De briefwisseling tussen P.N. van Eyck en Albert Verwey. Deel 1: juli1904-april 1914

125.
Briefkaart. Poststempel: 's-Gravenhage 12-2-1913.

Weledgeb. Heer Albert Verwey
Noordwijk aan Zee

Zeergeachte Heer,

Hartelijk dank voor Uw brief. Wat de rhetoriek betreft, de heele geschiedenis voldoet mij zóó weinig, dat ik al een tijdje - sinds Jacq.'s artikelen pieker over een stukje Aanteekeningen over rhetoriek.³⁷⁶ Wanneer ik mijn werk doorzie, komt mijn gemoed in opstand. Daarom in de eerste en voornaamste plaats het doel hebbend, de kwestie nader onder de oogen te zien, zal ik waarschijnlijk een zeer besliste afwijzing van het woord voor mijne poezie duidelijk maken, een afwijzing, die niet uitdrukkelijk behoeft te worden uitgesproken, maar als vanzelfsprekende consequentie, gevoeld kan worden. Ik zal er maar geen been in zien om, op zoek naar een waarheid, uittegaan van een beoordeeling van eigen werk, te meer daar dit op eeniger mate verrassende wijze geschieden kan.

Uw kleine beschouwing luchtte mij werkelijk op. Zooals ik U reeds de vorige maal schreef: voor de naam van mijn werk is het odieus. Want over 't algemeen klampt men zich taai vast aan alles wat een beperkende omlijning beteekent, en de liefde voor liefst valsche legenden schijnt instinctief.

Ik vond het stukje over de vogel op pag.177 bijzonder mooi.³⁷⁷ Het trof mij, nu ik 't ook zelf las.

376 De Aanteekeningen over Rhetoriek verschenen in maart 1913 in De Beweging IX, (1913) 1; pp. 298-310; V.W., 3, pp. 429-442. Na de bespreking van De Stoppelaars bundel De Parelduiker in het aprilnummer van hetzelfde jaar - zie noot 374 - voegde hij een Naschrift bij Aanteekeningen over Rhetoriek toe: pp. 89 en 90; V.W., 3, pp. 442-444.

377 ‘het stukje over de vogel op p. 177’ was een fragment van een verhalend gedicht van Nine van der Schaaf: De dwerg , De Beweging IX (1913), 1; pp. 175-178. Vermoedelijk had Verwey dit tijdens een bezoek van Van Eyck voorgelezen.

[p. 201]

Mocht ik niet tot 't artikel komen, dan hoop ik U binnenkort nader te schrijven.

Inmidd.met hart.groeten ook aan Mevr.
Hoogachtend
Uw
P.N. van Eyck

[In zijn Aanteekeningen over rhetoriek maakte Van Eyck een onderscheid tussen het rhetorische en het poëtische. Het eerste bond hij strak aan de redenaar die, met de middelen die de rhetorica hem verschaft, zijn toehoorders voor het door hem voorgestane standpunt wil winnen. De dichter echter spreekt namens zichzelf en uit zich niet om lezers over te halen hem te volgen of zijn visie te aanvaarden, maar omdat hij zich uiten moet.]