(A paart.)
Ich héb mich dao tegen get hels aon gestoeten. Ich geluif dat ich en blouw scheen héb. Mer das niks, enen ezel strukelt gein twiemaol enver dezelfde stein.
(Hel op.)
Adieu, jufvrouw Kaatje.
(Wélt e weeg goon.)
Kaatje.
(A paart.) Och God! ich bin misschiens te gauw geweest! Wat héb ich gedoon. Ich weet, mooijer heet verpligtingen aon heúm, ze heet geld van hem geliend. Er is in staot en zeukt zen wraak op mooijer. Aoh!
(Hel.)
Menhier Loerjas.
Loerjas
(kumpt terúk gans blij.)
Ah! ze reupt mich terúk.
(Hel.)
Wat is het, Kaatje?
Kaatje.
Woerum wélt ger zoe koed e weeg goon.
Loerjas.
Die is nog schoender! Dat wét geer zoe good es ich.
Kaatje.
Ich weit het neet, geluift mich.
Loerjas.
Hébt geer neet geweigerd men vrouw te weerden, hébt ger mich neet oetgelachen wie ich van men leefde spraok.
Kaatje.
Geer zeet al zoe auwd in de wereld, - en wét nog neet ins dat e meidske noets zoe'n zaken dadelik veur klinkende múnt aonnumt. Men goeit zich zoe neet aon de kop van den ierste de béste dee uch mer kump zéggen: ich héb uch leef.
Loerjas.
Ger hébt geliik, Kaatje; ich bin enen ezel. Ich hêi dat moten naodinken; mer men leefde is zoe groet dat men hiel verstand in de war is. | |
[pagina 15]
| |
Kaatje.
Me liet e meidske einige daog veur zich te bedinken ie men het antwoord zeúkt te kriigen.
Loerjas.
De hébs alweer geliik, me keend leef.
Kaatje.
En en oetstel is neet altiid en weigering, Menhier Loerjas.
Loerjas.
Ah! Ah!.... wat huur ich!.... Groete God!.... Men bein!
(Er vélt op zen knejen veur Kaatje.)
Ich dank uch veur eur troestend woord,
Ich huur! eus harter ziin akkoord;
Mer, wie de meidskes doen altiid,
Oet scheemte vraogt der get respiit.
Kaatje.
Staot op, Menhier Loerjas, want ger maakt eur brook voel.
Loerjas.
Das niks, o schoenen ingel zeut!
De zuus mich kneejen veur den veut.
Ich héb den leefde dao miskind!
Vergeef het mich, - ich waos verblind.
Ich bei, ich stamel en ich beef;
Want zuug, me Kaatje, ich héb tich leef.
(Kaatje lúpt eweg, en Loerjas in volle extaas geit door.)
Men hart dat steit veur dich in vlam,
Ich maak tich riik! - de weurs Madam! -
De bis de blom van Loerjashart,
Blom zonder dorens aon de start;
De bis de roes die weeldig bleuit,
En gaans het leven mich verzeut;
De bis de staar die mich verblijdt,
Den straolen ziin gebenedijd.
De bis.....
(Op dit oogenblik toet hem Pieter, dee al einige minuutjes is ingekommen, met en trompút in zen oeren. Loerjas, verschrikt, zuut op; - en verpópzakt van in plaots van Kaatje ene vreemde soldaot te zien, lúpt er in ins de scène aof.)
| |
[pagina 16]
| |
VIe scenePIETER
allein.
Air.
Lústig en blij,
Vögelke vrij,
Bin ich weer hei!
Met zak en pak op mine rúk,
Kom ich noe oet den Oost terúk.
I.
Wie laank, wie laank, veel mich den tiid,
Sint dat ich waos e weg zoe wiit!
Wie dol, wie dol waos mi verstand
Doe ich vertrok nao 't Oosterland.
Wie déks héb ich mich neet beklaogd,
Dat ich men leeste neet mie zaog;
Want boe ich waos of wat ich deeg,
Ich dacht altiid aon 't auwd Mastreecht.
Mer het gelúk,
Mét en gooi núk,
Bringt mich weer trúk,
Hei boe e mooijerhart mich wacht,
En Kaatjes oug mich tegenlacht.
Lústig en blij,
Vögelke vrij,
Bin ich weer hei.
Mét zak en pak op mine rúk,
Kom ich noe oet den Oost terúk.
II.
Mét niks op tes, mer zonder vreis,
Bin ich de wereld rond gereisd.
'Chéb stei gezeen van gruutse pracht,
En schatten noets neet oetgedacht;
Jao, in het land van zonnegleui
En van natuur heúr riikste bleui,
Dao bleef men hart noch kauwd en leeg,
Vond schoender land neet es Mastreecht.
| |
[pagina 17]
| |
Mer het gelúk,
Mét en gooi núk,
Bringt mich weer trúk,
Hei boe e mooijerhart mich wacht,
En Kaatjes oug mich tegenlacht.
Lústig en blij,
Vögelke vrij,
Bin ich weer hei!
Met zak en pak op mine rúk,
Kom ich noe oet den Oost terúk.
Volksleed.Ga naar voetnoot(*)
Vivat, vivat Mastreecht!
Bij het flikk'rend staargezwiemel
In 't azuur van Neerlands hiemel,
Dao blinkt het schoenste zélverleecht,
Dao blinkt de staar van eus Mastreecht!
I.
Mastreecht! zoe schoen en leef gezeten
Aon 't spiegelwater van de Maos!
Eus leefde zal dich noets vergeten,
Die vlamt veur eus geboorteplaots.
Laot ander stei in riikdom bleuijen,
Diin glorie is 'ne woere schat;
Ver veulen 't hart veur dich us greuijen,
Jao, veer ziin trotsig op eus stad!
Vivat, etc.
II.
Het oorlogsvuur, in vreuger ieuwen,
Umkransde dich met kroen vol blood;
Den kinder vochten wie de lieuwen,
Ze waoren groet door deúgd en mood.
Nein, noets ziin achter zij gebleven,
Mastreecht, es het gevaar dich wouw.
Mer good en blood, dat woort gegeven,
Oet vrijbeidsleefde en búrgertrouw.
Vivat etc.
| |
[pagina 18]
| |
III.
Mastreecht, de toukomst lacht tich tegen,
Vol hoop verwachten veer heúr gunst.
De vrijheid straolt noe heúre zegen,
Noe leeft de vrei, noe bleuit de kunst.
Altiid zal d'Eindragt us verbinden,
Dao boe den ier is op het speul;
Dan zúlste al'maol bezield us vinden,
Mét eine zin, mét ei geveul.
Vivat, etc.
| |
VIIe scene.PIETER, ENEN ONBEKINDE.
Pieter.
Hê! ich veul mich gans gelúkkig dat ich weer in Mastreecht bin. Oost west, t'huis best.- Dao is en herberg! Ich gaon gauw ene slók nummen. (Zuut enen onbekinde zitten.) Gooijen aovend, Menhier! - Hei, e glaas beer!
Den onbekinde.
Gooijen aovend! - Zégt ins, vrund, ich zeen aon eur kleiage dat ger oet den Oost kompt.
Pieter.
Jao, Menhier.
Onbekinde.
Geer hébt en ferm stum, die schalde euver de merkt nog erger es ene carillon. Es geer in Mastreecht blijft, dan zullen ze uch gauw bij de section de chant inpalmen.
Pieter.
Dao bin ich altiid van geweest.
Onbekinde.
Das braaf! - Mer à peropos van den Oost gesproken, ger hébt dao zeker wel Klaos gekind.
Pieter.
Klaos! Wat veur ene Klaos? | |
[pagina 19]
| |
Onbekinde.
Men neef, zoe'ne groete opgeschoten, magere jong; er had en lang neus, en spitse kin, greun ougen en ene roeije baard. Er had daobij nog twie bróbbelen op zen neus en veer pepervlekken op zen wangen.
Pieter.
Nein, zoe'ne schoenen heilige rappeleer ich mich neet daoachter te ziin tegengekommen.
Onbekinde.
Das wonder! wie is dat mögelik? - Enger waort zamen in den Oost!
Pieter.
Meint ger dat dat land dao neet groeter is es Mastreecht hei, boe zich bijnao eederein kint? Das e land, das nog tien maol groeter es hiel Holland en Belge bejein.
Onbekinde.
Bliksem! - En zégt mich ins, is het woer wat ze mich vertéllen, dat het dao zoe werm is dat ger dao allemaol in hummes-mouwen lópt, en dat de lui van het land gaans póddel naaks wie de biesten dao loupen?
Pieter.
Jao, daoin hébben ze uch neet gekúld.
Onbekinde.
Mer me kaan dat neet zien, neet woer, dat die lui naaks loupen?
Pieter.
Boeveur neet?
Onbekinde.
Veurierst umdat hun vel gans zwart is; en twiedens, umdat me dao mer 's nachts mét den duuster oetgeit, want mét den daag sliep me veur de hits.
Pieter.
Ah, ah, noe doot der mich lachen! Me vingt dao wel ins en uilke mét den dag, pront wie het mennigen al hei doen, - | |
[pagina 20]
| |
dat uilke is wel is woer get langer van doer es hei; mer dat kaan me neet slaopen heiten, meister leef.
Onbekinde.
Het moot toch en aordig land ziin. Ich héb mich van me neef laoten oetléggen, dat het wel 10,000 oren van heiwiit is, en dat het laog midden tússchen het land van den Groeten Turk dee 500 vrouwen heet en dat van den Keizer van China dee ers 1000 zou hébben. Wét geer mich ouch te zéggen wat die twie met alle die vrouwen aonvangen?
Pieter.
(A paart.) Wat is dat veur ene slumme gast? - (Hel op.) Dat weet ich neet gans just. - De ein zal hun de kousen strikken, en ander hun breuk neijen die kapot zien, en derde zal hun de hummes verzaoten, en veerde kookt hun de pot, en vijfde pótst hun de stievelen, en zésde kempt hun het haor oeterein, enz. enz. enz.; en mét de mierrest zullen ze naoluiperke speulen, of köpke in de maoneschiin.
Onbekinde
Das gemeekelik. Ich wouw ouch wel zoe veúl vrouwen hébben, mer ich mós ze neet hoven de kost te geven. - Deen Oost is veur mich wie e raödselke. Ich huur dao zoe geere van spreken?
Pieter.
Es der wélt, zal ich uch enen anderen kier ins mie daovan vertéllen, want dao kaan ich gaanse ooren, gaanse daog mét bezig bliven. Mer ich héb noe geinen tiid; ich moot ouch ins zien goon, of ich me mooijer vind.
Onbekinde.
Das braaf, jong! - Eure naom?
Pieter.
Pieter Proesmans.
Onbekinde.
Dan kin ich eur mooijer. (A paart.) En auw leeste van mich! (Hel.) De locht weurd mich ouch get vochtig. Ich gaon binnen nog e maötje pakken. (Aof.)
Pieter.
Ich drink het mijnt ierst hei oet. Gooijen aovend, vrund. | |
[pagina 21]
| |
VIIIe scene.PIETER en KAATJE.
Kaatje
(vol contentemint).
Pieter is terúkgekommen! - De auw Liebe is em tegen gekommen. Ze heet hem herkind, en oet einen aosem heet ze't mich kommen zéggen. Aoh! men hart klopt mich geweldig! - Pieter terúk! Noe bin ich oet alle leid. - Er heet mich nog leef! jao, mer es er bij mich kump, dan hauw ich mich ierst get op me stúk; ich zul em get in den angst zétten, hem doen geluiven dat ich niks mie van hem hauw um em te straoven van nao den Oost gegangen te ziin. Jao, dat doon ich! (Ze wélt e weeg goon, en zuut Pieter zitten.)
Duo.
Wat zeen ich dao!
Men oug verblindt;
Ich schrik bijnao,
Noe heer mich vindt.
Ich bin wie neer,
Men hart dat beeft!
Ich zeen em weer;
'Ris mich zoe leef.
(Pieter zuut Kaatje.)
zamen.
Pieter.
Wat zeen ich dao!
Men oug verblindt;
Ich schrik bijnao,
Noe zij mich vindt.
Ich bin wie neer,
Men hart dat beeft!
Ich zeen ze weer;
Z'is mich zoe leef.
Kaatje.
Wat zeen ich dao!
Men oug verblindt;
Ich schrik bijnao,
Noe heer mich vindt.
Ich bin wie neer,
Men hart dat beeft!
Ich zeen em weer;
'Ris mich zoe leef.
Pieter.
Zég, Kaatje, ich bin gekommen
Van oet den Oost terúk.
Kaatje.
Ich zeen, ger zeet gekommen!
Veúr uch, wat e gelúk!
| |
[pagina 22]
| |
Pieter.
Is Kaatje neet vergeten,
Wie leef dat ich ze had?
Kaatje.
Dao wél ich niks van weten,
Geluift mer zeker dat.
Pieter.
Wélt Kaatje dan neet weten,
Dat ich heúr hart ins had?
Kaatje
(à paart.)
Zen hoop dinkt heer verloren!
Mer ich veul medelij;
Men leefd' is bliven doren,
Ich maak em strak weer blij.
Pieter.
Herinner dich die daog,
Wie 't hart van angst mich beefde,
En stam'lend ich de vraog
Dich doog van tegenleefde.
Herinner dich die daog,
Die zoe gelúkkig waoren,
Wie 'ch oet den ougen zaog,
Den leefde zich verklaoren.
Jao! heilig ziin die daog veur mich,
Wie ich miin leefde gaof aon dich!
Kaatje.
Jao! ich herdink mich nog
Die zachte leefde trúk.
Mê dich! diin hart is toch,
Vergeten dat gelúk.
Pieter.
Herinner dich die oor,
Die zaolig m'is gebleven,
Wie ich aon Kaatje zwoor
Getrouwheid veur het leven.
Herinner dich die oor,
Wie dat de leefdevonken
| |
[pagina 23]
| |
Eus harter gleuiden door,
In ei geveul verzonken.
Jao! heilig is die oor veur mich,
Wie ich men leefde gaof aon dich!
zamen.
Kaatje en Pieter.
Jao! heilig is die oor veur mich,
Wie ich men leefde gaof aon dich!
Kaatje.
De hoop lacht us weer tegen!
Wie'n staar op hiemelsbaon,
Zoe straolt ze rúst en zegen,
Noe in eus hart veurtaan.
Pieter.
Jao! dich herkins noe weer,
Men trouw die ich dich zweer.
zamen.
Pieter en Kaatje.
Aon dich aon dich, allein, héb ich men hart gegeven;
Den leefde'n is de zon die straolt op gaans mi leven.
|