De briefwisseling tussen P.N. van Eyck en Albert Verwey. Deel 1: juli1904-april 1914

380. Albert Verwey aan P.N. van Eyck, 17 mei 1918

Noordwijk/zee 17 Mei 18

Beste Van Eyck,

Dank voor je gelukwenschen en voor die van Nelly. Je gedichtje, dat aardige versje, gaat vandaag drukkerij-waarts.

Wat je artikel betreft - mijn bezwaar gaat niet tegen het slot, hoewel ook daar natuurlijk het m.i. verkeerde van de opzet duidelijk wordt. De innigste fout zie ik hierin dat het stuk niet uit liefde voor éénige bestaande, maar uit een denkbeeld van een mogelijke poëzie is voortgekomen. Terwille van dat denkbeeld heb je die definitie uit Kloos' nadagen vooropgesteld, die toentertijd voor niemand beteekenis had, - heb je het idealistische in de toenmalige individualistische poëzie voorbijgezien, - heb je licht en

[p. 229]

donker zoo verdeeld dat belangrijke waarden wegvielen en betrekkelijke waarden gezag kregen. Ten slotte moest je in mijn werk een scheiding maken tusschen dat wat niet en dat wat wel met je denkbeeld overeenstemde.

Ik vind het je beste stuk niet. Integendeel. Ik vind het een misgreep.Een overgrijpen, uit het beleven van een werkelijkheid, waarin je je denkbeeld herkennen zou, maar de verneveling van dat denkbeeld, als volstrekt gedacht.

Dat is lijnrecht tegen de geest van De Beweging, waarin altijd alleen naar verwerkelijking en werkelijk beleven gevraagd is en tekeer gegaan tegen iedere kunst die de werkelijkheid - innerlijke of uiterlijke - losliet terwille van een schema.

Ik vind het jammer van het talent dat aan het stuk kenbaar is, en van de groote inspanning en arbeid die eraan besteed moeten zijn. Niets daarvan misken ik. Maar het is mijn vaste overtuiging dat ze dit keer verkeerd besteed waren.

Zie in hoeverre je mijn gedachten deelen kunt en kijk in jezelf hoe het zoo geloopen is.