De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 11. Brieven 1535-1657

1547 Aan Maarten Lips
Bazel, 11 februari 1525

Desiderius Erasmus van Rotterdam aan zijn vriend Lips, gegroet

Noch Over de christelijke leer noch het commentaar op Genesis met jouw correcties hebben mij bereikt.^1. En evenmin datgene wat je aan Goclenius hebt gegeven. Slechts wat je aan Lieven^2. hebt gegeven, heb ik ontvangen. De wereld is tegenwoordig vol landlopers en bedriegers, die door de vrijheid van het nieuwe evangelie over ons worden uitgestort. Reden te meer om op onze hoede te zijn. Alles wordt opengemaakt en onderschept. Over de muziek, het commentaar op Genesis en enkele andere werken had ik al in gecorrigeerde versie in bezit, maar gebaseerd op een ander exemplaar dan jij hebt gebruikt, denk ik. Daarom is jouw moeite niet vergeefs geweest. Van Dorp houdt Over de Drievuldigheid, met correcties in mijn manuscript, onder zich. En ik kan van hem niet gedaan krijgen dat hij mij ten minste de aantekeningen stuurt die hij heeft gemaakt op grond van het handschrift van Gembloux dat aan mij was toegestuurd. Kun jij dit met hulp van Goclenius regelen?^3. Je weet dat De stad Gods door Vives is uitgegeven.^4. Ik heb Tegen Faustus gecorrigeerd.

1. Lips assisteerde Erasmus bij zijn uitgave van de werken van Augustinus, die in 1528-1529 zou verschijnen. Lips had een handschrift van Augustinus' De doctrina christiana geleend uit het klooster Groenendaal. De andere genoemde titels betreffen eveneens werken van Augustinus.

2. Lieven Algoet.

3. Dit zou pas lukken na de dood van Maarten van Dorp; zie brieven 1890 en 1899.

4. Bij Johann Froben te Bazel, in 1522, met een voorwoord van Erasmus (brief 1309).

[p. 38]

Wil jij de rest voor je rekening nemen? Zend mij maar geen afzonderlijke fragmenten, stuur mij voor Pasen zelfs maar helemaal niets. Want waarschijnlijk ben ik aankomende lente bij je. En zonder mijn goedkeuring kan Froben toch niets doen. Als je mijn Parafrasen van enige aantekeningen zou willen voorzien, zou mij dat zeer dierbaar zijn. Want ik zou graag willen dat dit werk van begin tot eind foutloos is. Als je boeken wilt, Froben geeft liever boeken dan geld. Als je geld prefereert, dan zal ik ervoor zorgen dat je je geen volstrekt vergeefse moeite hebt getroost.

Verneem nog een nieuwtje. Er is hier een genootschap van ordebroeders van Sankt Leonard. Vlak voor Maria Lichtmis hebben zij allemaal, tegelijk met hun overste, hun habijt afgelegd.^5. Toch wonen degenen die dat verkiezen nog daar, zij het in andere kledij. Het stadsbestuur geeft elk van hen zestig florijnen, aan de overste^6. iets meer. En niemand verbaast zich hierover en ik vrees dat overal hetzelfde zal gebeuren. De bisschoppen hebben eensgezind besloten de kwestie door streng optreden te beteugelen. Maar ik ben bang dat ze daarin te weinig zullen slagen. Daarvoor zijn andere middelen nodig. Al dikwijls heb ik gewaarschuwd. Later zal men erkennen dat ik niet zomaar gewaarschuwd heb.

Het bewijs van wederzijdse welwillendheid dat jouw overste Jan Aerts mij stuurde,^7. was mij zeer dierbaar. Zeg alsjeblieft tegen Walter de dominicaan^8. dat hij niets schrijft zonder het goed overdacht te hebben. Want deze tijd is uiterst gevaarlijk. Mocht het nodig zijn, dan zul je van Goclenius vier filippen ontvangen. Intussen zal ik de zaak met Froben opnemen. Het ga je goed.

Bazel, 11 februari in het jaar 1525

5. Op 30 januari 1525 hadden de reguliere kanunniken van Sankt Leonhard hun bezittingen aan de stad Bazel overgedragen. Daags nadien kende de stad aan de prior en de zes kanunniken een levenslang pensioen toe.

6. Lukas Rollenbutz.

7. Zie brief 1190.

8. Walter Ruys.