Loevesteyn

Naspel.

Het tooneel stelt voor het brandende Loevesteijn in zijn omgeving, waar Maas en Waal te zamen vloeien en Gorkum rijst van ver. Het landschap is geheel met sneeuw bedekt. In het begin is het nacht en onderscheidt men alleen het in de diepte brandende slot. Op den voorgrond bevindt zich het bivak van den Prins van Oranje. De soldaten zijn gegroepeerd om den Prins en zijn kapiteins, die in het midden staan.

 

Een soldaat.

 

Geen vlammen zie 'k meer flakk'ren.

 

Een tweede soldaat.

 

Ook de gloed

 

Verdooft.

[p. 41]

 

Eerste soldaat.

 

't Was Loevesteijn, dat brandde.

 

Tweede soldaat.

 

Neen,

 

't Was Gorkum. Loevesteijn ligt meer naar links.

 

Een derde soldaat.

 

De nacht misleidt, kaam'raad; 't was Woudrichem.

 

Prins Willem.

 

't Is, of van daag de zon veel trager rijst,

 

Die aan d' onzekerheid een eind' zal maken.

(De zon gaat langzaam op en het landschap wordt zichtbaar.)

 

Eerste soldaat.

 

Ziet, ziet!

 

Tweede soldaat.

 

Hij had gelijk: 't was Loevesteijn.

 

Een kapitein.

 

Te laat dus toch?

 

Tweede kapitein.

 

Helaas, mijn prins, te laat.

 

Prins Willem.

 

De Ruyter hield zijn woord.

 

Eerste kapitein.

 

En 't is volbracht.

 

Tweede kapitein.

 

O, edel hart, o, trouwe vaderlander!

[p. 42]

 

Eerste kapitein.

 

En arme vrienden!

 

Prins Willem.

 

Neen, beklaagt hen niet.

 

Geen hooger weelde kent op aard' een mensch

 

Dan zich een heil'ge zaak te mogen wijden.

 

En met het offer van zijn kort bestaan

 

Voor eeuwig daar te binden aan zijn naam.

(het hoofd ontblootend.)

 

Gegroet, getrouwen, helden zonder blaam,

 

Die sneefdet voor de vrijheid van uw land,

 

Voor 't recht een eigen volk te mogen zijn

 

Van lutt'le duizenden naast millioenen.

 

Gij hebt den reuzenworstelstrijd aanvaard;

 

Ons zij de taak dien roemrijk te voleinden.

 

Ziet, mannen, ziet: een altaar is dit slot,

 

Waar 't volk ten offer bracht zijn edelst bloed

 

En 't offer was gevallig God, den Heer,

 

Die hemelwaarts den rook er van liet stijgen.

 

Waar mart'laars vallen, zegepraalt hun zaak;

 

Van Loevesteijn begint Neerlands viktorie

 

En 'k zweer het u: niet rusten zal dit zwaard

 

Eer Neerlands volk is vrij en hoog in eere.

 

Slotkoor van soldaten van den prins.

Helpt nu u selfs, soo helpt u Godt

Uit der tyrannen bandt en slot,

Benaude Nederlanden!

Ghij draecht den bast al om u strot,

Rept flucks u vrome handen.

[p. 43]

Mijn schilt ende betrouwen

Sijt Ghij, O, Godt, mijn Heer.

Op U soo wil ick bouwen,

Verlaet mij nimmermeer;

Dat ick doch vroom mag blijven,

U dienaer t' aller stondt,

Die tyranny verdrijven,

Die mij mijn hert doorwondt.

O Nederland, ghij sijt belaen,
Doodt en de leven voor u staen.
Dient den tyran van Spaengiën,
Of volgt, om hem te wederstaen

Den prince van Oraengiën.

Wilhelmus van Nassouwe,

Ben ick van Duytschen bloed,

Den vaderlant ghetrouwe

Blijf ick tot in den doedt.

Een prince van Oraengiën

Ben ick vrij onverveert.

Den coninck van Hispangiën

Heb ik altijd gheëert.