Brieven aan Frits Smit Kleine

27 mei 1886

SK. had in het tijdschrift Nederland van januari 1886 onder de titel Lente in het Woud een persiflage gegeven op Netschers naturalistische schets Herfst in het woud, die in december 1885 in De Nieuwe Gids was gepubliceerd. In deze zelfde aflevering besprak hij de herdrukken van Lilith en Godenschemering, van beide de gewijzigde 2e druk, die gelijktijdig verscheen bij H. Pyttersen Tzn. (Sneek 1885). Blijkbaar waren dit ook de afdrukjes die hij aan E. had gezonden. - Uit een latere brief aan SK. van 24 juli 1887 blijkt dat E. de winter van 1885-1886 in Spanje en op de Balearen doorbracht. Het bedoelde boek is de bundel schetsen-in-briefvorm Uit Spanje, dat inderdaad nog in 1886 te 's-Gravenhage bij W. Cremer verscheen. Het boek opent met een brief aan SK. - Met Gosler, die zijn uitgever was, was SK. verbonden door zijn redacteurschap van De Leeswijzer, met H.J. Schimmel door dat van het tijdschrift Nederland. - Gerard van den Tol was een zoon van een zuster van E.'s moeder, die jong overleed. Zijn broer, Jacobus Cornelis was zestien jaar jonger dan Marcellus en werd in het gezin E. groot gebracht. Hij studeerde middelbaar Nederlands, was enige tijd geassocieerd met de uitgever W. Cremer (zie brief van 9 dec. 1888) en schreef later toneelkritieken in het Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage. - L'Oeuvre van Zola verscheen in de eerste maanden van 1886. Het is een kunstenaarsroman, geïnspireerd op zijn vroegere vriend Cézanne, die zich in het portret herkende en met Zola brak. - De handtekening onder de brief is er afgeknipt.

[p. 36]

Handschrift op ware grootte van de inleidende brief bij de uitgave van ‘Uit Spanje’

[p. 37]

's Gravenhage 27 Mei 1886

Amice,

Van Gosler vernam ik dat ge te Maarsen zeer naar uw zin zijt gevestigd. Dat doet mij genoegen; maar ik weet niet of ik nu tijd zal hebben dat oord te bezoeken. Den eersten Juli gaan wij weder naar de bergen en op allerlei gebied heb ik nog veel te doen. Dank voor de toezending der afdrukjes. Met de beoordeeling kan ik slechts gevleid en tevreden zijn; met het koddige caricatuurtje van Netschers schrijftrant heb ik mij zeer vermaakt. De Spaansche reis zal mij een boek opleveren. Hoogstwaarschijnlijk komt het in brieven uit en ik denk er over die brieven aan jou te richten. Heb je daar iets tegen? In het najaar moet het uitkomen.

Gosler is toch een rare vent Hij koopt Monaco zonder copierecht en geeft nu zonder mij in de zaak te kennen een tweeden druk van dat ding. Misschien heeft de man het niet kwaad met mij voor; maar ik kan niet zeggen, dat zijn handelwijzen een aangenamen indruk op mij maken.

Herinnert ge u Gerard van den Tol nog, eertijds mijn pupil en toen ook wel roode baai geheeten? Vertel het niet verder, maar verneem onder vier oogen, dat dit heerschap thans in een hoerenkast logeert. Sedert vijf weken vertoeft hij bij Madame Celine, en wij zijn nu bezig hem onder curateele te stellen, wat misschien niet zal gelukken. Jong Holland! -

Hoe gaat het intusschen met jou kinderen. Ongetwijfeld zou ik ze niet herkennen indien ik ze tegenkwam. Timmert Job nog altijd of leeft hij in hoogere sferen?

Kunt ge het met Schimmel nog al vinden?

Hebt ge Zola's Oeuvre gelezen? Ik houd niet van dat ding als roman, maar wat komt er veel waars in voor aangaande den artistieken barensnood!

Tot later, naar ik hoop ook tot ziens.

Geloof mij steeds

tt