Geachte heer redacteur!

[p. 57]

Teksten van Marcellus Emants in Het Vaderland 1869-1923

In deze lijst zijn alle teksten van Emants opgenomen die ik in de jaargangen 1869-1923 van Het Vaderland heb aangetroffen. Zowel voor deze lijst als voor de volgende geldt, dat het heel wel mogelijk is dat er enkele teksten over het hoofd zijn gezien.

Het merendeel van de opgesomde teksten zijn specifiek voor Het Vaderland geschreven. Als Het Vaderland ingezonden brieven aan andere kranten en tijdschriften overnam, heb ik die ook in de lijst opgenomen, temeer waar het meestal aanvullingen betreft bij de bibliografische lijst in de tweede druk van Pierre H. Dubois' Marcellus Emants. Een schrijversleven. Tussen ronde haken is in dergelijke gevallen de herkomst van de tekst vermeld. Eveneens tussen ronde haken worden eventuele herdrukken van de teksten vermeld.

Waar een tekst geen duidelijke titel had, zijn de eerste woorden gevolgd door drie puntjes als zodanig beschouwd.

Niet opgenomen in de lijst zijn de openingsredes die Emants als voorzitter van het Nederlandsch Tooneelverbond hield. Soms werden deze geheel, soms gedeeltelijk afgedrukt in Het Vaderland. Soms ook beperkte men zich tot een samenvatting. Deze openingsredes zijn alle afgedrukt in het orgaan van het NTV, Het Tooneel.

De in dit deeltje opgenomen teksten zijn gemerkt met een *.

-	‘Een St. Jansdag in Lapmarken’; 16 juli 1875 (opg. in Op reis door Zweden).
-	‘Gotland’; 20 oktober 1875 (opg. in Op reis door Zweden).
*	‘De kunst van de toekomst’; 22 april 1876 (onder de titel ‘“De Salon des Refusés” te Parijs’ overg. in de Nederlandsche Kunstbode 25 mei 1876, p. 75-76).
-	‘Uit Bayreuth’; 17, 22, 23, 25, 31 augustus, 1 en 2 september 1876 (grotendeels herdrukt in: De Revisor 3 (1976) afl. 1 en in: Jan Fontijn, Leven in extase. Amsterdam 1983).
-	‘Uit Bayreuth. Een jaar later’; 30 augustus 1877 (herdrukt [Nijmegen 1983]).
-	‘Les Fourchambault’; 20, 21 en 22 mei 1878 (herdrukt in: In de schouwburgen van Parijs en Berlijn. Nijmegen 1983. Vaderland-reeks 3).
-	‘De dertigste Juni te Nîmes’; 8 juli 1878 (opg. in Van heinde en verre).

[p. 58]

-	‘Andorra’; 11, 12, 14, 15, 16, 18, 19, 21 en 22 oktober 1878 (opg. in Van heinde en verre).
-	‘Het “Passionsspiel” van Ober-Ammergau’; 5, 6 en 8 juli 1880 (verschijnt in 1989 in de bundel Eigenaardigheden en ongemakken).
-	‘Een bezoek aan Oud-Caïro en de graven der Mamelukken’; 6, 8 en 9 juni 1881 (opg. in Langs den Nijl).
-	‘Een groote Beiram in Cairo’; 2, 3 en 4 oktober 1882 (opg. in Langs den Nijl).
-	‘In de watervallen van Assoean’; 29 september 1883 (opg. in Langs den Nijl).
-	‘Uit de Berlijnsche schouwburgen’; 15 juni 1885 (herdrukt in: In de schouwburgen van Parijs en Berlijn. Nijmegen 1983. Vaderland-reeks 3).
-	‘Tot mijn verbazing...’; 22 juni 1885.
-	‘Semana Santa te Sevilla’; 18/19 juli 1886 (opg. in Uit Spanje).
-	‘Mallorca’; 23 april 1887 (opg. in Uit Spanje).
-	‘Een dag te Spa’; 12 oktober 1887 (verschijnt in 1989 in de bundel Huwelijksgeluk en andere verhalen).
-	‘Censuur’; 27 september 1888.
-	‘Jonge harten’; 21 november 1888 (overg. in Het Tooneel 18 (1888/89), p. 44-45).
-	‘Kes of Kogel te Scheveningen’; 18 juni 1889.
-	‘Na ons verteld te hebben...’; 26 juni 1889.
-	‘De Redactie van “De Spectator”...’; 30 juni/1 juli 1889.
-	‘Vergun mij een paar opmerkingen...’; 5 juli 1889.
-	‘Een gevaarlijk middel’; 7/8, 9, 10 en 11 juli 1889 (Mail-editie 27 juli 1889; opg. in Lichte kost).
-	‘Bij drie volken’; 14 en 15 november 1890 (opg. in Van heinde en verre).
-	‘Den heer A.C. Löffelt!’; 9 januari 1891.
-	‘Concert Diligentia’; 8/9 februari 1891.
-	‘Tooneelverbond’; 17 maart 1891.
-	‘In Het Vaderland...’; 1 mei 1891.
-	‘Genezen’; 17, 19, 20, 21/22, 23 en 24 februari 1892 (Mail-editie 5 en 11 maart 1892; opg. in Lichte kost).
-	‘Honolulu’; 13 juli 1893 (opg. in Van heinde en verre en Een wereldreis in 1893. Utrecht 1988).
-	‘Een duivelsdans te Kandy’; 19 januari 1894 (opg. in Van heinde en verre en Een wereldreis in 1893).
-	‘Britsch-Indisch Hotel-leven’; 4 december 1894 (opg. in Van heinde en verre en Een wereldreis in 1893).
-	[‘Nog eens: een tooneelschool’]; 1/2 januari 1896 (overg. uit Het Nederlandsch Tooneel 29 december 1895).
*	‘Naar aanleiding van het “Taalfonds” voor de Transvaal’; 24 januari 1896.
-	- ‘In het N. v.d. D....’; 10 februari 1896 (overg. uit Het Nieuws van den Dag 8 februari 1896).

[p. 59]

-	‘Dat ik niet tevreden was...’; 13 februari 1896 (overg. uit NRC12 februari 1896).
-	‘Een stad van tempels’; 16/17, 18 en 19 februari 1896 (opg. in Van heinde en verre en Een wereldreis in 1893).
-	‘Schrijftaal-vereenvoudiging’; 28/29 juni 1896.
-	‘Ja, ik heb dikwijls gedacht...’; 23 september 1896 (overg. uit het Volksbelang).
-	‘Aan de schrijver der “Belgische brieven” in “Het Vaderland’”; 3 oktober 1896.
-	‘In “Het Tooneel”...’; 18 februari 1897 (ook opg. in Het Tooneel 27 (1896/97), p. 60).
-	‘Leescomité van het Tooneelverbond’; 5 november 1897.
-	‘Eerste ervaringen in Japan’; 31 december 1897, 1-3 en 4 januari 1898 (opg. in Een wereldreis in 1893).
-	‘In zake Van Nouhuijs tegen A.W.S.’; 20 januari 1898 (opg. in Marcellus Emants e.a., Letterkundige tijdsidealen. Nijmegen 1984. Vaderland-reeks 6).
-	‘In zake Van Nouhuys tegen A.W.S.’; 5 februari 1898 (opg. in Letterkundige tijdsidealen).
-	‘Loevesteyn’; 17 juni 1898.
-	‘Loevesteyn’; 15 september 1898.
-	‘Loevesteyn’; 23 september 1898.
-	‘Loevesteyn’; 7 oktober 1898.
-	‘Het “Passionspiel” te Selzach’; 25 en 26 november 1898 (verschijnt in 1989 in de bundel Eigenaardigheden en ongemakken).
-	‘Dierenmishandeling’; 20 december 1898 (verschijnt eerlang bij uitgeverij De Lange Afstand te Amsterdam).
-	[‘Fransche stukken voor Den Haag’]; 13 mei 1899 (overg. uit Het Tooneel 28 (1898/99), p. 85).
-	‘Tooneelverbond’; 1/2 oktober 1899.
-	‘Tooneelverbond’; 5 oktober 1899.
-	‘De geachte schrijver...’; 6 oktober 1899.
-	‘Tooneelverbond’; 7 oktober 1899.
-	‘Voor drie centen beleefdheid’; 29 november 1899.
-	‘Haagsche rechtvaardigheid’; 5 januari 1900.
-	‘Vereenvoudiging van de schrijftaal’; 7 juni 1900.
-	‘Haagsche Schouwburg’; 26/27 augustus 1900.
-	‘Onze schouwburg’; 31 oktober 1900.
-	‘Taalverkrachting?’; 6 november 1900.
-	‘Enkele jaren geleden...’; 7 november 1900 (overg. uit Het Volksbelang 3 november 1900).
*	‘Taalverkrachting, taalanarchie, taalverwaarlozing enz.’; 20 november 1900.
-	‘Schouwburgzaal’; 5 maart 1901.
-	‘De heer Frans Netscher...’; 22/23 september 1901 (overg. uit Opr. Haarl. Courant 21 september 1901).

[p. 60]

-	‘In Bosnië en Herzegovina’; 10, 11, 12, 14, 15/16, 17, 19 en 20 december 1901 (herdrukt Nijmegen 1984. Vaderland-reeks 8).
-	‘Informatiebureau van de H.IJ. Spoorweg-Mij.’; 24 juli 1902.
-	‘Niet om de knikkers, maar om het recht van 't spel’; 6, 7 en 8/9 februari 1903 (herdrukt Nijmegen, uitgeverij September 1988).
*	‘Een Society for Psychical research in Nederland’; 13/14 september 1903 (overgedrukt in diverse andere bladen).
-	‘Een belangstellende...’; 9 oktober 1903 (overg. uit Algemeen Handelsblad, 8 oktober 1903).
-	‘Op verzoek van de heeren...’; 13 oktober 1903 (overg. uit Algemeen Handelsblad, 11 oktober 1903).
-	‘De Kollewijnse schrijfwijze in de Haagse Gemeenteraad’; 3 november 1903.
-	‘Nog eens de Kollewijnsche schrijfwijze’; 15/16 november 1903.
-	‘Prof. H. Treub en de Nederlandsche taal’; 15/16 november 1903 (overg. uit De Hollandsche Lelie (1903/04), p. 275-277).
-	‘Laf geplaag van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij’; 26 februari 1904.
-	‘Over Vlaamsche tooneelspelers’; 23 maart 1904 (overg. uit Het Tooneel 33 (1903/04), p. 107-108).
-	‘Kellner’; 24 augustus 1904 (overg. uit Neerlandia (1904), p. 112).
-	‘Domheidsmacht’; 12 december 1904 (overg. uit Het Tooneel (1904/05), p. 71).
-	‘Een ideaal’; 9, 10, 11 en 12 januari 1905 (verschijnt in 1989 in de bundel Huwelijksgeluk en andere verhalen).
-	‘Allerzielen’; 10 januari 1905.
*	‘'s Gravenhage - Zürich’; 17 juni 1905.
-	‘Naar aanleiding van...’; 24 juni 1905.
-	‘Onze tram’; 24 november 1905.
-	‘Domheidsmacht’; 16 januari 1906.
-	‘Marcellus Emants over weerbaarheid’; 3 februari 1906 (overg. uit Allen Weerbaar 2 februari 1906).
-	‘Vreemde woorden’; 18 juni 1906 (overg. uit Neerlandia (1906), p. 159-160).
-	‘Bij de Aïssaoea's in Kairoean’; 7 juli 1906 (opg. in Reisplezier. Nijmegen 1987. Vaderland-reeks 13).
-	‘Boghari’; 16 juli 1906 (opg. in Reisplezier).
-	‘Misbruik van vreemde woorden’; 24 juli 1906.
*	‘Beperking der vivisectie’; 26 november 1906 (overgedrukt in Beperking der vivisectie. 's-Gravenhage 1907, p. 50-54 en in School en Leven van 12 maart 1907).
-	‘Beperking der vivisectie (Verbetering)’; 27 november 1906.
-	‘In Nederland Nederlandsch’; 4 december 1906.
-	‘Bij het begin...’; 21 januari 1907 (overg. uit Het Tooneel 36 (1906/07), p. 85).

[p. 61]

-	‘Taalzuivering’; 21 mei 1907.
-	‘Een onvolledig verslag’ (door Marc. Emants en C.G.N. de Vooys); 28 mei 1907.
-	‘De godsdienst-kwestie’; 17 juni 1907 (overg. uit Mercure de France (1907) LXVII (mei-juni), p. 653-654; ook in: Het vraagstuk van den godsdienst. Amsterdam 1908, p. 284-285).
-	‘Domheidsmacht’; 1 augustus 1907 (overg. uit Domheidsmacht).
-	‘Reisplezier’; 3 augustus (ochtendblad en 1e avondblad) en 7 augustus 1907 (opg. in Reisplezier).
-	‘Princesse-kamer’; 10 september 1907.
-	‘Het Vaderland van heden...’; 21 november 1907.
-	‘Prins Frederik Hendrik’; 15 januari 1908.
-	‘L'affaire des poisons’; 20 mei 1908.
-	‘De Haagsche schouwburg’; 6 juli 1908.
-	‘Anarchie in onze schrijftaal’; 4, 12 en 19 augustus 1908.
-	‘Nooit wijzer? Een klein drama in vijf brieven’; 6, 8 en 9 maart 1909 (verschijnt in 1989 in de bundel Huwelijksgeluk en andere verhalen).
-	‘Een nationaal gevaar’; 27 maart 1909.
-	‘Een nationaal gevaar’; 2 april 1909.
-	‘Een nationaal gevaar’; 10 april 1909.
-	‘Een zonderling’; 10 april 1909 (opg. in Mensen).
-	‘Uit een brief van Marcellus Emants’; 19 april 1909 (overg. uit Het Tooneel 38 (1908/09), p. 134-136)(overg. uit Le Temps; herdrukt in Juffrouw Ida 12 (1986) 2 (sept.), p. 12).
-	‘Een brief van Marcellus Emants’; 1 juni 1909.
-	‘De aantrekkelijkheden van Den Haag’; 30 september 1909.
-	‘De aantrekkelijkheden van Den Haag’; 6 oktober 1909.
-	‘De spelling kwestie’; 1 april 1910.
-	‘Huweliksgeluk’; 18 juni 1910 (herdrukt in Afgestorven. Huwelijksgeluk. Een kind. Amsterdam [1967]; verschijnt in 1989 ook in de bundel Huwelijksgeluk en andere verhalen).
-	‘Het jubileum van Louis Bouwmeester’ (door H. de Boer, Th.J. Bouwmeester, Marcellus Emants e.a.); 24 oktober 1910.
-	‘Hoe men iets duur en lastig maakt’; 9 december 1910.
-	‘De schouwburg’; 21 december 1910.
-	‘De schouwburg’; 24 december 1910.
-	‘Naar Nicea’; 28, 29 en 30 juni 1911 (verschijnt in 1989 in de bundel Eigenaardigheden en ongemakken).
-	‘Voorkoming - gasvergiftiging’; 5 juli 1911.
-	‘Handle en handel’; 8 juli 1911.
-	‘Handle en handel’; 10 juli 1911.

[p. 62]

-	‘Een Selamlik’; 12 juli 1911 (verschijnt in 1989 in de bundel Eigenaardigheden en ongemakken).
-	‘Nationale trots’; 21 november 1911.
-	‘Jubileum van Mevr. Holtrop-Van Gelder’; 23 januari 1912.
-	‘Jubiluem van Mevr. Holtrop-Van Gelder’; 31 januari 1912.
-	‘Van reizen in Griekenland’; 18, 19, 20, 21 en 22 maart 1912 (verschijnt in 1989 in de bundel .Eigenaardigheden en ongemakken)
-	‘Belasting op publieke vermakelijkheden’; 5 november 1912.
-	‘Prakties en vlug’; 24 december 1912.
-	‘Voor de schouwburg-kalender’; 23 januari 1913.
-	[‘Antwoord op Enquête inzake het Schouwburgvraagstuk’]; 6 februari 1913. ‘Het moderne spookgeloof’; 10 maart 1913.
-	‘San Marino’; 20, 22 en 23 maart 1913 (verschijnt in 1989 in de bundel Eigenaardigheden en ongemakken).
-	‘Snoepie’; 15, 16 (1e en 2e Avondblad), 17 en 18 juli 1914 (opg. in Mensen).
-	‘Théâtre royal de la Haye’; 2 november 1914.
-	‘Belasting op openbare vermakelijkheden’; 26 november 1914.
*	‘Iets over Germanismen en andere ismen’; 29 december 1914.
-	‘Kapper’; 2 januari 1915.
-	‘Nog iets over Germanismen en andere ismen tot antwoord aan de Heer B.’; 27 januari 1915.
-	‘Prof. Struycken en het A.N.V.’; 30 november 1915.
-	‘Ontgocheling’; 5 en 6 januari 1916 (opg. in Mensen).
-	‘Militaire (nacht)muziek’; 23 maart 1916.
-	‘Zodra ik uit de bladen...’; 15 april 1916.
-	‘Subjektief en objektief’; 7 oktober 1916 (opg. in Marcellus Emants e.a., Letterkundig intermezzo. Nijmegen 1985. Vaderland-reeks 10).
-	‘Nieuwe briefkaarten’; 15 oktober 1916.
-	‘Kunstbeoordeling’; 5 november 1916 (opg. in Letterkundig intermezzo).
-	‘Lieg, lieg!’; 8, 9, 10, 12, 13, 14 en 15 februari 1917 (opg. in Mensen).
-	‘Nederland en Vlaanderen’ (door Marc. Emants, J.A. Simons-Mees en L. Simons); 10 maart 1917.
-	‘Kolennood en centrale verwarming’; 2 augustus 1917.
-	‘Kunstkritiek’; 24 mei 1917 (opg. in Letterkundig intermezzo).
-	‘Kunstkritiek’; 29 mei 1917 (opg. in Letterkundig intermezzo).
-	‘Kolennood en centrale verwarming’; 25 augustus 1917.
-	‘Kolennood en centrale verwarming’; 28 augustus 1917.
-	‘Ziehier wat ik in zake...’; 7 februari 1918.
-	‘De direkteur administrateur van de schouwburg’; 28 maart 1918.
-	‘Stadhuis - Raadhuis’; 4 juli 1918.
-	‘Stadhuis - Raadhuis’; 6 juli 1918.

[p. 63]

-	‘Zuiverheid in de taal’; 21 augustus 1918 (overg. uit Neerlandia (1918), p. 99-103).
-	‘Scheiding’; 10 november 1919.