De briefwisseling tussen P.N. van Eyck en H. Marsman

5-Jan. '31

Geachte Heer v. Eyck -

De inleiding, waarnaar U laat vragen, zal nog wel lang ongeschreven blijven: ik verdiep mij voortdurend minder in beschouwend werk, en was, en ben gelukkig veel bezig met het schrijven van verzen en proza. - Ik geef bij Stols eerst een bundel critieken uit, zonder eenige inleiding, en later een deel critisch proza (korte besprekingen, aforismen, varia, e.d.), waarin misschien wèl een inleiding komt, maar niet het bedoelde stuk. -

Ik hoor van Nijhoff, dat U in Januari Slauerhoff bespreekt, waarnaar ik zeer benieuwd ben. Bundelt U eigenlijk Uw critieken niet eens? of voltooit U eerst ‘Een halve eeuw’. Als dat zoo is, vrees ik vaag, dat wij er toch nog wel een kwart eeuw op zullen moeten wachten. -

m. vr. gr.
Uw
H. Marsman

Kunt U een ex. van den derden druk van Paradise Regained gebruiken? Alleen in de volgorde is iets veranderd, en in een nawoord licht ik toe waarom.⁷¹

71 In de eerste en de tweede druk van Paradise regained staan de verzen van de laatste afdeling, Tusschen twee paradijzen, in deze volgorde: Crucifix, Sneeuwstorm, ‘Les soldats de Dieu’, Salto mortale, Twee vrienden, ‘Paradise regained’. In de derde druk is ‘Les soldats de Dieu’ als laatste geplaatst.
Het Nawoord bij den derden druk luidt als volgt: ‘Sinds het verschijnen van den tweeden druk ben ik, mede naar aanleiding van sommige critieken, tot de conclusie gekomen, dat de naam van dit boek de essentie er van verkeerd aanduidt. Buitendien is het een bezwaar, dat die naam dezelfde is als die van het slotgedicht der twee vorige drukken. Daardoor werd de suggestie gewekt van een elliptische geslotenheid, die de bundel in wezen niet heeft. Dit laatste bezwaar kon ik bij den derden druk ondervangen door een ander gedicht den bundel te laten besluiten. Het eerste is alleen weg te nemen door een juisteren naam, als men wil die der zesde groep van het boek. Maar deze verandering zou bedriegelijk kunnen zijn door den indruk te wekken, dat men hier een geheel nieuw werk voor zich had. Na deze verklaring meen ik den ouden titel te kunnen handhaven.’