De briefwisseling tussen P.N. van Eyck en Albert Verwey. Deel 1: juli1904-april 1914

92.
Brief.

[Brief 92 is waarschijnlijk na Verweys epistel van 24 augustus 1912 geschreven, maar stellig vóór 31 augustus. Op die datum reageerde Verwey op Van Eycks vraag, of hij Hölderlins vertaling ter vergelijking gebruikt had naast die welke K. (zie brief 93!) aan de redacteur van De Beweging stuurde.]

[In potlood:] 1912

Hooggeachte Heer,

Heden ontving ik de inlichtingen van Enschedé.²⁸⁵ Het werk zal ons aan hem, wanneer het 10 vel is, ƒ.290 kosten, zoo het gedrukt wordt op formaat 17½ x 21½. Dat is dus in de hoogte 2 c.M.kleiner dan 't U opgegevene. 17½ x 23½ bestaat niet bij van Gelder, Wel 18½ x 23½, dat is dan weer breeder, maar kost ons ƒ.55.- meer, omdat dan gedrukt moet worden op vellen van 8 pagina. Nu vind ik bijgaand formaat een mooi, en om een leelijk uitgeverswoord te gebruiken handbaar formaat. Het boek kan zoo gelezen worden en is geen pronkje. Wanneer 't ƒ.290 kost, waarbij nog komt voor administratie en onkosten van verzending en levering enz., dan kan het voor ƒ.6. Anders onmogelijk. Wij moeten toch al minstens 50 exx. verkoopen om aan de kosten te zijn.

Tot nu toe, kregen de schrijvers 3 present-exemplaren. Op 500 exx. v.een gewone ed. krijg ik er 12. Gaarne hoor ik, of U hiermede genoegen neemt, of hoe Uw wenschen zijn. Ik zou U niet aanraden boven aan de pagina de ondertitels te drukken. Dat maakt de drukpagina bijna altijd minder mooi. 1^o op de beginpagina van elk gedicht zwemt die titel heelemaal bovenaan in de leegte 2^o komt die titel altijd midden op de drukpagina, maar de verzen zelden of nooit, zoodat het altijd bij verzen den

285 Voor Enschedé zie nr. 89; noot 270.

[p. 163]

indruk maakt, of de titel te veel opzij staat. Alleen bij proza of lange regels staat dat goed.

Ik vroeg aan Enschedé naar papier, dat een soort dikker is dan wat ik U hierbij zend. Mag ik dit model (en dat der Gando-letter) s.v.p. terug? Is dit dikker dan dat der Lage Landen? Waarschijnlijk zal bij die ƒ.290,- nog wel meer komen, want ik wil het boek tenminste 2½ cm. dik hebben.²⁸⁶

Prospectus. Ik denk over een prospectus op formaat, met letter enz. als de bundel. Op de eerste pagina de titelpagina afgedrukt, op de 2e de prospectus, op de 4e een gedicht. Wanneer dit niet te duur is, tenminste. Anders 2 pagina's.²⁸⁷

Mag ik U nu zonder onbescheiden te zijn op een vlug antwoord aandringen? Ik wou de zaak nu snel in elkaar zetten, zoodat het boek voor of op 1 Nov. klaar is, wat alleen kan, wanneer de copy gauw gezonden wordt. Ten eerste valt het boek dan niet in de heel erg drukke drukkerstijd, en dan is het ook niet zoo dichtbij mijn examen.

Ik ontving de Oidipous vertaling. Ik zag haar in, en hield hier en daar op mooie plaatsen het Grieksch ernaast, (Heeft U er Hölderlin naast gehad?). Het bevredigde mij niet erg. Er zijn onmiskenbare (voor een gewezen gymnasiast onmiskenbare) teekenen van nog jeugdige Griekschheid bij den vertaler. Ik dacht hem in de zesde klas van 't Gymnasium of in de allereerste jaren der studie. Dat is vooral aan de vertaling van kleine woordjes, waar 't Grieksch van Homerus en de tragici bv.vooral van wemelt, te merken. De koren, met hun metrische vertaling voldoen mij heelemaal niet, of schoon 't zeker knap is. Nooit merkt men zóó, als hier, dat het metrum der Grieken op klank, niet op klemtoon berustte. In de jambische 6-voeter gaat het nog, de Grieksche, die niet een tweekwarts, maar een driekwarts maat is te vertalen met een Hollandsche die wel een tweekwarts is, maar bij de koren wordt het funest.²⁸⁸

Er op vertrouwend, dat U de grootere gedichten zoudt nemen, gaf ik twee kleine, Zomerregen, en ‘'t Is avond, langs mijn slapen glijdt...’ aan Greshoffs Almanak, die in Oct. of November verschijnt.²⁸⁹ Is dat een bezwaar? 't Zou jammer zijn. Blijft U er bij, dat er iets sterkers, warmers, misschien hier en daar, iets kleurigers in mijn latere

286 Voor de uitvoering van Het Eigen Rijk zie nr. 91; noot 279. De dikte was 1,6 cm.

287 Wat het prospectus betreft: zie nr. 94.

288 Door de vriendelijke bemiddeling van prof.dr.C.J.M.Sicking was mevrouw Dr.M.van Raalte bereid nader op de kwestie van metrum en ritme van het Oud-Grieks in te gaan. Beide geleerden daarvoor bijzondere dank. Dr.Van Raalte promoveerde in 1986 te Leiden op een studie over de gesproken verzen in het Grieks: Rhytm and Metre. Het Griekse versritme is gebaseerd op een duratief of kwantiteitsaccent. Het ritme van de Griekse koorliederen is onregelmatig, het laat zich zonder kunstgrepen niet in een metrisch schema dwingen. Als men echter vertaalt, kan men de kwantiteitsgroepen gemakkelijker in een dynamisch accent overbrengen dan het het geval is met de lyriek der koren.

289 Zie nr. 91; noot 284.

[p. 164]

verzen is gekomen? Ik dacht 't vooral van Iterumque, en Het Lied der Aarde.²⁹⁰

Wilt U zoo vriendelijk zijn Mevrouw en de familie veel groeten te doen en mijn hart. gr. ook zelf te aanvaarden.

Hoogachtend
Uw dw.
P.N. van Eyck

Columbusstr.223,
Haag

290 Zie Gedichten. Amsterdam 1917; pp. 9-15. Niet in V.W.