De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 9. Brieven 1252-1355

[p. 101]

1296 Van Conradus Goclenius
Leuven, 26 juni [1522]

Gegroet.^1. Mogen de goden die grote schurken die met genoegen onaangenaam nieuws verspreiden, hun verdiende loon geven. En mogen zij met de ergste straffen diegenen ombrengen, die met opzet deze dingen bedenken om juist de beste mensen met verdriet te pijnigen. Hun leugenachtigheid en doortraptheid, die zich voedt met andermans verdriet, hebben jou een ongegronde bezorgdheid om Pieter Gilles opgeleverd.^2. Dat het valse geruchten zijn die zij hebben verspreid, moet weliswaar voor ons voldoende zijn en komt als een geweldige triomf, maar toch is het voor mij zeer onaangenaam dat jij door gemene en verdorven lieden zo uit het veld geslagen bent, voor zover ik dat uit je brief^3. kon afleiden. Ik hoop dat binnenkort dat soort meest leugenachtige personen met zijn eigen zaken druk bezig is en van zijn eigen niet verzonnen ellende verslag doet. Maar laat Fortuna hiervoor zorgen. Ik twijfel er niet aan dat Hilarius^4. jou grotendeels van deze angst heeft bevrijd; die is uit een bedrieglijk gerucht ontstaan. Als ik de dagen tel, denk ik dat hij daags na het vertrek van Georg bij jou of niet veel later naar Bazel is teruggegaan. Want hij vertrok op 31 mei uit Leuven. Maar intussen liet ik jou opnieuw een brief bezorgen door Pieter, zoon van Dirk van Aalst, die op 14 mei hier vertrokken is. Ik was van plan mij met jouw zaken bezig te houden op grond van wat Georg zou melden. Maar hij zei dat je niets wilde veranderen en niet naar een ander onderkomen^5. wilde verhuizen, tenzij je door de omstandigheden om hulp zou vragen. Daarom heb ik nog niets ondernomen. Maar indien er paniek is ontstaan of jij denkt dat een storm of zelfs een ramp je bedreigt, zal ik vastberaden ervoor zorgen dat jouw zaak steeds goed beschermd wordt.

Omdat de onruststokers^6. al een tijd weg zijn, is in Leuven alles rustig, behalve dat bepaalde mensen grote moeite hebben met enkele passages in jouw Colloquia,^7. die ik onlangs van aantekeningen heb voorzien. Maar ik weet dat het jou niet aan materiaal zal ontbreken om die te verdedigen, en dat je dat

1. Het origineel van deze brief noemt geen geadresseerde, maar uit de inhoud blijkt duidelijk dat hij aan Erasmus was gericht.

2. Zie brief 1293, noot 4.

3. De brief is niet bewaard gebleven.

4. Hilarius Bertolph, die ongetwijfeld de brieven 1281, 1286, 1287 en de verloren brief van Goclenius die in brief 1292 wordt genoemd, bezorgde.

5. Anders dan het College De Lelie, waar Erasmus' bezittingen werden bewaard.

6. Erasmus' vijanden Nicolaas Baechem en Vincentius Theodorici.

7. Baechem omschreef vier passages in de Colloquia als ketters, waarna Erasmus deze in de nieuwe editie (augustus 1522) aanpaste; zie brieven 1299, 1300 en 1301.

[p. 102]

inderdaad grotendeels hebt gedaan in jouw Apologia tegen de dwaasheden van Lee.^8. Maar die mensen lezen je antwoorden niet. Zij lezen alleen maar iets, als zij denken dat het tegen jou gericht is. Ze haten jou meer dan een hond of een slang,^9. maar het zijn er weinig en ze zijn nog slecht ook. Maar wat je ook doet: wijk niet voor kwaad, maar ga met meer moed verder.^10.

Het ga je goed in voorspoed, uniek sieraad van onze eeuw.

Leuven, 26 juni

C.G.

Mijn vriend Karel^11. verzocht mij namens hem jou hartelijk te groeten, wat hij binnenkort persoonlijk zal doen.

Aan meester Johan,^12. belastinginner van de tienden, zijn meest eerbiedwaardige meester, te Konstanz

8. Apologia qua respondet duabus invectivis (Antwerpen, 1520). In brief 1061 (p. 194-195) had Lee op twee passages uit de Colloquia kritiek geleverd.

9. Horatius, Epistolae i, 17, 30.

10. Vergilius, Aeneis vi, 95.

11. Waarschijnlijk Karl Harst.

12. Een verzonnen naam, bedoeld om te voorkomen dat de brief in handen van Erasmus' vijanden zou komen.