Spelen

[p. III]

Voorbericht.

Bij het verschijnen dezer eerste aflevering wenschen wij alleen het volgende op te merken ter inlichting omtrent de wijze van uitgave, waarvan de Inleiding breeder rekenschap zal geven.

De tekst wordt zuiver diplomatisch (alleen met verbetering der blijkbare schrijffouten) afgedrukt, met behoud der oude leesof scheiteekens van het handschrift en verder alleen voor zoover noodig voorzien van leesteekens. Wat in 't handschrift afgekort is geschreven, is voluit (doch cursief) gedrukt; enkele ingevoegde letters zijn tusschen [] gezet; bij andere wijzigingen van den tekst is de lezing van het handschrift aan den voet der bladzijde aangeteekend. Met betrekking tot het al of niet aaneen schrijven van samengestelde en door proclise of enclise verbonden woorden is over 't algemeen het handschrift getrouw weergegeven. Met eene hoofdletter zijn gedrukt de aanvangswoorden van versregels of van door een nieuwen spreker gesproken gedeelten daarvan, benevens de eigennamen en de namen der allegorische personen. Terwijl in het handschrift de door verschillende personen gesproken gedeelten van versregels als zoovele regels zijn geschreven, zijn zij hier, naar de rijmwoorden het uitwezen, telkens tot één versregel vereenigd en als zoodanig gedrukt en geteld.

De tekst zal worden voorafgegaan door eene Inleiding over het leven en de werken des dichters, zijne taal, zijn versbouw enz., en gevolgd door Aanteekeningen, waarin vooreerst het weinige dat bekend is omtrent de bronnen of de historische aanleiding tot het schrijven van elk stuk zal worden medegedeeld, en verder zooveel mogelijk al die plaatsen toegelicht zullen wor-

[p. IV]

den, welke ten opzichte van den zinsbouw of uit hoofde van toespelingen op personen, plaatsen, gebeurtenissen, toestanden verklaring behoeven.

Het voornemen bestaat, na voltooiing dezer uitgave, er een afzonderlijk verkrijgbaar glossarium aan toe te voegen, als bijdrage tot een woordenboek van de taal der 16^de eeuw, iets waarvan het gemis zich reeds dikwijls heeft doen gevoelen.

Enkele reeds opgemerkte drukfouten zullen in de laatste aflevering met de verbetering worden opgegeven.

J.W. MULLER.

L. SCHARPÉ.

Leiden } Februari 1898.

Elsene-Brussel }

[p. 1]

De tafele van desen boucke.

^+ Tspel van Quiconque vult saluus esse ghestelt by Antheunis de Roouere ende ghescreuen by my Cornelis Eueraert a^o 1527	f^o	j
Tspel van Maria Hoedeken ende es een exemple van eenen clerc die Maria diende ghestelt ende ghemaect by my Cornelis Eueraert a^o 1509	f^o	xix
^+ Esbatement van tWesen ghestelt ende ghemaect by my Cornelis Eueraert a^o 1512 ende ghescreuen by my a^o 27	f^o	xlj
Tspel van Een sanders Weluaren ende was myn eerste waghenspel ghestelt ende ghemaect by my Cornelis Eueraert a^o 1511 ende by my ghescreuen a^o 1527	f^o	lj
Esbatement vander Vigelie ghestelt ende ghemaect by my Cornelis Eueraert a^o 1526 ende by my ghescreuen a^o 1528	f^o	lxx
^+ Tspel vanden Hooghen Wynt ende Zoeten Reyn ghemaect by Cornelis Eueraert ter eeren van Kaerle onsen Keyser als den conync van Vranckerycke ghevanghen wiert voor Pauyen a^o 1525 ende verscreuen by my Cornelis a^o 1528 staet jnt	f^o	lxxix
Esbatement vanden Coopman die vyf pondt groote vercuste ghemaect by Cornelis Eueraert a^o 1513 ende verscreuen by my Cornelis a^o 1528 staet jnt	f^o	lxxxix
Tspel dat ghespeilt was voor de Aragoenoysen waer mede dat verzuymt^1) was den vppren prys mids dat de naeme contrarie ghestelt was vander fyguere daer by de victorye van onsen Keyser ghelesen was de welck naeme moeste ghestelt

+ [f. 11 r.]

+ Hiermede was ghewonnen den vppren [prys] van batementene ter Nyeupor[t] een seluere scale

+ Hiermede was ghewonnen den vppren prys vande stede vp ghestelt ende was een selueren scale

1) verzwymt

[p. 2]

gheweist hebben Anon die ghestelt was Naon ghemaect by my Cornelis Eueraert a^o 1525 ende verscreuen a^o 1528 ende staet jnt	f^o	cij
^+ Esbatement van Scaemel Ghemeente ende Trybulacie ghestelt by my Cornelis Eueraert a^o 15	f^o	cxij
Tspel vande Wellecomme vanden Predicaren jnt capyttele provinciael ghestelt by my Cornelis^1) Eueraert 15[23]	f^o	cxxj
Esbatement van Stout ende Onbescaemt ghestelt ende ghemaect by my Cornelis Eueraert a^o 1527	f^o	cxxxviij
^+ Tspel van Ghewillich Labuer ende Volc van Neerrynghe ghestelt ende ghemaect by my Cornelis Eueraert als den pays ghemaect wiert tusschen onsen Keyser ende Franciscus conync van Vranckryck [1526]	f^o	cxlix
Esbatement van den Dryakelprouuer ghestelt ende ghemaect by my Cornelis Eueraert 1528	f^o	clix
Tspel vanden Crych etwelcke spel jc Cornelis Eueraert^2) maecte ende stelde a^o 15 ende was my verboden te spelene om dat jc te veil de waerheyt jn noopte	f^o	clxvj
Esbatement van Boerdelic Pleghen ende Ghenoughelic Voortstel ghestelt by^3) my Cornelis Eueraert om ten steecspele van Ghistele a^o 1526	f^o	clxxxiiij
Tspel van dOnghelycke Munte ghestelt ende ghemaect by my Cornelis Eueraert 1530 ende was my verboden te spelene dies jc stappans een nyeu stelde hier naer volghende ende was ghespeilt ten daghe alzo jc ghenomen hadde	f^o	cxcj
van Groot Labuer en Sober Wasdom^4) [1530]	f^o	ccvj

+ [f. 1 v.]

1) Corn̄ Cornelis

+ Hiermede was ghewonnen vp den burch een selueren zoutvat

2) euaert

3) byn

4) Deze regel is (later?) met bleekere inkt bijgeschreven; er vóór staat: ende f^o

[p. 3]

Esbatement van Aerm jnde buerse ghestelt by my Cornelis Eueraert a^o 1529 om die van Veurne ende ghespeilt binder stede van Ypre	f^o	ccxxj
^+ Tspel van Maria gheleken byden throon van Salomon ghestelt by my Cornelis Eueraert ten jaere als bouen om die van Veurne ghespeilt binder stede van Ypre	f^o	ccxxxj
^+ Esbatement vanden Visscher ghestelt ende ghemaect by my Cornelis Eueraert a^o 15	f^o	ccxlv
Tspel van Maria ghecompareirt byden scepe ghestelt ende ghemaect by my Cornelis Eueraert a^o 1530 waer mede ghewonnen was te Wervick den naerprys staet	f^o	ccliij
Tspel van sinte Pieter ghecompareirt byder duue ghestelt ende ghemaect by my Cornelis Eueraert om de ghilde van Aerm jnde buersse ende Jonc van zinnen die doen een gheworden waeren dier twee plochten te zyne a^o 1531 te Veurne ende wiert ghespeilt te Steenvoorde staet	f^o	cclxij
Tspel van Maria ghecompareirt byde stede van Jherusalem jn glorien gheresen waer mede ter Nyeupoort wiert ghewonnen den naerprys ghestelt ende ghemaect by my Cornelis Eueraert ende Gillis vanden Houchuse a^o 15[27] staet	f^o	cclxxiij
Een tafelspeilken vander Beke ghestelt by my Cornelis Eueraert a^o 1512 ende staet jnt	f^o	cclxxxiiij
Tspel van Maria ghecompareirt byde claerheyt ghespeilt^2) ter Nyeupoort ende ghestelt by my Cornelis Eueraerdt a^o 1511 ende staet jnt	f^o	ccxc
Een tafelspeilken vp een Hoedeken van Marye ghemaect ende ghestelt by my Cornelis Eueraert a^o 1530 staet jnt	f^o	cccv

+ Hiermede was ghewonnen [d]en dȩrden prys van ...rm¹⁾ ten thuundaghe a^o 1529

1) Of... en? (er is, aan den hoek, iets weggescheͨurd).

+ [f. i r.]

2) en̄ doorgehaald.

[p. 4]

Een spel van den Nyeuwen Priestere ghestelt by my Cornelis Eueraert a^o 15 ende staet jnt	f^o	ccxij
^+ Spel van Ghemeene Neerrynghe	f^o	cccxxj
Esbatement vande Zeuen Bloetsturtynghen [1530]	f^o	cccxxx
Tspel van Tilleghem	f^o	cccxxxvij
Tspel van Joncheyt ende Redene	f^o	cccxlv
Tspel vanden Berch	f^o	cccliij
Tspel vanden Wynghaert [1533]	f^o	ccclviij
Tspel van eender Jubile [1534]	f^o	ccclxxiiij
Tspel vander Nichte	f^o	ccclxxx
Tspel vanden Pays^1)	f^o	ccclxxxvj
Dewelcke naervolghende spelen zyn ghestelt gheweist ende ghescreuen by my Cornelis Eueraert Cornelis zuene varwer ende vulder ende jn zynen tyden clerc vanden Aerdchiers van Brugghe / zonder alleene teerste spel van desen bouck te wetene Quiquonque vult saluus esse / twelcke spel jn zynen tyde stelde ende maecte Anthuenis de Rouere.

+ [f. ii v.]

1) Tspel van ghelyc eⁿ zyns ghelyck (de laatste vier woorden doorgehaald) van den pays (met zwartere inkt, evenals de doorhaling).

1) Of... en? (er is, aan den hoek, iets weggescheͨurd).