De briefwisseling tussen P.N. van Eyck en Albert Verwey. Deel 1: juli1904-april 1914

191.
Brief.

7 Maart '14

(Bovenaan de brief nog geschreven:
Krijg ik s.v.p. proef c.d. correcties?)

Zeergeachte Heer,

Allereerst mijn excuses voor de groote lompheid waarmee ik de vorige maal om mijn eigen kleinigheid vergat, naar Uw gezondheid te vragen en U toe te wenschen, dat U weer spoedig ‘op de been’ mocht zijn.

Tweedens mijn hart, dank voor Uw moeite, die zich nu reeds in 2 brieven, een briefkaart, een proef-zending, en een tijd van bedroefdheid betoond heeft.

[p. 284]

Derdens mijn verontschuldigingen, dat ik tegenover U eenen man heb beschuldigd, die meer zondigde uit domheid dan uit opzet.

Vierdens, - de mededeeling, dat het lijstje hierbij gaat. Met Uw stijl-verbetering en voorstel ga ik grootendeels accoord, al is 't zeer spijtig. Toch hebt U buiten de waard gerekend: die revisie had nog door een tweede gevolgd moeten worden, - welke nog meer van dergelijke fouten aan het licht zou gebracht hebben, zooals de lijst U zal doen blijken. Met de stijl-verbeteringen in eerste en laatste instantie er bij, zouden het ± 70 errata geweest zijn.

Maar nu wil ik nog een paar dingen releveeren, - om U te doen zien, dat U niet te goed van uw drukker moet denken, aan welk motief dat dan toeteschrijven zij.

1e	zijn mij de proeven véél te laat gezonden. Ik heb snel verbeterd en tòch...
2e	vergiste ik mij met den datum. De revisie staat gedagteekend, op 24 Febr. maar ik heb hem 's morgens 25 Febr. ontvangen, dadelijk gecorrigeerd, vóór ½ twaalf op de bus gedaan, - zoodat de drukker hem's middags nog had. Nu vraag ik, is het niet de allergrootste dwaasheid iemand een proef te zenden en dus groote moeite te bezorgen, wanneer men van plan is, in elk geval den volgende(n) middag te drukken? Het toeval is, dat ik zóó spoedig, dadelijk gecorrigeerd heb, - hij is dus gaan drukken voordat de proef met mogelijkh. terug kon zijn.
3e	de sleutel heb ik nu. De middellijke schuld ligt bij U. Ja ja, U zult schrikken. De man heeft Uw verbeterde proef gekregen, zich in zijn dubbele principieele domheid van ‘geletterd’ man en van drukker (wat een tautologie schijnt) niet kunnen voorstellen, dat nog andere fouten konden voorkomen, naar Uw proef verbeterd, en toen maar afgedrukt. Zoo zal 't geweest zijn. Anders, zonder Uw proef, zou hij toch het hart in zijn ziel niet gehad hebben, om aftedrukken zonder correctie! Zooals altijd, - ik ben pessimist, - heeft een onvoorzichtig man die tot onvoorzichtigheid geen recht heeft, - zich van een plicht ontslagen geacht om de voorzichtigheid van een voorzichtig man, - U. Het goed van een sleept het kwaad van een ander na, en na deze levenswijsheid sluit ik deze excursie. Ik dank U overigens voor de correcties, want heel zeker dat de drukker zonder die niet zou hebben durven drukken ben ik toch eigenlijk niet, zoodat ik het aan U te danken heb dat er nog zooveel uit zijn.
4e	Met die é's schijnt het toch niet in den haak te zijn. Die zetmachine heeft wel de normale Fransche leestekens op de letter. Zie het stuk Fransch op pag.283. Daar komen ze alle voor, en goed. Hoe komt het dan in's hemelsnaam, dat verderop zoo veel andere in 2 of 3 soorten zijn? Als hij nu uit losse letters zette, kon ik mij begrijpen, dat hij te kort had, maar met de machine? En 2 soorten! Want op reg.14 v.b. pag. 285 rayé heeft wéér een ander soort (in de zelfde regel ook een goede).
5e	de omgekeerde u voor n, in de laatste helft vooral. Alweer: had hij losse letters gehad, - ik begrijp dat hij in de haast veel u's gegrepen had. Maar nu heeft hij dus telkens als hij een n zag op de knop v.d. u moeten drukken, en zijn resultaat daarna moeten omdraaien. Ziedaar iets, wat ik niet begrijp.

[p. 285]

Maar genoeg. Gisteren kreeg ik 12 overdrukken. Om Uw woord te gebruiken: 't paskwillige is, dat ik nu overdrukjes krijg maar ze niet gebruiken kan, want het is onmogelijk al die verbeteringen zelf aan te brengen.

Nooit redacteur? Misschien neem ik toe aan oogenblikkelijke zelfbeheersching. En dan, ik ben, om met Flaubert te spreken, Nom de Dieu de nom d'un pape de vint-cinq mille papes du tonnerre de Dieu sacré nom*, ik ben uitgever! Van publiekrecht overigens houd ik zeer, alleen het examen. Dat zelfde examen dwingt mij, tot Uw voordeel, deze brief te eindigen.

Met hart. gr. ook aan Mevrouw

geheel Uw
PNvE

* citaat uit een brief van Flaubert⁵⁵¹ naar aanleiding zijner vosserij voor 't doctoraal in de
rechten!!
Gelieve dit op mij ook toe te passen in dézen zin.

551 Dit citaat heb ik niet kunnen thuisbrengen.