De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 19. Brieven 2751-2986

2857 Van Ulrich Zasius
[Freiburg], 11 augustus 1533

Schrijver dezes beveelt zich aan. Ik zat in bad, grote Erasmus, goddelijke held, toen jouw brief^1. mij werd bezorgd samen met de zeer welkome peren. Van Alexander van Hales, een man van de oude barbarij, dacht ik eerder dat die van geen enkel nut voor je zou zijn. Maar ik heb je zijn werk toegestuurd

1. Deze brief is niet bewaard gebleven.

[p. 185]

om je te laten zien dat ik je althans mijn diensten wilde bewijzen met minderwaardige en geestdodende zaken, omdat ik het met iets beters niet kan. Met grote blijdschap verneem ik dat je je nu bezig houdt met de psalmen, want na jouw zeer geslaagde vertaling van het evangelie (waaraan ik dagelijks een hartelijk genoegen beleef) kon je voor de christelijke gemeenschap geen nuttiger werk verrichten dan de duistere passages uit de psalmen op te helderen. Ik leg me inderdaad op geen ander gebed toe (om jouw term te gebruiken)^2. dan op het Boek der Psalmen, ook al begrijp ik dat maar voor een klein deel. Als je dus van plan bent ook de overige psalmen toe te lichten (zoals je dat met de eerste, de tweede en de achtentwintigste hebt gedaan),^3. moge dan God jouw krachten en geestvermogens ondersteunen, zodat je niet alleen welbespraakt, maar ook vruchtbaar zult voortgaan.

Maar je klaagt over het helaas aldoor slechte weer en een helaas zwart jaar. Wat anders is de belemmering van jouw studies, of die nu door de slechtheid van het weer of van de mensen wordt teweeggebracht, dan de dreiging van schipbreuk voor de hele literatuur? We zouden een actio popularis^4. moeten instellen (die bij ons juristen dikwijls voorkomt) tegen het weer, de aarde, de mensen en alles wat ademt, waarmee we jou rust bezorgen. Maar laat het niet gebeuren, goddelijke held, dat jouw geestelijke rust op enige manier wordt aangetast door van buiten komende woelingen. Wij varen allen in hetzelfde schip ‘op deze zee die groot en wijd van ruimte is’, zoals de psalm zegt,^5. en het is geen wonder als we soms gezamenlijk door stormen worden getroffen. Maar dit is meer dan genoeg over dit onderwerp. Want jij zult voorschrijven - niet aan jou bekende theologen maar aan ons, halve heidenen - wat in dergelijke omstandigheden moet gebeuren.

Wat betreft je assistenten^6. leef ik van harte met je mee, maar je moet je tegen dergelijke lotgevallen ‘manmoediger teweerstellen’.^7. Het ga je goed en blijf me genegen; je kunt erop rekenen dat ik voor jou en jouw genoegen zo nodig alles zou uitgeven wat ik bezit. De geleerde Wilhelm Gamshorn, een doctor in de rechten die onlangs hier was, schreef me dat de koning van

2. Dat wil zeggen: precatio (voor ‘gebed’) in plaats van preces.

3. Erasmus had commentaren gepubliceerd op psalm 1, 2, 3, 4, 14, 22, 33, 38 en 85, terwijl De sarcienda ecclesiae concordia een commentaar inhoudt op psalm 83.

4. Een uit het Romeins recht afkomstige rechtsvordering die door elke burger kon worden ingesteld omwille van het openbaar belang.

5. Psalm 104:25.

6. Zie brieven 2652 (Jacobus beschuldigd van diefstal) en 2872 (vrees dat Gilbert Cousin ontslag neemt).

7. Vergilius, Aeneis vi, 95.

[p. 186]

Frankrijk door het noodlot was getroffen,^8. zo had hij althans vernomen, zodat het niet voor niets was dat binnen een jaar twee kometen zijn verschenen.

Nogmaals, het ga je goed. 11 augustus in het jaar enz. '33

Neem deze vanuit het bad gedicteerde brief ten goede.

Van harte de jouwe,

Ulrich Zasius, doctor in de rechten

Aan de grote Erasmus, goddelijke held, vorst van alle betere goddelijke en menselijke letteren, zijn zeer eerbiedwaardige leermeester

8. Een vals gerucht.