De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 18. Brieven 2516-2750

[p. 352]

2713 Aan Piotr Tomicki
Freiburg, 2 september 1532

Erasmus van Rotterdam aan Piotr Tomicki, bisschop van Krakau, vicekanselier van het Poolse koninkrijk

Een hartelijke groet. Ik ben zeer dankbaar, zoals ik hoor te zijn, voor uw gevoelens jegens mij, zeer illustere heer, die u ononderbroken handhaaft jegens Erasmus; iets wat u ook in uw laatste brief liet blijken, ook al was ik ook zonder brief daar allang geheel van overtuigd. Had ik maar iets in huis waardoor ik in staat was niet slechts met wederliefde, maar ook met een wederdienst te antwoorden!

De keizer zet hier, op initiatief van de paus, samen met de Duitse vorsten iets op touw;^1. hoe dat gaat eindigen, weet ik niet. Die kruistochten zijn voor ons vaak slecht afgelopen; en als men deze oorlog tegen de gehele Turkse heerschappij begint ten behoeve van de algemene christenheid, behoorde men het met instemming van alle christelijke koningen te doen; ze zeggen dat dit niet het geval is.^2. Maar als deze strijd om de Hongaarse Helena^3. gaat, waarom mengt de paus zich er dan in? Hij heeft twee gezanten bij de keizer, Girolamo Aleandro, aartsbisschop van Brindisi, een invloedrijk man, en een zekere kardinaal de' Medici, neef van Clemens, een knappe, robuuste en onstuimige jongeman.^4. Wanneer de ijsvogels^5. zich laten zien, is er hoop dat het rustig blijft; wanneer zulke vogels uitvliegen, valt er wat anders te verwachten. Het op de been brengen van een leger gebeurt zonder haast, het inzamelen van geld gebeurt met grote voortvarendheid. Weinig mensen voorspellen dat deze oorlog goed zal uitvallen; hopelijk bedriegen de voortekenen.

De sekten hier worden nu milder; wat ze hopen of vrezen is onzeker.^6. Als de andere partij nu ook eens dusdanig milder werd dat we allemaal terugkeren naar de christelijke saamhorigheid! Dit zou gemakkelijk kunnen, als zowel de aanzienlijken als het volk de wereld van zich afschudden en zich met oprechte gevoelens op Christus richten. Een dergelijke houding valt tot nu

1. Adagia 1568.

2. Dit doelt op de Engelse en de Franse koning; vgl. brief 2654.

3. Hongarije als inzet van de strijd tegen de Turken is vergelijkbaar met Helena om wie de strijd tegen Troje werd gevoerd.

4. Ippolito de' Medici.

5. De vogels die volgens de mythe hun nest op zee bouwen bij rustig weer, hier als beeld van de pauselijke gezanten.

6. Zie brief 2702, noot 2.

[p. 353]

toe zelfs bij priesters en monniken eerder te wensen dan te bespeuren. De Heer zal iedereen een vrome en zuivere geest ingeven wanneer het hem goeddunkt en wij het verdienen.

Als u wilt weten hoe het met uw beschermeling gaat, ik ben nog steeds in mijn eigen huis aan het verbouwen, niet zonder grote ergernis en zeer ten koste van mijn gezondheid. Maar ik overweeg ermee te stoppen, niet omdat het klaar is wat ik wilde, maar omdat ik moe ben en de geldkist leeg is tot op de bodem. Als Uwe Hoogheid het goed maakt, is dat voor mij een reden tot grote vreugde, zeer geachte heer, aan wie ik om vele redenen respect verschuldigd ben.

Freiburg, 2 september in het jaar des Heren 1532