Leeuwen hongeren in Napels

[p. 242]

XXII

ZOO werden dan den volgenden morgen nieuwe paarden voor de kooiwagens gespannen (zij mochten meteen de reis meemaken, al zouden ze de kusten der nieuwe wereld wel niet meer aanschouwen); na een half uur was het terrein achter den Albergo dei poveri geheel verlaten; leeg lag het daar als was het nooit door honderd hongerende dieren en menschen bevolkt geweest. Achter de kameelen en de Senegaleezen aan, reden de leeuwen door de straten naar de haven, en het Napolitaansche volk deed hen uitgeleide tot aan het ijzeren schuifhek, waar een fascistisch soldaat den toegang versperde.

Invloedrijker Napelsche ingezetenen hadden zich door protectie dien morgen toegang tot de kaden weten te verschaffen; de Grieksche kapitein stelde vast, dat de Herakles nog nooit zooveel belangstelling genoten had.

In een taxi kwam ook Rambaldo met zijn beide dames aangereden; ze zagen nog juist de kameelen door de lucht zweven, met de lange pooten wadend in het niets en den anders steeds zoo hautain geheven hals wanstaltig omlaaggestrekt, naar den veiligen beganen grond, daar in de diepte.

Onderweg in de taxi had Rambaldo een buiten-

[p. 243]

gemeen ernstig gesprek met mama Guerra gevoerd. Het was vanzelf zoo gekomen: zij had hem een compliment over zijn snel groeienden naam gemaakt en over het vele goede, dat men over hem hoorde; hij had daarop gezegd, dat hij een ander kantoor, meer in de stad, bijvoorbeeld in de breede via Depretis wilde zoeken - een stand, die met zijn inderdaad toenemend succes (wat baatte het al, dit te ontkennen?) meer overeenkwam. Hij voelde zich bij dit onderhoud vreemd gedragen; hij voelde zich veilig en warm onder de eerste onuitgesproken moederlijke protectie van de vrouw van den grooten rechter Guerra. Grazia had peinzend en met geforceerd ernstigen blik toegehoord, daar zij intuïtief begreep, dat zij op dit oogenblik zoo en niet anders kijken moest; zij had daarbij Gi-gi (die toch ook bij het afscheid moest zijn!) zachtjes in den hals gekriebeld en hem weer op haar schoot getrokken wanneer de rakker door het open portiervenster ontsnappen wilde. Maar toen ze bij de haven kwamen en die kameelen daar door de lucht zagen vliegen, kon zij een gilletje van opwinding niet meer terughouden, en ineens vond Rambaldo toen ook, dat er thans lang genoeg ernstig gesproken was.

Hij zeide den taxi-chauffeur te stoppen, wilde zijn dames met alle geweld aan boord brengen om hen aan Saul en Jeffries en aan den Griekschen kapitein voor te stellen; mama Guerra echter zei, dat ze nog nooit op een schip geweest was en er ook liever niet onnoodig een betrad; zij wou eigenlijk het liefst maar in de taxi wachten omdat ze zoo ook alles goed kon zien, maar hij mocht Grazia wel bij de leeuwen brengen, mits hij ervoor zorgde, dat zij er niet te dicht bij kwam. Aan boord zag zij Grazia liever niet, daar dit voor een jong

[p. 244]

meisje misschien niet oirbaar was: zoo alleen onder mannen...

Zoo mocht Rambaldo dan, overgelukkig, zijn Grazia behulpzaam zijn bij het balanceeren over de glibberige keien, die niet voor hooge hakjes geschapen waren. Hij zorgde er met pijnlijke nauwgezetheid voor, dat mama Guerra, die met Gi-gi op schoot naar hen bleef uitzien, haar dochter iedere seconde in het oog kon houden, opdat er voor praatjes geen reden ontstond.

Vanuit de verte wenkte hij Saul en Jeffries toe; zij zagen hem en groetten terug. Het was Rambaldo werkelijk vreemd te moede, vandaag. Greep het afscheid van zijn nieuwe vrienden hem zoo diep aan? Of werd hij zich in dit laatste uur misschien opeens nog duidelijker dan tevoren bewust, dat hij aan de groote circustragedie, waarvan zoometeen de laatste sporen van Napels' bodem zouden zijn weggewischt, zijn gansche opkomst en zijn onmetelijk geluk te danken had?

Hij stond met Grazia voor de leeuwenkooien; de dieren brulden, verontrust door zooveel geloop en door al het ongewone om hen heen, nadat men op het veld achter den Albergo dei poveri zoo lang niet naar hen omgekeken had.

‘Dat daar is Mustapha!’ zei Rambaldo zonder aarzelen! ‘Die is de aanvoerder van de zestig. Hij is nog altijd niet heelemaal beter van de long-aandoening, die hij hier in die eene koude week heeft opgeloopen. Maar de zeelucht zal hem goed doen. En anders de warmte daarginds in Tennessee. Als het voorjaar komt, gaat Jeffries er noordelijker mee, naar Buffalo en Chicago en New York.’

Aldus sprak Rambaldo en kon niet nalaten, een blik over de menigte nieuwsgierigen te laten gaan. In de

[p. 245]

oogen van gansch Napels was dit gelukkige afreizen tenslotte zijn werk - besefte Grazia dat wel? Van terzijde keek hij naar haar argelooze, gave kindergezicht. Zij wijdde juist haar volle, ernstige aandacht aan Mustapha, omdat hij haar immers op het dier opmerkzaam had gemaakt.

Toen opeens... hij wist zelf niet of hij het dolzinnig waagstuk ondernam om Grazia van zijn vertrouwdheid met leeuwen te overtuigen... of dat hij in een dieper gevoel voor het prachtige, koninklijke dier en voor het stuk Afrikaansche wildernis, dat het vertegenwoordigde, de onweerstaanbare behoefte aan zulk een intiemer afscheid gevoelde... of dat het misschien slechts was omdat hij vooraan tusschen het publiek een paar vroegere vrienden had waargenomen, die zich in gezelschap van Mariuccia bevonden en hem spottend gadesloegen: hem, die van een armen, vrijen paglietta een deftige bourgeois ging worden... Rambaldo stak zijn hand onverwachts zonder beven door de tralies en begon den leeuw te streden, zooals hij het Saul zoo vaak had zien doen terwijl hij er met jaloersche oogen naar keek.

Mustapha lag met afgewenden kop en keek bij de aanraking niet dadelijk om - alsof het echter toen pas tot zijn bewustzijn doordrong, dat dit niet de forschkoozende hand van zijn meester was, wendde hij ineens heftig den grooten, zwaren kop om en sprong met een vreeselijken grauw overeind. Rambaldo kon nog juist bijtijds zijn hand terugtrekken; de leeuw deed er een woedenden uitval naar - alsof hij in deze hand eindelijk de slappe hand van de gansche beschaafde Europeesche menschheid tusschen zijn tanden kon krijgen.

Rambaldo was zeer bleek geworden. Hij glimlachte

[p. 246]

wat wezenloos naar de omstanders, die op het onverwachte woedende gebrul zijn kant uitkeken.

Een vreemde, alles overheerschende geluksaandoening, waarvoor het de moeite waard zou zijn geweest, zich een hand af te laten scheuren, doorstroomde zijn gansche wezen.

Op hetzelfde oogenblik, dat hij zijn hand aan den leeuw onttrok, had Grazia ze gegrepen en beschermend tegen haar kleine borst gedrukt, met een klein, krachteloos stemmetje uitroepend: ‘Ma lasci... laat dat toch!’

Die kreet zou hem zijn leven lang bij blijven - dat wist hij zeker.

Van nu aan zag hij alles nog slechts in een nevel. Hij zag hoe Mustapha zich verschrikt en met moeite schrap zette, daar zijn gansche kooi met hem door de lucht begon te zweven.

Hij hoorde het signaal van de boot; het dreunde verdoovend door zijn hoofd.

Hij drukte handen van mannen, die met de leeuwen mee wegvoeren naar de groote, nieuwe wereld over de zee, die Rambaldo wel nooit zien zou. Jeffries, Olavson, Saul... hij kreeg den eersten en laatsten handdruk van Saul en voelde zijn ring in het vleesch knellen, maar de pijn wekte hem niet uit zijn diepe verdooving.

De trossen werden losgegooid; de schroef wierp groenig schuimende wervelkolken op. Boven het gebrul der leeuwen en de angstige klacht van het slachtvee uit joelde het enthousiasme der Napolitanen; tot achter het ijzeren hek van de loods schreeuwden ze, bij duizenden. Ze hadden de leeuwen weken aaneen laten hongeren, na ze drie dagen lang met gaven verwend te hebben; ze hadden ze 's nachts in hun bed

[p. 247]

verwenscht en er naar gehunkerd om eindelijk van die plaag verlost te zijn - nu bij het afscheid echter sloten ze de dieren weer in het hart, en in hun kelen steeg iets als een onverwachte ontroering omhoog, een mededoogen met het onzekere lot, dat de zestig daar aan den overkant van den oceaan weer tegemoet gingen.

‘Evviva i leoni!!! Evviva Saul!!! Evviva Jeffries!!!’ brulden ze, toen het schip reeds tusschen de pieren doorvoer. Ze zwaaiden tenslotte nog slechts met hoeden en zakdoeken: hun kelen waren al heesch.

Toen dan echter de taxi met Rambaldo en zijn beide dames door het hek naar buiten reed, schreeuwde de menigte, die hem herkende, eensklaps met hernieuwde geestdrift:

‘Evviva Rambaldo Fittipaldi!!! Evviva il nostro paglietta!!!’

Toen stroomden groote tranen over Rambaldo's wangen; door een dichten nevel staarde hij in de mooie, groote kinderoogen van Grazia. Zij keken elkaar aan, en in hun blik vonden zij de ontsluierde waarheid en de eeuwigheid.

Gi-gi dankte uit hun naam: met de kleine, zwarte oude mannetjes-handen over het portier hangend, ontblootte hij boosaardig grijnzend zijn tanden.

En mama Guerra, die zich van dit onbehoorlijke gedrag van Gi-gi niets bewust was, keek verlegen glimlachend uit het taxi-venster en knikte als een waardige moeder-regentes het juichende volk toe.