De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 16. Brieven 2204-2356

2236 Aan Bonifacius Amerbach
Freiburg, 18 november 1529

Een groet.^1. Van mij mocht hij naar Parijs, ook al had ik liever gewild dat de jongen naar Leuven ging; ik wilde alleen niet dat hij in Bazel bleef en de evangelische sekte zou versterken en weer naar de martelkamer van Herwagen teruggebracht zou worden. Wat betreft het feit dat hij opgehaald werd, het is volkomen waar dat dit op mijn advies geregeld was. Maar ik vraag me af waar de jongen die informatie vandaan heeft, want ikzelf had opdracht gegeven dit geheim te houden. Ik liet hem welbewust gaan, ik had hem uit genegenheid in huis genomen. Ik hield als een vader van hem, ik hoopte dat hij, als hij bij ons woonde, het studeren leuk zou gaan vinden; de jongen wilde het heel graag, maar toch had ik hem niet binnengelaten als ik niet door medelijden was vermurwd. Hij woonde als enige leerling bij de prior,^2. hij kreeg rijkelijk slaag; hij was tafelbediende, want de man had zes kostgangers en geen enkele dienaar. Hij was hulpje in de keuken en waterdrager voor het hele huis. Ik zou hem ook niet hebben laten gaan, als Nicolaas^3. hem had behandeld zoals ik het wilde. Nicolaas heeft een onbuigzaam karakter en als ik me niet naar zijn ideetjes voeg is hij onuitstaanbaar.

Het verbaast me zeer dat de jongen sinds zijn vertrek niet geschreven heeft, zoals hij beloofd had, en mij ook niet in een brief van een ander, ja, zelfs niet uit zijn naam heeft laten groeten. Als het schroom is of jeugdige nalatigheid, mag het hem vergeven worden; als het ondankbaarheid is, ben

1. Deze brief is het antwoord op nr. 2235.

2. Het is niet zeker wie dit was. De uitgave van Allen noemt de dominicaan Andreas Rösslin uit Freiburg als mogelijkheid.

3. Nicolaas Kan.

[p. 78]

ik bang dat ik mijn genegenheid en dienstvaardigheid niet helemaal juist besteed heb, en spijt het me bijna dat ik Goclenius met zo'n uitvoerige aanbeveling opgezadeld heb.

Er is geen reden om hierheen te komen als het je ook maar enig ongemak bezorgt. Ik wilde alleen van je gezelschap genieten op voorwaarde dat het voor jou prettig en praktisch was geweest. Zodra je komt, heb ik een kamer gereed en een heel behoorlijke stal, maar zonder voer.

Blijf voor spion spelen, hoewel ik denk dat ze al vertrokken zijn. Ik zou graag voor mezelf willen weten of hij voor zijn vertrek afgeranseld is door Herwagen. Het zou me verbazen als die zijn handen thuis heeft gehouden.

Frankrijk is ten val gebracht en Italië volledig vernietigd,^4. Hongarije is bezet door de Turken; ik vrees dat deze storm de hele wereld over gaat, en wel in korte tijd. Ik vind het vervelend dat je huiselijke zorgen hebt, waar ikzelf ook geregeld door gekweld word. Maar het is belangrijk dat de geest gehard is tegen alle omstandigheden. Het ga je goed, dierbaarste van alle stervelingen.

Freiburg, de achtste dag vanaf Sint-Maarten, 1529

Je herkent de hand van je vriend

Aan de zeer illustere professor in de rechten, de heer Bonifacius Amerbach. Bazel

4. Als gevolg van de oorlog van de Liga van Cognac.