De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 17. Brieven 2357-2515

2362 Aan Christoph von Stadion
Freiburg, 11 augustus 1530

Erasmus van Rotterdam groet Christoph, bisschop van Augsburg

Op dezelfde dag waarop ik de laatste brief^1. van uwe hoogheid ontving, had ik een bode naar u gestuurd die ik met eigen geld juist hiervoor had gehuurd. Iemand van het platteland bezorgde mij uw brief die op 3 augustus was geschreven,^2. en zei dat hij hem in Augsburg van de zoon van een visser had gekregen. Ik weet niet door welk toeval dit is gebeurd. Ik vrees dat de rest is onderschept, want de Coryceeërs^3. zijn overal waakzaam.

Geleidelijk aan kom ik weer op krachten, ware het niet dat de brutaliteit van vlooien mij door slaapgebrek bijna doodt. Uw terechtwijzing dat ik had geschreven dat ik voor u geen lastige beschermeling zou zijn,^4. was mij zeer welkom. Want zij liet uw zeer standvastige houding bij vriendschap duidelijk zien. Ik hoop dat ik in enig opzicht daaraan kan beantwoorden. De pamfletten die de aanvoerders van de sekten laten verschijnen,^5. bedreigen ons ook, laat staan dat ze vrede bevorderen. Aan de drie voorwaarden die u noemt, kon men naar mijn mening zonder verlies voor de godsdienst tegemoetkomen.^6. Maar ik geloof helemaal niet dat de leiders van de sekten daarmee tevreden zullen zijn. Wat de onbesuisde en bedrieglijke lieden betreft, weet ik dat uwe hoogheid buiten het bereik van de beten van reptielen is.^7. Toch is er niets wat die horzels niet in hun schild voeren, en als wij fabels mogen geloven

1. De brief is niet bewaard gebleven.

2. Deze brief is evenmin bewaard gebleven.

3. Een Coryceeër was een spion; zie Adagia 144.

4. Zie brief 2332, p. 265.

5. Vgl. brief 2329, p. 260.

6. Zie brief 2353a, p. 308.

7. Een verwijzing naar katholieke fanatici die Von Stadion van toegeeflijkheid aan de Lutheranen beschuldigden; zie ook brief 2353a, p. 308.

[p. 26]

heeft zelfs een kever,^8. toen hij hoog in de lucht vloog, op een adelaar wraak genomen. Het voorwoord bij Chrysostomus^9. heb ik al afgemaakt.

Ik vermoed dat wat u over Jacques Lefèvre d'Étaples bericht een verzinsel is, tenzij het onlangs is gebeurd. Want rond Hemelvaart^10. kreeg ik brieven uit Parijs, en geen enkel alarmerend gerucht over hem heeft Freiburg of Bazel bereikt. Heel wat maanden geleden^11. hebben ze een zekere Louis de Berquin verbrand - een voortreffelijk iemand naar men beweert - maar hij was geen Lutheraan. Zijn haat tegen theologen en monniken, zijn vrijmoedige tong, zijn naïviteit en in combinatie hiermee zijn zelfvertrouwen hebben de man de dood bezorgd. Naar ik vermoed was dat de aanleiding tot het gerucht.^12. Want Lefèvre is zoals Enoch door de koning van Frankrijk in bescherming genomen; die heeft verboden dat iemand tegen of voor hem schreef.^13. Ik denk dat dit door de bisschop van Lodève,^14. zijn beschermheer, is geregeld. Moge de Heer u in alles voorspoed bezorgen.

Freiburg, daags na de feestdag van de heilige Laurentius

8. Adagia 2601.

9. Brief 2359.

10. 26 mei 1530. Geen brieven zijn bewaard gebleven. Waarschijnlijk circuleerde het gerucht dat Lefèvre op de brandstapel was gezet; zie het eind van brief 2379.

11. Op 17 april 1529; zie brieven 2158, p. 211-212, en 2188.

12. Zie voor het verband tussen de zaken van Berquin en Lefèvre brief 2188, p. 279-280.

13. In augustus 1526 verbood Frans i de verkoop van Beda's Annotationes, gericht tegen Erasmus en Lefèvre.

14. Guillaume (ii) Briçonnet, die ook bisschop van Meaux was.