De briefwisseling tussen P.N. van Eyck en Albert Verwey. Deel 1: juli1904-april 1914

356. Albert Verwey aan P.N. van Eyck, 20 februari 1918

Noordwijk/Zee 20 feb ⁱ 18

Beste Van Eyck,

Dank voor de brief van Brusse. Dat is een bereidverklaring, zonder twijfel. Ik spreek dezer dagen Berlage en vraag hem dan eens naar zijn voorwaarden. Wil je me ondertusschen ook de jouwe sturen? voorwaarden: nl. die van Berlage en van jou met

[p. 199]

Brusse overeengekomen. Ik sta nu tusschen Brusse en van Looy, van wie elk iets voor en iets tegen heeft.⁴⁹⁴

De driebergsche storm heeft voorloopig uitgeraasd. Ik zie nog niet hoe de verstrooide schuitjes ieder voor zich in veilige haven komen. Met je hoop dat ze niet uit vrees een vernieuwing van de vroegere verhouding zouden opgeven, stemde ik van harte in. Het bericht - me ook door Nine gestuurd - dat tusschen haar en Hilde een eerste toenadering had plaats gehad, deed me dan ook groot genoegen. Aan Mientje had ik juist geschreven en mijn best gedaan haar tot het vroegere Mientje terug tebrengen. Erna schreef ik ook aan Nine. Het gevolg was aan beide kanten voorloopig averechts. Nine voelt zich beleedigd door Mientje en Mientje door Nine. Nine bolwerkt zich achter haar zedelijke verontwaardiging, Mientje hijscht zich op de stelten van onafhankelijke vrouw, die zich door Nine in haar vrijheid belemmerd voelde. Laten we afwachten, dat bolwerk en stelten vanzelf in elkaar vallen.

En de Duitschers zitten in het wespennest. Oostenrijk heeft zich al gestoken en trekt één hand terug. Trotzki teekent de ‘gedikteerde’ vrede. Tegelijk maakt hij bekend dat van duitsche kant ook ‘schadevergoeding’ is geëischt. Twee steken voor een! Klaarblijkelijk vindt hij dat Duitschland nu voldoende met de revolutie in eigen land te doen zal krijgen. Inmiddels krijgt hij dan de Oekraine klein en kaapt het koren weg. Eén vraag interesseert me nu: is dit de sociale revolutie en zal ze zich doorzetten? Of is het alleen een anarchistische ontbinding? Ik hoop 't niet, dit laatste, en ik kan 't niet gelooven. Het, zelfs bloedig, doorzetten van de noodzakelijke omwenteling zou tenslotte een zegen zijn; maar wat te zeggen van een toestand die, erger dan oorlog, een chaos achter liet!

Het ga je wel. Mijn schrift getuigt hoe verkleumd mijn vingers zijn.

Je A.V.

494 Bij S.L. van Looy te Amsterdam had Verwey van 1893 tot 1897 zes delen Nederlandsche dichters gepubliceerd. In 1891 was bij dezelfde uitgever Verweys vertaling van Sidneys An apologie for poetry onder de titel Dichters verdediging gepubliceerd.