De briefwisseling tussen P.N. van Eyck en Albert Verwey. Deel 1: juli1904-april 1914

83.
Brief.

Donderdag 1912²⁴⁰

Hooggeachte Heer,

Hierbij zend ik U een artikeltje over Verhaerens Liefdeslyriek, ik hoop, dat het U zal kunnen bekoren. Naar U zult bemerken, ben ik ten slotte tot Uw idee van een algemeene boventitel teruggekeerd, en wanneer U er geen bezwaar tegen hebt, wil ik gaarne dezen titel aanhouden.²⁴¹

Ik heb 't op 't oogenblik anders buitengewoon druk, ik had niet gedacht, dat de studie zóó veel was tegenwoordig. 't Zal nog wel iets langer duren, dan ik eerst dacht, vóór ik examen doe en ik begin mij diep te schamen, dat ik pas op het midden van mijn 7e jaar zal klaar zijn. Ik heb deze heele week een onaangename attaque van influenza, en die gelegenheid heb ik aangegrepen, om in mijn helderste oogenblikken mijn artikel over te schrijven, - als homoeopathisch geneesmiddel heeft het evenwel helaas niet gewerkt.

Blijft U bij Uw plan, mijn gedicht ‘David in de Spelonk van Engedi’ te plaatsen in 't Augustusnummer? Ik zou in elk geval wel gaarne in Juli de proef ontvangen, met het oog op de definitieve lezing van mijn bundel, die dan wel tot zoover zal gevorderd zijn.²⁴² 't Wordt minstens 250 pag., - ik vrees, dat ik heftige beschuldigingen krijg van overproductie en ik vind het verschrikkelijk een beschouwing te hooren als die stammeening van Gerretson: ‘als je zooveel schrijft, moet er veel minder goeds onderloopen,’ wat ik nog altijd niet inzie en een onverdedigbaar en gevaarlijk vooroordeel vind. Heb ik U reeds geschreven, dat Gerretson het plan had naar aanleiding van mijn artikel over Poëzie een dialoog te schrijven.²⁴³ Die kan dan altijd gevolgd worden, door 2 artikeltjes over onuitgewerkte onderdeelen van mijn eerste stuk, waar Gerretson 't vooral tegen heeft: de houding van een dichter tegenover den daimoon (ik heb deze laatste voortdurend als kracht gedacht, maar G. ziet hem anthropomorphisch, en vraagt nu, moet de dichter de vrouwelijke = zich overgeven-

240 Omdat deze brief geschreven moet zijn voor 30 juni 1912, de datum die boven het epistel staat waarmee Verwey reageerde op Van Eycks schrijven, zal hierboven ‘27 Juni 1912’ gelezen moet worden, aangezien dit de ‘donderdag’ was die voorafging aan de dertigste.

241 Die ‘algemeene boventitel’ werd: Kunst en Geest in Literatuur. De eerste bijdrage hieronder was Verhaerens Liefdelyriek , De Beweging VIII (1912), 3; pp. 192-207. In deze brief schrijft hij ‘liefdeslyriek’.

242 Dit gebeurde inderdaad: het gedicht werd opgenomen in De Beweging VIII (1912), 3; pp. 160-165. De bundel Uitzichten verscheen in november 1912.

243 Bij mijn weten is van dat plan niets gekomen.

[p. 150]

de, of de mannelijke = zich verzettende houding tegenover hem innemen) en de sociale beteekenis van de kunstenaar.²⁴⁴ Hij vroeg mij nog, of U eventueel, naar mijn gedachte, plaats voor zulk een dialoog zoudt hebben.

Maar te lang heb ik U reeds opgehouden, en mijn pols begint krampig te worden. Met bel.gr. ook aan Mevrouw, en beste wenschen voor Uw gezondheid verblijf ik

Hoogachtend,
Uw
P.N. van Eyck

Columbusstr.223
Den Haag.

P.S. Ik heb uit les Heures du Soir meer dan naar gewoonte geciteerd, omdat 't boek allang uitverkocht is en de eerste twee jaar, meen ik, niet herdrukt wordt.²⁴⁵ Vindt U 't teveel citaten, dan kan ik er een of meer uit schrappen.

244 Niet alleen was er tussen beide dichters een verschil van opvatting over de gestalte van de ‘daimoon’, maar ook een principieel ander idee. Voor Gossaert was de ‘daimoon’ een heersende figuur, met absolute macht, terwijl Van Eyck hem veeleer in socratische zin waardeerde als een inspirerende kracht.

245 Les Heures du Soir werd in 1911 gepubliceerd.