De Americaensche zee-roovers

[p. 267]

Aanteekeningen

Bij blz. 1. - Hable de Grace: Het Fransche Le Havre, aan de kust van Normandië. De eerste Franschen, die in 1629 op Tortuga, ‘L'île de la Tortue’, landden, waren Normandiërs, afkomstig uit Dieppe. Zij doopten het eiland toen ‘Nouvelle Normandie’.

Dienaers van de Compagnie: De tabakplanters op Tortuga lieten werkkrachten uit Frankrijk komen, die zich contractueel, meestal voor drie jaar, verbonden. Deze werkkrachten, ‘engagés’ geheeten, werden aangeworven door speciaal voor dat doel uitgezonden wervers, die hen half overreed door mooie voorspiegelingen over de rijkdommen van Amerika, half gedwongen aan boord brachten en hun overtocht voor hen bekostigden. Maar eenmaal in dienst van de planters bevonden zij zich in een positie, niet ongelijk aan die van slaven: zij waren gedurende die drie jaar volkomen het eigendom van hun meesters, die hen slecht behandelen konden zonder dat de ‘engagés’ eenig verhaal op hen hadden; zij konden ook tijdens hun dienstjaren aan anderen overgedaan worden, zooals Exquemelin zelf overkwam. Na afloop van hun diensttijd sloten deze ‘engagés’ zich vaak bij de boekaniers aan en kregen dan gelijke rechten.

Bij blz. 7. - Espaniola: Hispaniola, ‘Klein Spanje’, het tegenwoordige San Domingo.

Bij blz. 14. - Monsr. Ogeron: Bertrand d'Ogeron, van 1664-1665 gouverneur van Tortuga, door de Fransche West-Indische Compagnie daar aangesteld, nadat zij de Spanjaarden, die sinds 1654 weer in het bezit van het eiland waren gekomen, er van verdreven had.

Bij blz. 15. - Stukken van achten: Een stuk van achten had de waarde van ± 3 gulden Hollandsch (Volgens de Engelsche berekening 4 sh 6 d.)

Bij blz. 67. - Chase partije: Chasse partie, ‘verdeelde jacht’. Sommigen zien in dezen term ook een verbastering van ‘charte partie’, cherte-partij, scheepvrachtcontract tusschen bevrachter en vervoerder.

Bij blz. 84. - Een seecker Mansveldt: Een Hollander, geboortig uit Curaçao. De Engelschen noemden hem Mansfield. Hij was de admiraal der boekaniers. Hij stierf in 1665, volgens het eene bericht aan den gelen koorts, volgens het andere te Porto Bello, door de Spanjaarden

[p. 268]

ter dood gebracht, in wier handen hij was gevallen. Hij werd door Henry Morgan, zijn vice-admiraal, als aanvoerder opgevolgd (Zie ook blz. 130, 131 en 132).

Bij blz. 91. - François Lolonois: Jean David Nau, geboortig uit Poitou, gelegen in den landstreek ‘Les sables d'Olonne’, vandaar zijn bijnaam L'Olonois.

Bij blz. 130. - Johan Morgan. De juiste naam is niet John, maar Henry Morgan. Dit was de om zijn moed beroemde en om zijn wreedheid beruchte Engelsche boekanier, die in 1674 door de Engelsche regeering om zijn verdiensten tegen den vijand in den adelstand werd verheven. Hij stierf in 1688.

Hij voerde in 1684, tijdens zijn verblijf in Engeland, het reeds in de inleiding vermelde proces tegen den Engelschen uitgever van Exquemelin's ‘Americaensche zeeroovers’, speciaal om de bewering, dat hij de zoon van een ‘ackerman’ uit Wales zou zijn geweest en als jongen verkocht (naar d'Engelsche manier, d.i. voor zeven jaar) aan de planters op Barbados. Integendeel, de jonge Morgan had aanzienlijke familie-relaties en kwam met goede aanbevelingsbrieven bij zijn oom, den kolonel Edward Morgan, toentertijd gouverneur van Jamaïca. Er bevonden zich trouwens meer Morgan's in de West, die daar officieel, d.w.z. met toestemming van de Engelsche regeering, het piratenbedrijf uitoefenden ten nadeele van de met Engeland oorlogvoerende naties, afwisselend de Spanjaarden, de Hollanders of de Franschen: Thomas Morgan en Kolonel Bledry Morgan, die zich onderscheidden bij den aanval op de Hollandsche eilanden Saba en St-Eustatius en tegen de Spanjaarden bij den aanval op Panama.