De briefwisseling tussen P.N. van Eyck en Aart van der Leeuw

E 14

papier zonder gedrukt briefhoofd

14 Juni '28

Beste van der Leeuw

Schepp³¹⁹ schrijft mij vanuit Bergen, Noorwegen, dat je de ƒ1000 prijs van de Maatschappij voor Ned. Lett. gekregen hebt, naar aanleiding van Het Aardsche Paradijs.³²⁰ Ik had het in de krant, die ik slecht lees, niet gezien, maar

319 Christiaan Louis Schepp, 1876-1948, schreef gedichten onder het pseudoniem Jan Prins en kan tot de wijde kring van De Beweging gerekend worden.

320 Het advies luidde: ‘De Commissie voor Schoone Letteren besloot met algemeene stemmen voor toekenning van den jaarlijkschen prijs van ƒ1000,- [de zgn. Van der Hoogtprijs] ditmaal voor te dragen den dichtbundel “Het Aardsche Paradijs” door Aart van der Leeuw verschenen in 1927.
Zij overwoóg daarbij het navolgende.
Hoewel Aart van der Leeuw niet meer behoort tot de jonge letterkundigen, wordt hij toch, naar het oordeel der Commissie, in verhouding tot de belangrijkheid van zijn werk nog altijd te weinig genoemd en gekend. De Commissie blijft dus door deze voordracht de eenmaal door haar aangenomene gedragslijn volgen, om door het toekennen van dezen jaarlijkschen prijs bij voorkeur in het openbaar de aandacht te vestigen op schrijvers, wier beteekenis naar hare meening nog niet voldoende algemeen wordt ingezien.
In het gezamenlijk werk van den dichter Aart van der Leeuw nu neemt de bundel “Het Aardsche Paradijs” een waardige plaats in. Hij bevat een aantal gedichten, die in hun klaren ernst, hun edelen eenvoud en hunne schoone gebondenheid enkele der voornaamste deugden bezitten, die het Nederlandsche vers van oudsher eigen waren, en welker veronachtzaming in het algemeen niet heeft geleid tot verhooging van het peil der dichterlijke scheppingen. Op grond hiervan is het der Commissie dan ook een bijzondere voldoening, dezen bundel eenstemmig voor bekroning te kunnen voordragen’. (Zie Jaarboek Mij., 1927-1928).

[p. 133]

haast mij nu om je met dat ongetwijfeld zeer welkome eiernestje - zooals de Engelschen zeggen zouden - van harte geluk te wenschen. Ik hoop dat je er weer een mooie reis van zult gaan maken, nu of later. Kom je niet eens naar Engeland: een prachtig land, - of Ierland? Het deed mij erg veel pleizier dat die ƒ1000 ditmaal eens naar jou is komen toerollen, of liever fladderen, en Schepp die in de commissie zat, schreef mij dat het hem persoonlijk zooveel genoegen deed ten behoeve van een der oude Beweging-makkers aan deze belooning te hebben kunnen meewerken. Jammer, dat zij Het Aardsche Paradijs en Ik en mijn Speelman, poezie en proza, niet [in] één besluit hebben samengevat, maar het was het jaar van de poezie, meen ik. En hoe gaat het? Wacht niet zoo lang met schrijven, zei je in je laatste brief, en ik had het stevige (ach! stevige!)³²¹ voornemen, om spoedig te schrijven. Zelfs nu is het nog betrekkelijk spoedig, maar er is dan ook een feitelijke aanleiding. Schrijf mij eens, waarmee je bezig bent: wat wij van je te verwachten hebben. Waarom denk je dat ik mijn studie over jouw werk zou opgeven? Alleen zal ik er niet toe komen vóór Roland Holst af is, en ook de Haan ligt nog half voltooid,³²² sinds een paar jaar. Eigenlijk heb ik een eigen tijdschrift noodig. Dat is de beste prikkel tot een geregelde productie, voor iemand die de neiging heeft, om het altijd nog weer dieper en verder te zoeken en dus, daar alles samenhangt, eigenlijk altijd de gedachte heeft van voor schrijven nooit klaar te zijn. De laatste weken heb ik mij weer uitsluitend aan Hölderlin³²³ overgegeven, waarbij zijn Philosophische Fragmenten voor mij gelicht hebben, en veel in zijn brieven, alles in een dieper verstaan en genieten van mensch en poezie resulteerend. Hij is een wonderbaarlijk dichter geweest, en hoe hebben de menschen zich wat hem betreft, vergist! Je kent zijn latere hymnen, de rijmlooze, bedoel ik? De groote 6-deelige editie van Hellingrath-Pigenot³²⁴ is een onuitputtelijke schat van teksten en gegevens

321 ‘(ach! stevige!)’ is interlineair toegevoegd.

322 Zie noot 183.

323 J. Ch. Fr. Hölderlin, 1770-1843, Duits dichter. Exponent van de romantiek en het hellenisme van zijn tijd. Hij zocht eigen vormen voor de lyriek, die onder andere gekenmerkt worden door het ontbreken van rijm en navolging van het ritme der Griekse poëzie.

324 J. Ch. Fr. Hölderlin, Sämtliche Werke. Historisch-kritische Ausgabe unter Mitarbeit von F. Seebass und L. von Pigenot besorgt durch N. von Hellingrath, München u.s.w., 1913-1923.

[p. 134]

en ook Pigenots boekje over Hölderlin³²⁵ is bijzonder instructief en, zooals het heet, ‘anregend’. Ja, en zoo zou ik van Hölderlin van zelf op Pindaros en de tragici komen. Verder verscheen een commentaar van 600 fijn bedrukte groote bladzijden (Engelsch) over Platoons Timaios,³²⁶ en - wonderlijk genoeg, zul je denken - dat boek ligt mij van de tafel even verleidelijk toe te lonken, als de altijd gedroomde en nooit bezeten schoone, van haar uit een brandende verbeelding omhoog getooverde liefdesponde, dezulken onzer moderne dichters, voor wie de poezie slechts een succédané voor in de werkelijkheid nooit gesmaakte geneuchten is. De laatste definitie is van Jacques, die nu misschien de kale einder van De Lemmer met andere droomen drapeeren zal! Maar alle scherts op een stokje. Schrijf mij eens gauw. Misschien is een spoedige brief de val, waarin je een van de papieren ratten vangt, die hier in Golders Green even zeldzaam zijn als de echte talrijk. Hart. gr. van beiden aan beiden

je

vanEyck

325 L. von Pigenot, Hölderlin. Das Wesen und die Schau. Ein Versuch, München, 1923.

326 A.E. Taylor, A commentary on Plato's Timaeus, Oxford, 1928. pp. XV + 700.