Nieuwe algemeene beschryving van de colonie van Suriname

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde Leiden, signatuur: KITLV M 3q 11

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Nieuwe algemeene beschryving van de colonie van Suriname. Behelzende al het merkwaardige van dezelve, met betrekkinge tot de historie, aardryks- en natuurkunde van Philip Fermin uit 1770.

 

redactionele ingrepen

p. 1 (deel 1): ‘[Deel 1]’ toegevoegd.

p. 29 (deel 1): wden → worden. ‘...waarvan de Leden echter door 't eerste Gerigtshof verkooren worden,...’.

De ‘misslagen’ op pagina III en IV van deel 2 zijn doorgevoerd in de lopende tekst.

p. 1 (deel2): ‘[Deel 2]’ toegevoegd.

p. 135 (deel 2): noot z heeft geen nootverwijzing in de tekst en is door de redactie geplaatst.

p. 140 (deel 2): noot h heeft geen nootverwijzing in de tekst en is door de redactie geplaatst.

p. 151 (deel 2): noot d heeft geen nootverwijzing in de tekst en is door de redactie geplaatst.

p. 223 (deel 2): p. 232 → p. 223

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (deel 1: p. π1v; deel 2: p. II) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

Deel 1:

[pagina ongenummerd (π1r)]

NIEUWE ALGEMEENE BESCHRYVING van de colonie van SURINAME. Door PHILIP FERMIN, M.D. IN TWEE DEELEN.

 

Deel 2:

[pagina ongenummerd (I)]

NIEUWE ALGEMEENE BESCHRYVING VAN DE COLONIE VAN SURINAME.

Behelzende al het merkwaardige van dezelve, met betrekkinge tot de historie, aardryks- en natuurkunde .

Door PHILIP FERMIN , Doctor der Medicynen, Lid van de Keizerlyke Academie der Natuur-Onderzoekers, en van de Zeeuwsche Maatschappy der Weetenschappen te Vlissingen.

TWEEDE OF LAATSTE DEEL.

met plaaten .

 

Te HARLINGEN, Ter Drukkerye van V. van der PLAATS Junior.

MDCCLXX.

 

[pagina 324]

BLADWYZER der HOOFDSTUKKEN.

 

EERSTE DEEL.

I.	Beschryving der kusten van Suriname; den Mond van deszelfs Riviere, en alle de anderen, die 'er onder behooren. Bladz. 1
II.	Beschryving van de Reduiten; van 't Fort Amsterdam; van 't Fort Zeelandia, en de Stad Paramaribo. 13
III.	Wegens de gesteldheid van de Lucht in Suriname. 34
IV.	Van de Indiaanen of Inboorlingen van het Land. 39
V.	Van de verscheidene wapenen dezer Natien, derzelver maakzel, en de byzondere handigheid, waar mede zy 'er zich van weeten te bedienen. 46
VI.	Van de wooningen der Indiaanen, hun bestier, en huishoudinge. 51
VII.	Van het Voedzel der Indiaanen in het algemeen. 58
VIII.	Van den Godsdienst der Indiaanen; hunne huwelyken, het kinderbaaren der vrouwen, de aldaar in gebruik zynde Geneesmiddelen, en van hunne begraaffenissen. 69
IX.	Van hunne Reisen zo ter zee als te lande; van hunne Oorlogen, hunne Danssen en hunnen Koophandel. 77
X.	Van de gewoone Leevenswyze en Koophan-

 

[pagina 325]

	del der Europeaanen, die te Paramaribo woonen. 84
XI.	Van den oorsprong der Slaaven in Suriname; of het geoorlofd zy Slaaven te hebben, en dezelven als zodaanig te gebruiken; van den handel, die 'er in Afrika mede gedreeven wordt, en hoe groot hun getal in de Kolonie is; van de verscheidene soorten van Slaaven, en ten laatsten van de Marrons, of gevlugte Negers. 97
XII.	Van de huishoudinge der Slaaven in 't algemeen. 115
XIII.	Gewigtige aanmerkingen over de manier van de Slaaven wel te bestieren. 143
XIV.	Beschryving van de verscheidene soorten van Vruchten, en eenige byzondere Boomen, welken men in 't land vindt. 149
XV.	Van de Moeskruiden. 179
XVI.	Van de Geneeskruiden, welken in 't land wassen, en derzelver eigenschappen. 189
XVII.	Beschryving van het bekwaame Timmermerhout, en de gommen, die 'er uit druipen. 218

TWEEDE DEEL.

I.	Van den Landbouw, en al wat betrekking heeft tot den aanleg eener nieuwe Plantagie. 1
II.	Beschryving van het Zuikerriet, en deszelfs hoedanigheid. 9
III.	Van het Planten van 't Zuikerriet 13
IV.	Van de Zuiker-Molens. 18
V.	Van het Kookhuis en deszelfs gereedschappen. 22
VI.	Van de toebereiding van de ruuwe Zuiker, die naar Europa gezonden wordt. 26
VII.	Van het Distilleer - of Dramhuis. 31
VIII.	Beschryving van den Koffy-boom. 34
IX.	Van de Koffy-plantery. 37

 

[pagina 326]

X.	Beschryving van de Loots, waar in de Koffy bereid wordt. 40
XI.	Van de Toebereiding der Koffy. 42
XII.	Beschryving van de Kakau. 47
XIII.	Van de Aankweeking van de Kakau. 50
XIV.	Van de Inzameling van de Kakau, en derzelver toebereiding. 55
XV.	Van het Katoen, en den Katoenboom. 61
XVI.	Van de aankweeking van het Katoen; van de Molens daar het mede uitgepluisd wordt, en van de wyze op welke het ingepakt wordt. 64
XVII.	Van de Indigo en derzelver toebereiding. 66
XVIII.	Algemeene verdeeling van het Ryk der Dieren. 72
XIX.	Van de viervoetige Dieren. 76
XX.	Beschryving der Vogelen. 121
XXI.	Van de Halfslagtige 'en Kruipende Dieren. 178
XXII.	Beschryving der Visschen. 222
XXIII.	Van de Gekorvene Diertjes, of Insekten. 254
XXIV.	Van de Wormen. 303
XXV.	Van den aart der Gronden, en eenige Metaalen, die daar in gevonden worden. 311

Einde van den Bladwyzer.

 

[pagina 327]

By den Drukker dezes is van de Pers gekomen: GEOGR., NATUURK., EN HISTORISCHE BERICHTEN over ASIE, AFRIKA EN AMERIKA.

 

Getrokken uit de alomberoemde LETTRES EDIFIANTES.

 

Uit het Fransch vertaald.

 

III. Deelen, compleet, in gr. 8vo, de prys ingenaaid 4 - 16 -.

In dit Werk komen veele Byzonderheden voor, die men elders te vergeefsch zou zoeken, als by voorbeeld: Beschryving van eene zonderlinge Brug te Outiar. Zonderlinge kundigheid welke de Indiaanen hebben van de Windstreeken. Staat van 't Eiland Manar, by Ceilon. Afschetzing van gemelde Eiland. Staat van Kochin, en Goa. Zonderling geluk van die Stad. Van Suratte, en 't zonderling Hospitaal aldaar. Iets aanmerkenswaaardig omtrent de Ezels, en de Eerbewyzingen, welken men die Dieren toebrengt. Blanke Mieren. Verschynzel in destreek van een schip. Het Recht der Moorsche Vrouwen. Redenen van de afkeerigheid der Indiaanen voor de Europeaanen. Wonderlyke Naarstigheid der Indiaanen. Hunne manier om het Katoen te kaarden. Om het Katoen te bereiden tot Neteldoek. Om de Lynwaaten te verwen, en de kleuren te bereiden. Waarneemingen over de wyze van het Katoen te schilderen, en de vruchten, waar uit de kleuren toegesteld worden. Verscheidene manieren om de Lynwaaten turksch rood te verwen zeer uitvoerig voorgesteld, en beredeneerd. Handwerken der Indiaanen. Vrye Konsten der Indiaanen. Hunne Sterrekunde. Geneeskunde der Indiaanen. Weetenschappen der Indiaanen. Dichtkunst der Indiaanen. Hunne smaak voor de Historien. Onderzoek van den Godsdienst der Indiaanen. Geval van eenen bygeloovigen Indiaan, ten bewyze dat de Priesters aldaar zo weinig belangeloos zyn, als in Europa. Beschryving van eene Pagode, die by de Indiaanen in groote achtinge is. Belachelyk voorval met de Dochteren, die den dienst van dezen Tempel toe-

 

[pagina 328]

gewyd zyn. Uittrekzel uit de heilige boeken der Bramins. Uitlegging derzelver. Gevoelens der Indiaanen wegens de Godheid. Overeenkomst van derzelver Leere met die der oude Hebreeuwen. Historie van den Zondvloed, van Noach, Abraham, Moses, in de historie van twee Indiaanen. Beroemde Offerande, welke overeenkomst heeft met die van 't Paaschlam. De Wetboeken der Bramins zyn eene navolging van de vyf Boeken van Moses. De Historie van Job, door de Indiaanen vervalscht. Die van Samson, onder den naam van Ramen De Indiaanen hebben een verward denkbeeld van de Drie-eenheid. Het Gevoelen der Indiaanen nopens den ondergang dezer Waereld. Het echte zamenstel der Bramins over de Zielsverhuizing. Zonderlinge historie van eenen Indiaanschen Prins, die een Hond geweest was. Het doordringend Oordeel van een Indiaansch Koning met het Vonnis van Salomon vergeleeken. Een ander Voorbeeld van eene groote Schranderheid en Rechtvaardigheid. Historie van de ontdekking der Philippynsche Eilanden. Paleis van den Keizer van China. Eene kleine Stad, gebouwd tot een byzonder gebruik. Zonderling Feest, aldaar gehouden. Aanmerking van een Chineesch Keizer over de wyze van bouwen in Europa. Een konstig Mechanisch Werktuig. Verslag van de merkwaardigheden te Konstantinopolen. Waarneemingen wegens de Turksche Taal. Verslag van Godsdienstige en Burgerlyke gewoonten by de Turken. Beschryving van den Ramazan, of Turksche Vasten. Van Alexandrette of Scandaronne. Verstandhouding tusschen deze twee Steden, door middel van Duiven. Bag dat, of Babylon. Gelegenheid, en Omwentelingen van die Stad. Toren van Babel, of Babylon. Is niet gebouwd om zich tegen eenen tweeden zondvloed te dekken. Maar om een naam te maaken by de nakomelingen. Voor de bouwing van dien tooren waren de menschen verdeeld in 72 huisgezinnen, en spraken ééne taal. De hoogte en omtrek van dien tooren. Schrikkelyke uitwerkzels van een' brandenden wind. Slangensteen, een steen die het vergif naar zich trekt. Merkwaardige Historie van een' Tartaarschen Prins, Don Karlos genoemd, welke door den beroemden Bossuet opgevoed is. Zeldzaame Toren binnen Ispahan. Buitengemeene kracht van eenen Turk. Aanmerkingen over den aart en de zeden der Persiaanen. Gerechtshandel in Persie. De burgerlyke Regeering in Persie. Godsdienst der Persiaanen. Onderscheid daaromtrent tusschen de Persiaanen en Turken. Gewoonte der Persische Koningen omtrent de Armenische jonge Dogters op Kersdag. De Keizer van Ethyopie noemt zich Jesus. Bygeloovigheid der Ethyopiers ten opzichte van de zieken. 't Land van de Koninginne van Seba. Beschryving van zeker Klooster, en deszelfs wonderdaadige zeldzaamheid. Bygeloovigheid der Mahometaanen. Grafstede van de Moeder aller Menschen. Klooster op den Berg Sinai. Beschryving van hetzelve. Wyze waarop de Volken van Paraguai, zo in 't geestelyke als waereldlyke, geregeerd worden. By de Chiquiten vindt men geene spooren van eenen Godsdienst. Wyze waarop de Negerhandel op Cavenne gedreeven wordt. Wyze waarop men de Marron-Negers behandelt. Geestige trek van een wild Opperhoofd. Chikagon, het hoofd der Illinoisen, komt te Parys, en krygt een geschenk van Mevrouwe de Hertoginne van Orleans. Zonderlinge wyze, waarop hy Parys beschryft Het Christendom draagt den naam van Gebed by de Wilden. Gesteldheid van het weder in de Baei van Hudson. Bericht wegens een nieuw opgekomen Eiland, digt by Santorin, vyftig mylen van het Eiland Kandia. enz. enz. enz.