Van heer Onne van Ewzums jerusalems reijsse

Van heer onne van Ewszums jerusalems reijsse

[Bladzijde 1a]

Int jare alsmen schreeff openbaer ⁺
dusent vierhondert ende vijftich jaer
nae Chrystus geburt sij u bekanndtt ⁺
was een edel rydder ihn Vreslandt. ⁺
Sijn naeme was Onno Ewesma,
uut Tamminga van des vadders zijde als ick versta;
Van Onsta van siner moder sijden.
Dese rijdder reijsede ihn dien tijden
tho Jerusalem nae dat hillich graff
med hulpe van Gott de hem nie begaff. ⁺
Maer eerst besocht he den stoel van Romen
daer hem sijn misdadt word affbenomen.
Darnach is he gereiset als ick vernaem
tho Venedigen daer he to scepe quam
ende voer over de wilde zee. ⁺
Menegen angest, sorge ende wee
hadde dese rijdder van vromer daedt
van rovers ende van fellen weder quaedt
maer op Onser Vrouwen visitatie dach
raekede he in have die lach ⁺
tot Joppen, ahn die stede bequame.
Van daer toch he ihn Christus naeme ⁺
tot Jerusalem daer he besochte
die stede daer ons Christus bochte ⁺
vore de ewich doed dat helsche clagen. ⁺
Daer wert he heerlick rijdder geschlagen ⁺
med sijnen gesellen de dan voert track ⁺
nae der Jordan dat he ongemack
doen krech. He selder avonueren kranck
want sijn medebroder daer verdrannck
in den Jordaen so gij suldt wethenn.
Albert Jarighes was he gehetenn.
Op Sinte Margreten avent dit geschied
dat dese rijdder quam ihn groet verdridt,
ihn groten druck, ihn groter onrastenn.
Der Sarracinen knechten hem aentastenn
ende grepen hem als he ihn Jerusalem quam.
De overste zer fel van torne gram ⁺
wolden dat groet geld hebben gegeven
om dat sijn medebroder was gebleven
ihn der Jordanen verdroncken voorwaer.
Vor dit gelt wolden sie hem holdn daer.

+ Reg. 1: Er stond oorspronkelijk Inden, maar door de laatste drie letters is een streep gehaald die tevens (als dwarsstreep) de d in een t heeft gewijzigd.

+ Reg. 3: u geplaatst tussen aandachtspunten.

+ Reg. 4: Voor was staat een doorgstreepte letter s.

+ Reg. 10: Er stond oorspronkelijk nieth, maar de laatste twee letters zijn doorgestreept.

+ Reg. 15: Na over staat doorgestreept: doer. Zee met hoofdletter.

+ Reg. 20: Er stond oorspronkelijk hauene, maar de laatste twee letters zijn doorgestreept

+ Reg. 22: Aan het begin van deze regel staat doorgestreept: want toch he.
Reg. 22: De twee woorden toch he zijn naderhand interlineair bijgeschreven.

+ Reg. 24: Aan het begin van deze regel staat doorgestreept: ahn.

+ Reg. 25: Na doed staat een letter v doorgestreept.

+ Reg. 26: De eerste letter van heerlick is naderhand interlineair bijgeschreven.

+ Reg. 27: Er stond oorspronkelijk he dan voert track, maar he is doorgestreept en interlineair vervangen door de.

+ Reg. 38: In het hs. aaneengeschreven: Zerfel (met hoofdletter zoals ook in Zee (r. 15).

[Bladzijde 1b]

Oick moste sijn hert van druck beschwaren
want sijn patroen wolde hem ontfaren.
Maer God es hulpe. Sijn lijden velde ⁺
want he lost hem med kleinem gelde.
Sijnes gesellen doed he niet en vergat.
Daernae quam he over ihn eene stat
die Baffet was genaempt nae myn verstaen.
Daer hefft dese rijdder erst ontfaen
die orden van Cijpres hoch verheven
medt twe schweerden. Daer stont an geschreeven
dese worden: pour loijautre maintenir. ⁺
Den sin mach elck mensche mercken alhier.
Het is trou te leijden ihn groter werden
ende tho bescermen metten zweerden
die hillige kercke, so gij sult horenn.
Dit hefft de rijdder te doen geschworen.
Als desse rijdder tho huiss was komen
hefft he noch eene reijse ahngenomen
ende is tho denste gereeden eerlick
op sin selfs kost den koninck van Vranckick ⁺
ohm dat he sien solde ende leren
wisheijdt tucht vorde stad van eerenn. ⁺
Daernae als dese rijdder tho huise quam
ihn dem jares Onses Heren als ick vernam ⁺
dusent vierhondert lviij vorwaer
nam desse rijdder tho eechte openbaer
een eedel joffrowe wal geboren
uut Oest-Vreslandt so gij suld horen.
Vrowe Gele was horen naeme.
Van Manningaborch edel bequame
ijs sie van des vadders wegen komen
ende van Groet Sijl so ick hebbe vernomen
ijs sie gesproten van der moder sijde.
Got sterckse ihn dogeden tot allen tijde.
Dese rijdder med sijner vrowenn
hebben tsamen geleefft ihn rechter trowen
ende kinder gekregen scoen van jaren
die Gott ihn doegenden altijt will sparen
ende will alle arch van hen keren
want sie de vrucht sijn daer de bome ijs van eeren.
Dese rijdder scuwede bose wercknn quadt.
Oick hefft he ihn werden gesed den geestlicken

┐staedt

+ Reg. 45: Voor velde zie WNT XVIII, 1616, sub 8.

+ Reg. 53: M. Hartgerink-Kooman geeft een verbeterde lezing : ‘pour loyautée maintenir’.

+ Reg. 62: Er staat inderdaad vranckick.

+ Reg. 64: Na wisheijdt staat een woord doorgestreept. Wellicht was het ende.
Reg. 64: Er stond aanvankelijk eene stad, maar eene is doorgestreept.

+ Reg. 66:Het woord Jares is doorgestreept.

[Bladzijde 2a]

Simpel van worden, sedich van manieren,
den armen was he altijdt goedertieren.
He hefft oick als een leeu getoend sijn tande
ende hert ende fell gewest tegen sin viande.
God geve hem ende sijner vrowen
dat se de hemlesche bliscop moeten schowen
wanehr dat sie hier scheijden sall die doodt.
Elck segge Amen, klein ende groeth.

Vale ⁺

+ Reg. 93: De lezing Vale is uiterst onzeker. Gelet op de aangeproken personen (‘klein ende groeth’) zou je immers eerder de meervoudsvorm valete mogen verwachten. Bovendien staat er duidelijk als abbreviatuur een apostrof midden-boven de twee letters v en l. Daarmee zouden afgekort kunnen zijn: -r-, -er-, -re-. Eventueel ook: –ir-, als het abbreviatuurteken boven de v moet gelezen worden. Zou er misschien sprake zijn van een eigennaam? Uriel?