Ten huize van... 2

[p. 7]

Titels

Voor de opvatting van deze ontmoetingen, verwijs ik naar het voorwoord van het eerste deel. Alleen wil ik er hier nog eens de nadruk op leggen, dat deze scripts geen kopie zijn van de televisie-uitzendingen, wel de tekst van een voorbereidend gesprek, die als leidraad diende bij de film-opnamen.

Het laatste en langste hoofdstuk in dit boek is geen echte ‘Ten huize van’, al lijkt het er soms wel op. Toen deze reeks in 1957 werd opgezet, werd natuurlijk direkt aan Stijn Streuvels gedacht en van diverse zijde werd de auteur benaderd om hem te vragen op het voorstel van de Vlaamse Televisie in te gaan. André Demedts probeerde hem te overtuigen en Bert Leysen zelf ging extra naar Het Lijsternest om Streuvels de meest aanlokkelijke voorstellen te doen. Het bleef bij een weigering, die nooit definitief leek. Ik heb altijd gedacht dat Streuvels het eigenlijk wel graag had willen doen maar dat hij de aangeboren schuwheid om zich prijs te geven niet kon overwinnen ofwel dat hij vreesde niet goed genoeg ter tale te zijn om het er goed af te brengen. Want kwaliteit was hem een grote zorg.

Na de zoveelste poging kreeg ik op zekere dag van hem het bericht dat hij het dan toch wilde doen. Ik schreef hem entoesiast terug maar ontving enkele dagen later een nieuwe brief, waarin hij meedeelde dat hij van die toezegging niet meer kon slapen en hij er van af wou. Daar hij toen in zijn 87ste jaar was, heb ik gemeend dat ik niet verder mocht aandringen.

Toen Streuvels in 1961 dan 90 jaar ging worden en de Vlaamse Televisie in elk geval een verjaardagsprogramma wilde brengen, heb ik toch mijn verzoek nog eens herhaald. Streuvels bleef bij zijn weigering maar gaf mij de ruimste faciliteiten om op Het Lijsternest te filmen en hij volgde met meer dan gewone belangstelling het ontstaan van de

[p. 8]

film. Hij gaf me zelfs tips om op bepaalde plaatsen te gaan filmen en vernam verrast dat ik, met de hulp van Jan Verroken, nog twee asten in werking had ontdekt. Ik vond toen ook enkele prominenten bereid zich over een bepaald boek van Streuvels uit te spreken en die getuigenissen heb ik van de klankband genoteerd en staan in dit boek afgedrukt. Vooral het waarderend oordeel dat Hugo Claus toen, in 1961, over ‘De oogst’ en de auteur heeft uitgesproken, heeft Streuvels enorm veel genoegen gedaan. Stijn Streuvels was toen niet direkt in de mode en Claus maakte in een zin duidelijk dat hij het autentieke schrijversschap van Streuvels had onderkend.

Toen Streuvels in 1966 dan 95 jaar werd heb ik de film grondig herwerkt en met nieuwe elementen aangevuld. Streuvels was dat jaar bijzonder monter en opgewekt en andermaal kreeg ik de grootste vrijheid om op Het Lijsternest te filmen, een vrijheid waarvan ik ampel gebruik heb gemaakt. Streuvels speelde trouwens het spel mee zonder er de dupe van te zijn. Hij deed alsof hij sommige dingen niet zag en gaf kwasi onschuldig aanwijzingen om sommige dingen in huis, die ons waren ontgaan, te filmen.

De tekst die in dit boek staat afgedrukt, is de verder uitgewerkte script voor de Streuvelsfilm van 1966, vandaag dan nog rijkelijk aangevuld met een reeks getuigenissen, een autentiek stuk interview en brieffragmenten, die me in dit kader een nuttige aanvulling leken te zijn. De tekst van de andere interviews is dezelfde als in de eerste druk.

Annie van Avermaet en Fons Fraeters waren mij behulpzaam bij het persklaar maken van deze herdruk. Ik stel er prijs op ze daarvoor hartelijk te danken.

Mei 1971

Joos Florquin