De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 10. Brieven 1356-1534

1458 Van Mark Lauwerijns
Mechelen, 30 juni 1524

Hartelijk gegroet. Uw dienaar Lieven^1. heeft mij precies op tijd uw brief^2. bezorgd, zeergeleerde Erasmus. Want als u niet had geschreven, speciaal aan de heer Jan de Hondt,^3. dan zou het jaargeld^4. dat mij gegeven is voor deze termijn, die afloopt op Sint-Jan,^5. betaald zijn aan de heer Jean Molinier, kanunnik van Doornik, als procurator van de heer Pierre Barbier. Die heeft ook het geld van de termijn van afgelopen Kerstmis in ontvangst genomen en mij een kwitantie gegeven, waarvan ik u een kopie stuur. Hij heeft ook de leiding over de rechtszaak die Pierre Barbier aanhangig heeft gemaakt over de functie van deken van Doornik;^6. wanneer er geld nodig zal zijn, zo schreef Barbier, moest hij dit krijgen van Jan de Hondt, en hij beloofde ervoor te zorgen dat dit geld, gegeven aan Molinier, bij u geboekt wordt als door u betaald. Hier zult u geen problemen mee hebben. Ik zie geen einde aan de rechtszaak; het jaargeld zal nog lange tijd aan hem betaald moeten worden, tenzij u daartegen protest aantekent. Dus schrijf me terug wat u wilt dat er gedaan wordt; ik zal zorgen dat ze alles precies zo uitvoeren.

U schreef aan Jan de Hondt dat hij u niet lang meer dat jaargeld zal hoeven betalen en dat uw dood hem binnenkort daarvan zal verlossen: zo ernstig bedreigen de aanvallen van niersteen u, en nog ernstiger die van bepaalde volgelingen van Luther. Heer Jan wenst dat u voor altijd voor ons behouden blijft, want door uw toedoen groeit en bloeit de republiek der let-

1. Lieven Algoet.

2. Deze brief is niet bewaard gebleven.

3. De niet bewaard gebleven brief genoemd aan het begin van brief 1433.

4. Verbonden aan Erasmus' prebende te Kortrijk; zie brieven 470 en 621.

5. 24 juni.

6. Pas in 1527 of 1528 werd de zaak beslecht en kon Barbier zijn positie aanvaarden.

[p. 237]

teren elke dag, wordt de ware christelijke theologie dagelijks meer bevorderd en is de valse en sofistische verdrongen. Hij verklaart ook dat hij door uw werken (aan het lezen daarvan besteedt hij een goed deel van de dag) niet alleen geleerder geworden is maar ook beter. Bovendien zou enig voordeel door uw overlijden niet hem toevallen maar Barbier, die zowel prebenden heeft alsook een jaargeld van zes pond groten dat vrij op zijn naam is. Door dit alles twijfel ik of u al dan niet weet, dat alle recht op de compensatie die aan u betaald wordt en aan Barbier gecrediteerd, afhangt van diens leven; als hij zou sterven, zullen voor u beiden, zowel voor u als voor De Hondt, de prebenden verloren gaan, nadat dan eerst Jan de Hondt vrijgemaakt is van alleen het jaargeld van zes pond groten. Alleen Barbiers erewoord is uw garantie, zolang hij leeft; als hij dat breekt, hebt u verder niets te verwachten. Maar ik weet dat u Barbier zo goed kent dat u zulke dingen niet hoeft te verwachten. Maar niet zonder risico is het feit dat hij in Rome verblijft, waar de pest steeds heviger wordt en zich met de dag verder verbreidt. Verstandiger zou ik het vinden als u hier iemand kiest die jonger is dan Barbier en die bewezen heeft dat u hem kunt vertrouwen, aan wie Barbier dan de prebenden zou moeten overdragen te uwen nutte, en ook het jaargeld als zo'n overdracht mogelijk is, iets wat zal blijken uit de pauselijke bullen. Uw dienaar Lieven Algoet zou mij niet slecht lijken om in de toekomst hiervoor zorg te dragen; diens onberispelijkheid kent u goed genoeg en ook zijn hele manier van doen. Ik schrijf dit niet omdat ik Barbier niet vertrouw, maar wat de risico's zijn op grond van leeftijd, gezondheid en verblijfplaats (misschien denkbeeldige risico's), kan door de keuze van iemand van jeugdige leeftijd, in de kracht van zijn leven, die ook nog in een gezondere omgeving woont, zonder zorgen opgevangen worden.

Vat het goed op dat ik dit onder uw aandacht breng, allergeletterdste heer; u hebt dat niet nodig, omdat u altijd goed advies bij de hand hebt. Overigens heb ik al het geld dat ik ontvangen heb van de heer Jan de Hondt, overhandigd aan meester Pieter Gillis. Had die in zijn safe maar de som die het hof aan u verschuldigd is!^7. Ik heb uw zaak hier behartigd met de grootst mogelijke zorgvuldigheid. Allen zijn u welgezind en vinden u, zeggen ze, heel sympathiek. Maar alleen sympathiek: want als het over geld gaat, blokkeren oorlogen elke betaling. Er zijn hier veel mensen die bijna sterven van de honger wegens gebrek aan geld en overvloed aan oorlog: de hele bevolking lijdt zo gruwelijk onder plunderingen dat ik vrees dat er, als we de oorlog tegen de vijand kwijt zijn, een burgeroorlog uitbreekt. Het volk begint hier en daar te morren. Soldaten staan klaar om tegen die mensen op te treden. Wie eerst in angst zaten voor de vijand, vragen hem nu om bescherming tegen degenen

7. Zie brief 1380.

[p. 238]

die juist hun verdedigers hadden moeten zijn. Ik doel onder anderen op de Limburgers die te bereiken zijn via Maastricht, die aan onze troepen de doortocht geweigerd hebben. Dit zijn nog maar de eerste pogingen; God geve ons beter nieuws! Maar als u bij ons op bezoek komt, zal de oorlog niet verhinderen dat u al uw geld krijgt. Want de hoogwaardige heer aartsbisschop van Palermo^8. (zeer betrouwbaar, naar mijn ervaring) heeft bevestigd dat wanneer u komt, de afdeling Financiën u het jaargeld zal uitbetalen dat u verschuldigd is van de verstreken termijnen en ook dat van de huidige termijnen. Als u een hoger bedrag vraagt, zal dat vlot toegestaan worden. Verder, als er een baan vrijkomt, hoe rijkelijk beloond ook, zal hij aan u gegund worden. In al deze zaken zal hij u zijn volledige steun geven. Hij verzocht mij dit aan u te schrijven uit zijn naam, zodat u ervan opaan kunt. U kent het hof. Wat je in huis hebt, ga je niet buiten zoeken. Dus u moet doen wat u het beste lijkt. Vaarwel.

De weduwen^9. doen u de groeten, en ook Pieter Taelman:^10. die kent het Latijnse woord talitrum (knip met de vingers: dat heeft hij van u geleerd), waarmee hij vaak de monniken plaagt dat ze geen Latijn kennen als ze dit niet weten. Hij heeft me gevraagd dit in mijn brief te zetten. Nogmaals vaarwel.

Mechelen, de laatste dag van juni 1524

Mark Lauwerijns, priester, aan u zeer toegewijd

Aan de zeergeleerde heer Erasmus van Rotterdam. Te Bazel

8. Jean de Carondelet.

9. De zusters van Mark Lauwerijns.

10. Deze persoon is niet nader bekend.