De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 20. Brieven 2987-3141

[p. 378]

Erasmus' laatste wil
Bazel, 12 februari 1536

In de naam van de heilige Drie-eenheid

Mij gesteund wetend door brieven van de keizer, de hogepriester de paus en de hoogste magistraat van de vermaarde stad Bazel, wijzig ik, Desiderius Erasmus van Rotterdam, met dit eigenhandig geschreven document mijn laatste wil. Ik wens dat de nieuwe wil, onder welke titel dan ook, wordt beschouwd als onveranderbaar en wettig en dat als ongeldig wordt beschouwd alles wat ik eventueel in andere tijden testamentair heb laten vastleggen.

Aangezien ik er zeker van ben geen enkele wettige erfgenaam te hebben, benoem ik de zeer vooraanstaande heer Bonifacius Amerbach tot erfgenaam van al mijn bezittingen en Hieronymus Froben en Nicolaus Episcopius tot executeurs testamentair.

Mijn bibliotheek heb ik al eerder verkocht aan de Pool Jan Łaski, conform de tussen ons met het oog op deze transactie opgestelde overeenkomst: de boeken worden niet eerder overgedragen dan na betaling van tweehonderd florijnen aan de erfgenaam. Mocht hij van de overeenkomst willen afzien of eerder overlijden dan ik, dan staat het de erfgenaam vrij om met de boeken te doen wat hij wil.

Aan de heer Ludwig Baer vermaak ik een gouden uurwerk,

aan Beatus Rhenanus een gouden lepel en vork,

aan de heer Pierre Vitré honderdvijftig gouden kronen,

een even groot bedrag aan Philippus Montanus,

aan mijn bediende Lambert, als hij bij mij is als ik sterf, tweehonderd florijnen, tenzij ik hem dit bedrag nog bij leven betaald heb,

aan de heer Johannes van Broggingen een zilveren kruik,

aan de heer Paul Volz honderd gouden florijnen,

aan Sigmund Gelenius honderdvijftig dukaten,

aan Johann Erasmius Froben twee ringen, waarvan één geen steen heeft en de andere een groenachtige steen die in Frankrijk turkoois genoemd wordt.

Aan Hieronymus Froben vermaak ik al mijn kleding en al mijn wollen,

linnen en houten huisraad; bovendien de beker met de onderscheidingstekens van de kardinaal van Mainz,

[p. 379]

aan zijn echtgenote de ring met de beeltenis van een omkijkende vrouw,

aan Nicolaus Episcopius de beker met deksel, die in de voet gegraveerde versregels heeft,

aan zijn vrouw Justina twee ringen, waarvan de ene een diamant, de andere een wat kleinere turkoois heeft,

aan de heer Conradus Goclenius een zilveren beker, die bovenaan een beeltenis van Fortuna heeft.

Als een van de legatarissen is komen te overlijden, moet de erfgenaam over het legaat beslissen.

Afgezien van wat ik bij akte voor de erfgenaam persoonlijk heb bestemd, mag hij alles wat overblijft aan bekers, ringen of soortgelijke zaken tot het zijne rekenen: daaronder de bijzondere muntstukken, zoals de Portugese kreuzers, de munten met de beeltenissen van de koning van Polen en van Severyn Boner, en andere soortgelijke. Bovendien alle twee- en vierdukaatstukken. Het geld dat aan Conradus Goclenius in bewaring is gegeven, moet hij hem laten houden om het in Brabant uit te geven overeenkomstig mijn opdracht. Als er bij Erasmus Schets nog iets over is, moet hij hem dat terugvragen. Dat en al het andere geld dat overblijft, moet hij naar eigen goeddunken en in goed overleg met de executeurs verdelen ten gunste van hen die door leeftijd of ziekte in armlastige omstandigheden verkeren, evenzo ten gunste van huwbare meisjes en van veelbelovende jongeren, kortom ten gunste van iedereen die naar hun oordeel ondersteuning verdient.

Om deze laatste wil van mij nog betrouwbaarder te maken, heb ik die eigenhandig geschreven en heb ik die voorzien van mijn persoonlijke in mijn ring gegraveerde Terminuszegel, te Bazel in het huis van Hieronymus Froben op 12 februari in het jaar 1536 na de geboorte van de Heer.