De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 16. Brieven 2204-2356

2282 Aan Hendrik van Bourgondië
Freiburg, maart 1530

In maart 1530 verscheen bij Froben in Bazel Erasmus' De civilitate morum puerilium (Over goede manieren voor kinderen). Hieronder volgen de gedeelten met een epistolair karakter, overeenkomstig de uitgave van Allen.

Desiderius Erasmus van Rotterdam groet Hendrik van Bourgondië, een zeer voorname en veelbelovende jongen, de zoon van Adolf, heer van Veere

Als die driewerf machtigste Paulus het niet erg vond alles voor allen te worden,^1. om zo allen tot voordeel te kunnen zijn, hoeveel minder mag ik het bezwaarlijk vinden af en toe weer kind te worden, omdat ik graag de jeugd wil helpen! Zo heb ik me een tijdje geleden aangepast aan de nog zeer jonge leeftijd van je broer Maximiliaan van Bourgondië, door de spraak van jongeren te vormen.^2. Op dezelfde manier voeg ik mezelf nu, alleraardigste Hendrik, naar jouw kinderjaren, nu ik kinderen ga leren hoe ze zich moeten gedragen. Niet dat jij zo'n behoefte aan richtlijnen op dit gebied hebt, want je bent meteen vanaf de wieg opgevoed tussen hovelingen en daarna kreeg je Jan van der Cruyce, die een meester is in het vormen van kinderen in hun prille jaren. Het is ook niet zo dat alle richtlijnen die ik ga geven op jou betrekking hebben; jij stamt immers uit een geslacht van heersers en bent voor de heerschappij geboren. Maar mijn bedoeling is dat alle jongens zich deze regels met des te meer plezier eigen maken, omdat ze opgedragen zijn aan een uiterst veelbelovende jongen van zeer aanzienlijke afkomst. Want de hele jeugd zal er flink door worden aangevuurd, als ze zien dat kinderen van belangrijke heren meteen van jongs af aan onderwijs krijgen en met dezelfde wedren bezig zijn als zij....

Mijn allerliefste Hendrik, ik wilde dat dit geschenk, zoveel als het waard

1. 1 Korintiërs 9:22

2. Aan hem droeg Erasmus De recta pronuntiatione op (zie brief 1949).

[p. 164]

is, via jou bij het hele gezelschap van kinderen terechtkwam, zodat je met dit cadeau direct je kameraden voor je inneemt en hen tegelijk enthousiast maakt voor een goede opleiding en het aanleren van goed gedrag. Dat het Jezus in zijn goedheid mag behagen jouw voortreffelijke karakter te bewaren en steeds verder te ontwikkelen.

Freiburg im Breisgau, maart 1530