De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 12. Brieven 1658-1801

1761 Van Johann von Botzheim
Konstanz, 22 oktober 1526

Gegroet. De Engelsman Thomas Lupset, een oprechte vriend van ons beiden, is bij zijn terugkeer uit Italië via Konstanz gereisd. Hij verkeerde in het gezelschap van je illustere vriend Pole en vond het gepast hem naar mijn huis te brengen om mij een gunst te bewijzen en mijn vriendental uit te breiden. Desondanks ging Pole zo bij mij weg, dat hij niet in de gaten had dat ik wist wie hij was. Want hij deed zijn uiterste best dat niemand erachter kwam wie hij was. Terwijl ik deed alsof ik van niets wist, heb ik hem weg laten gaan. Hij was voor mij een heel aangename gast, die mij in zeker opzicht deed denken aan onze Poolse vriend en onvolprezen beschermheer Jan Łaski.

Ik liet Pole en Thomas het handschrift met de evangeliën zien en vooral de passage aan het einde van Johannes.^1. Toen ze dat gezien hadden, waren ze zeer verheugd. Zij kunnen verklaren dat er met duidelijke zichtbare letters op beide plaatsen si eum volo manere^2. staat geschreven. Ik heb twee handschriften van brieven van de apostelen naar je toegestuurd; een oude man die ik hiervoor heb gehuurd, bezorgt ze, hoewel hij toestemming vroeg verder te reizen^3. wanneer hij de handschriften had afgeleverd.

Over je Matrimonium christianum^4. ben ik zeer te spreken. Er zijn enkele volgelingen van Luther bij wie niets van Erasmus in de smaak valt, wanneer dat in bepaald opzicht met hen van mening lijkt te verschillen en op hun dwaze onbezonnenheid kritiek lijkt te leveren. Bij ons worden voorbereidin-

1. Johannes 21:22-23.

2. De tekst van de Vulgaat heeft sic in plaats van si.

3. Het was gebruikelijk dat een koerier voor de heen- en terugreis werd ingehuurd.

4. Zie brief 1727.

[p. 219]

gen getroffen om soldaten naar Italië te sturen.^5. Over de Turken voert men overleg.^6.

Als jij me iets wil schrijven, kun je dat vrijuit doen via Benoît,^7. die enkele ladingen boeken uit Bazel naar Konstanz zal laten transporteren. Leodegarius is nergens verschenen en ook niemand anders in zijn naam. Wil mij daarom verontschuldigen; ik zal je vrienden voor zover ik kan nooit in de steek laten. Het ga je goed. Konstanz, 22 oktober 1526

Je zeer toegewijde vriend Johann von Botzheim

Aan de meest geleerde heer van iedereen, Erasmus van Rotterdam, van harte zijn meest dierbare leermeester

5. Waarschijnlijk ter versterking van de Zwitserse Garde.

6. Na de Turkse overwinning bij Mohács (27 augustus 1526).

7. Benoît Vaugris, boekhandelaar in Konstanz.