Varianten bij Achterberg. Deel 1. De varianten

[p. 392]

Bijlage C

Het lied om doodswil	Opwaartsche Wegen VIII (1930-31), p. 326
Gij die mij voert...	Opwaartsche Wegen IX (1931-32), p. 296
Nu ik...	Opwaartsche Wegen XI (1933-34), p. 342
Laat mij	Opwaartsche Wegen XV (1937-38), p. 193
Ambtman	Criterium I (1940), p. 702
Drieluikje voor Jany	Maatstaf VI (1958-59), p. 242

[p. 393]

Het lied om doodswil

Zoo zingt een mond die eenmaal riep
het heldere verhaal nabij
dat in de horizonnen sliep
was het een eeuw of slechts een wijl

dat ik met u de dagen liep
aan uwe glinsterende zij
alsof de dood mij nimmer riep -
zoo zingt een mond het laatste lied
en ik verblijf nog aan uw zij: -

‘Dat van de dood de overkant
en van het lied de binnenkant
over mij kome en de brand
der wereld uitbreke door mijn bloed;
dat voor het laatst het leven neme
bezit van handen, hart en voet,
en wij afscheid naar het einde heen en
wij afreis nemen - en voorgoed.’

[p. 394]

Gij die mij voert...

Gij die ik heb gekozen buiten deze
tijden, waarin ik lig verscholen,
enkel maar op u aangewezen,
houdt u voor mij verholen zonder vreezen.
Ik heb van u niet meer vernomen
dan teekenen, misschien vergeefs gelezen,
maar in mijn wezen vastgesnoerd
voordat ik dit kon overwegen;
een blinde richting voert
mij in geheim langs aarzellooze wegen.

[p. 395]

Nu ik...

Nu ik mijn weg alleen weer ga
zonder gena en zonder hinder
der anderen, een paria,
kan ik het alles weer beminnen
als in die eerste stadia
mijns levens, kind onder de kinderen

[p. 396]

Laat mij...

Laat mij u tot een lied herleiden,
dat er in zal geborgen zijn,
uw nameloos verblijden,
opdat het zal voorhanden zijn
als ik niet meer kan onderscheiden
wie ik tusschen de menschen ben.

[p. 397]

Ambtman

Zij hebben zich God- en versvergeten
over papieren heengebogen,
waarin de leugen lag te drogen
van wat men van hem dacht te weten.

Zij hebben zich opnieuw vermeten
vonnis te wijzen als te voren,
zonder de eeuwigheid te hooren;
zonder de nachten aan te boren,
in deze muren uitgezeten;
zonder de echo aan te hooren,
in deze steenen vastgebeten;
zonder te knielen bij de sporen,
in deze vloeren uitgesleten;
zonder zich aan den dood te storen,
die van de nap zit mee te eten.

Zij kennen Vondel aan z'n plein
en Sophocles uit den foyer;
zij moeten eenmaal hun venijn
spuwen op een risée.

Dies zal hij nog gevaarlijk zijn,
zoolang register en dossier
beslissen over lijf en ziel.

[p. 398]

Drieluikje voor Jany

1

Leeuw van oud licht onder de fabeldieren,
zit hij zijn goud verjaringsfeest te vieren.
Wat zouden uur en feit. Ver aan de kim
houdt een gevleugelde hem in de kieren.

2

Ik liep met een collega achter hem.
Hij taalde niet naar ons. 't Elysium
lag voor hem uit. Over de lage duinen
zagen en wenkten de gebroeders hem.

3

God, die in één van zijn gedichten zei:
...nu blijven / zij beiden weer bij mij,
zal eenmaal zeggen: daar is Roland Holst.
Vindt hij het hier niet op z'n allervolst?