Neem er eentje van mij

[p. 132]

Hot

Eind juni 1963, toen wij nog net in New York waren, was het er bloedheet. Hot. Ik verstoutte me zelfs om op een gegeven moment te stellen dat de mussen van het dak vielen. Dat gaf enige consternatie, maar zette toch mijn toehoorders aan het denken. Het verrassende element voor hen, was, denk ik, dat New Yorkers zelden aan het dak denken. Dat zit te hoog. En als de mussen ooit zouden vallen, zouden ze de indruk geven van meteoren. Ik bedenk trouwens nu opeens dat ik in hartje stad, Manhattan, helemaal geen mussen gezien heb.

Hoe warm het was zagen we van uur tot uur op vele muren waar in lichtletters niet alleen tijd en een reclamemerk, maar ook de temperatuur verscheen; en verder hoorden we het ook voortdurend over alle zes of zeven tv-stations die in een grote stad als deze constant in de lucht zijn. Elk station heeft zijn eigen weermannen en -vrouwen, die elk op eigen manier het weer brengen. Vooral die weerbulletins, die gesponsord worden door asperine- of maagtabletfabrikanten, komen van het scherm als onze krantenadvertenties van: weg die pijn en nooit meer oprispen. Ongezond vrolijk dus. Ook de kranten gaven de statistieken van uur tot uur. 's Middags liepen we in 94, 95, 96 soms 97, 98 graden. Van de weeromstuit (het juiste woord) ga je dat gepassioneerd lopen omrekenen in Celsius: 32 aftrekken en met vijfnegende vermenigvuldigen. Inderdaad, je cijfert je een breuk. Hoe vind je verkoeling? En ziedaar! Daar belden op een zondagmorgen een paar kennissen op dat ze kennissen hadden, die een eigen zwembad hadden, maar zelf gingen paardrijden omdat ze een dochtertje hadden dat daar nu eenmaal gek op was, zodat de (eerstgenoemde) kennissen nu in dit zwembad mochten en of wij mee wilden?

[p. 133]

We moesten voor dat geneugt per trein naar de voorstad. Het was makkelijk te vinden, want we waren er uit nieuwsgierigheid op het spitsuur al eens heengereisd. Samen met moeie, boven een krant doezelende mannen, die hun dagelijkse treinreis van een ruim half uur maakten. Het fenomeen dat wij daar toen bezichtigden is onvergetelijk: rijen auto's voor het station, waarin vrouwen hun echtgenoten komen afhalen; een schouwspel dat twee uur duurde en waarbij wij terugkeken naar vrouwen die op hun beurt naar het station keken, wachtend op de kostwinner.

Het zwembad lag achter een uitgebreide bungalow midden in een ruim grasveld met bomen en ligstoelen. Het mat tien bij vijf meter (gewone Hollandse meters!) en er stond een door een plaatselijke wet voorgeschreven hek omheen. Het water was helder en koel en de bomen ruisten en er dreef een binnenband en daarop dreef ik. Nu heeft natuurlijk niet iedere Amerikaan een zwembad, oh nee, en dat zouden ze bewijzen ook. Na een kwartier kwamen de buren, want die waren ook door de eigenaar uitgenodigd, en zij maakten een vrolijke duik, samen met kennissen die zij maar meegebracht hadden.

En toen kwam de broer van de bezitter uit de stad aangereden; hij wilde zijn broer eens verrassen, samen met zes kinderen, die allemaal het zwempak al aan bleken te hebben. Later kwamen er trouwens nog drie dikke mannen om de hoek van het huis gestapt, met twee even omvangrijke vrouwen. Niemand kende hen, zo werd fluisterend vastgesteld, maar ze stelden zich keurig voor, ontkleedden zich handig en vulden meteen een groot deel van het bad.

Voor het vier uur was waren er, dacht ik, 38 mensen, waarvan de meesten toch eigenlijk wel weg wilden uit deze gekke situatie, maar het met deze hitte toch zonde vonden van dat 1/38 stukje bad, waarin men zich bovendien voorzichtig moest bewegen. Er heerste algemene verbazing toen ik verklaarde, na daartoe te zijn aangezocht, dat Nederland

[p. 134]

ook zijn zwembaden kent. Waarom weet ik niet, waarschijnlijk vonden ze het zonde van de grond - we hebben toch al zo weinig.

Het woord Holland (dat is Nederland) bracht een der dikke mannen in beweging. Hij verliet de tuin en haalde uit zijn auto een kratje met flesjes Heineken, die hier in Amerika redelijk goed verkocht worden en voor het betere bier doorgaan. ‘Dit is het beste wat Holland ooit gemaakt heeft,’ verklaarde hij. ‘En de wooden shoes dan?’ riep ik, want ik hou van een gesprek dat de bekende wegen volgt.

Hij luisterde niet en vervolgde, ons wat bier reikend: ‘Het Hollandse volk is intelligent omdat ze daar wonen. Het Amerikaanse volk is intelligenter omdat ze hier wonen.’

Holland had prachtige dingen - hij dacht hierbij aan Heineken en als het moest aan de molens - maar wij moesten goed beseffen dat wij ten onder zouden gaan, en hij sloeg mij daarbij zo hard op de blote schouders dat ik dacht dat hij al met mij wilde beginnen, als Amerika ten onder zou gaan. Hij hoopte dat wij straks die gedachte onder het Nederlandse volk zouden verbreiden - dat doe ik hierbij. Maar één ding kon Amerika van Europa leren: hoffelijkheid. Hierop kuste hij mijn vrouw de rechterhand, vervolgens met nog meer zwier de linkerhand. Toen beving hem een enorme geestdrift want hij drukte ook zijn lippen op mijn rechterhand en greep naar mijn linkerhand die ik vergeefs in mijn broekzak stak omdat ik alleen een zwempak droeg en toen nog net op tijd achter mijn rug kon houden. ‘Europese hoffelijkheid...’ zei hij nog eens.

‘Wat moet ik nou?’ fluisterde mijn vrouw.

‘Een reverence,’ opperde ik aarzelend.

‘Ben je gek? In badpak zeker,’ zei ze, knikte resoluut tegen de man en zei krachtig: ‘Thank you. Long live the statue of liberty.’ Het was te zien dat hij daar enige tijd over moest nadenken, hij boog en begaf zich statig te water. Het was ten slotte een zeer warme dag.